Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Wesselius, Johannes]

WESSELIUS (Johannes), geb. te Emden 20 Oct. 1671, overl. te Leiden 16 Jan. 1745. Zijn vader, Johannes Wesselius, was rector van de latijnsche school te Emden. Hij studeerde te Groningen en te Leiden in de godgeleerdheid, en werd predikant te Akkrum en Terhorne 9 Nov. 1692, te Sint Jacobaparochie 12 (?) Sept. 1694, te Purmerend in 1700, te Rotterdam 26 Juli 1705. Intusschen was hij te Leiden doctor in de godgeleerdheid geworden in 1699. In 1711 aanvaardde hij aan de Illustre school te Rotterdam het ambt van hoogleeraar in de kerkgeschiedenis en de godgeleerdheid met een inaugureele rede in de Groote Kerk op 5 Januari: Oratio de laudibus Pauli apostoli (Rott. 1711), ook aangeduid als: Intree-reden over de apostel Paulus (Rott. 1711). Reeds in 1712 werd hij hoogleeraar te Leiden. Nadat hij dit ambt had aanvaard op 7 of 8 Maart 1712, met zijn Oratio de titulo crucis Domini (Rott. 1712), ook aangeduid als Intree-reden over het kruisdragen des Heeren (Rott. 1712), werd hij op 2 Oct. 1712 bevestigd als ‘predikant voor een halve beurt’ (zie beneden in dit art.). Eindelijk werd hij bovendien ‘professor oratoriae sacrae’ op 8 Aug. 1738; zijn inaugureele rede hield hij daarna pas op 19 Jan. 1739, die den titel voerde: Oratio de prudenti simplicitate in oratore sacro requisita, ook aangeduid als: Redevoering over de voorsigtige eenvoudigheid van een heiligen redenaar (plaats en jaar van uitgave vinden wij niet genoemd). Bij zijn gouden ambtsfeest hield hij op 2 Dec. 1742 te Leiden zijn: Jubeljaarspredikaatsie over Ps. 71:17 v. (Leid. 1743). Hij schreef tegen Bernard Sebastiaan Cremer (zie dl. IV, kol. 469-472) en tegen Campegius Vitringa senior (zie dit dl., kol. 1122), een Oratio funebris in obitum Joh. Marckii (Lugd. Bat. 1731) (zie dl. IX, kol. 649) en Over het afsterven van zijn vrouw (z. pl. en j.). Eindelijk verscheen het volgende van hem: De admiranda gentis Judaeorum ubique dispersae in hanc usque diem conservatione (Lugd. Bat. 1728), ook aangeduid als: Redevoering over de bewaring van het Joodsche volk, vert. door Mannekes; De festo tabernaculorum sub Novo Testamento Hierosolymae ab omnibus gentibus celebrando (Lugd. Bat. 1740), ook genoemd als Over 't feest der loofhutten onder het N.T. te Jeruzalem van alle heydenen te vieren (z. pl. en j.); Dissertationes sacrae Leidenses ad selecta quaedam Veteris et Novi Testamenti loca (Lugd. Bat. 1721); Dissertationes academiae ad selecta quaedam loca Veteris et Novi Testamenti (Lugd. Bat. 1734); Fasciculus dissertationum in loca Veteris et Novi Testamenti selecta concionum in Jesaie 54...., ed. C. de Teyfer (Gron. 1756), naast welke drie laatste werken wij ook opgegeven vinden Verhandeling over uitgezochte plaatsen des O. en N.T. (z. pl. en j.); De ministerio Novi Foederis non literae sed spiritus ad 2 Cor. 3:6 (Lugd. Bat. 1744). Waarschijnlijk behoort bij zijn bevestiging te Leiden als predikant op 2 Oct. 1712 (zie boven): Ad textum Hebr. 9:4. De Sancto Sanctorum habente (Lugd. Bat.

[p. 1174]

1712). Nog vinden wij vermeld: Uitgestrektheid van Christus prediking (Rott. 1705) en Purmerendse en Rotterdamse kerkredenen, 2de druk (Rott. 1712).

Hij was gehuwd met Adriana van Ruytenburg, daarna met Agatha van Hogendorp.

Zijn door een onbekende geschilderd portret is in de universiteit te Leiden; prenten door J. Houbraken naar J.M. Quinkhard en door L. Suringer.

Zie: B. Glasius, Godgeleerd Nederland III ('s Hert. 1856), 593 v.; Kobus en de Rivecourt, Biogr. handwoordenboek III (Zutph. 1870), 371 v.: C. Sepp, Het godgeleerd onderwijs in Ned. II (Leid. 1874), 142; R Arrenberg, Naamregister van nederduitsche boeken tot 1787, 572; Noordbeek en Mourik, Naamrol der godgeleerde schrijvers, vierde druk (Amst. [1752]), 163 en register; Bibliotheca theologica et philos. (Lugd. Bat., Burgersdijk en Niermans, 1900), 688, 803 (no. 991); H.C. Rogge, Bibliotheek v. contraremonstrantsche geschriften (Amst. 1866), 141; G.D.J. Schotel, De academie te Leiden (Haarl. 1875), 188, 256; Kerkelijk Handboek (1907), Bijl., 131, 153; (1908), Bijl., 139; (1911), Bijl., 139, 160; T.A. Romein, Naamlijst der predikanten.... van Friesland (Leeuw. 1886), 225, 629; S.D. van Veen, Aanvullingen en verbeteringen van het voorgaande werk (Leeuw. 1892), 26; Alg. Ned. familieblad (1900), 168, 240; Nederl. geleerd Europa, XI, 615; Archief voor kerkgeschiedenis IX (1839), 490 v. (zijn handteekening), 496; Nieuwe Friesche volksalmanak (1857), 126.

Knipscheer