Levens en legenden van heiligen. Deel I. Brandaen en Panthalioen

Een myrakel dat in Sasse geschieden.

Het is weerdich te gedencken, datter geschieden in Sassen lant in enen cloester Helmwaerdeshuysen¹⁾, als wi hoerden van enen brueder der selver kerken: dese kerke was onser kerken toegevoeget van alden prioren ende van heymelicker bruederscap. Soe worden si dus te rade, dat si halden wolden die memorie ons alren heilichsten patroens sunte Panthalioens. Ende onse kerke gaf hem die historie van sinen leven ende myrakelen te syngen ende te lesen, ende si ontfingent mit vrouden. Ende, want dat duck geveelt, dat die toecomende jongen vergeten die statuten der alderen, die voer waren, soe ist doch bestedicht geworden, mitten (p. 23 v.) consent ons gansen capittels, dese salige insettynge tot ewigen tijden te halden. Ende is mede in gesat, alle wege opten dach des heiligen martelars sunte Panthalioens, naden arbeit des godlicken ambochts, als die bruederen gecomen sijn totter tafelen ten eten, dat men on dan gevet sunderlinge gracie ende troest doen sal van mynnen over die gewoente²⁾. Mer doe die geestelicke vaders, die dit in geset hadden, gestorven waren, doe verkalden die myn inden oversten, overmids die versumenisse des procurares, alsoe dat die ingesette troest der caritaten wart ontrect den gemeynen bruederen. Dit leden die gemeyne arme bruederen drie jaer, ende si en sechden niet daer toe; mer inden vierden jaer, doe die vigilie van sunte Panthalioens feste quam, ende si vernamen, dat si geen sunderlinge gracie inden feste hebben en solden, doe setten si gemeynlick op, dat si oec niet en wolden begaen dat hoechtijt sunte Panthalioens. Als die vespertijt quam, doe en luden si mitten clocken niet anders dan oft mergen een sympel werck dach waer; ende alsoe songen si oec die vesper als op enen werck dach. Doe si nu songen den lavesanck in der vesperen ‘Magnificat Anima[m] mea’, (p. 24 r.) doe wart die claer lucht soe suel ende seer

1) L.: Helmwardeshusim: zie Acta, t.a. pl., sub b.

2) Acta, t.a. pl., bl. 397: ubi additur illo die permitti vinum et oleum, quod etiam notatur in Horologio Graecorum impresso anno 1607: verg. bl. 424, no. 12.

[p. 66]

donrende ende blixende¹⁾ ende hulende, dat geen brueder en dorste bliven staen in sijn gestuelte. Doe si inden anxte waren geset, doe wart die kerke te hant vanden donreslagen al te slagen; ende oec een deel vanden altaer scheen te reten. Doe al, dat inder kerken was, scheen te slagen vanden onweder, onder dese anxtelicke stormynge wart gedenckende die voersanger der kerken, dat si dese plage des onweders leden omdat onrecht, dat si sunte Panthalioen deden. Ende hi hief op sijn stemme int hoege ende begonde te singen dese antiffen²⁾: ‘Adest beati Panthalionis festiva solempnitas’³⁾, dat is in duytschen: ‘Hier is dat feestelicke hoechtijt des saligen Panthalioens’: doe volchden al die bruederen ende songen doe hoechtidelicke die vesper ter eren sunte Panthalioens; ende te hant sonder vertreck verginck dat onweder. Also hielden si voert meer sunte Panthalioen in meere reverencien, welkes verdienste sijn alsoe groet biden coninck der ewicheit.

1) Hs. blixemde.

2) L.: antiphonam.

3) Hs. festima.