[Vianden, Hendrik van]
VIANDEN (Hendrik van), bisschop van Utrecht, 1250-67, overl. 2 Juni 1267. Hij was de eerste utrechtsche bisschop, die door den Paus tegen den wensch der kanunniken werd benoemd. Zijn tegenstander Gozewijn van Randenrath deed spoedig afstand van zijn aanspraken. Als Welf steunde Hendrik den Roomsch-koning Willem II, maar in 1255 geraakte hij met hem in conflict, misschien over financieele aangelegenheden, misschien ook omdat de bisschop zijn ministerialen, die op de utrechtsch-hollandsche grenzen woonden, tot gehoorzaamheid bracht en bijzonder tegen den heer van Amstel het slot Vreeland bouwde. Hendrik wist ook de stad Utrecht aan zijn gezag te onderwerpen. Hij gaf aan den door hem benoemden schout de stedelijke rechtsmacht terug en met behulp van de gilden vernederde hij de koopliedengeslachten. De kapittels handhaafden daarentegen hun rechten, waartoe zij procuratoren met blijvende volmachten benoemden. Op het laatst van zijn leven steunde Hendrik den aartsbisschop van Keulen tegenover graaf Otto II van Gelre. Hij nam de eerste maatregelen voor den lateren dombouw.
Zie: R.R. Post, Geschiedenis der Utrechtsche bisschopsverkiezingen (Utrecht 1933), 69; W. Moll, Kerkgeschiedenis van Nederland II, 1 (Utrecht 1866), 118.
Post
Auteursrecht onbekend