Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Veer, Abraham de]

VEER (Abraham de), geb. op Curaçao 8 Jan. 1767, overl. te Paramaribo 1 Febr. 1838, zoon van Johannes de Veer, gouverneur van Curaçao, en van Gijsbertha Vos. Na in ondergeschikte landsbetrekkingen te zijn werkzaam geweest, werd hem met C. Berch als commissaris in 1803 het bestuur van Curaçao opgedragen. In het bijzonder met de verdediging belast, sloeg hij in 1804 een aanval van den engelschen commodore Blay af. Het garnizoen was tot 89 man gedaald. Zelf verloor hij zijn huis Mundo novo met al wat hij daarin had. Negen van zijn beste slaven en een aantal dieren werden weggevoerd.

Toen hij, onder den nieuwen gouverneur J.P. Changuion weder ontvanger-generaal geworden, door den engelschen veroveraar van 1 Jan. 1807, Brisbane, in deze betrekking gehandhaafd werd, weigerde hij daaraan te voldoen. De Veer ging met zijn twee oudste zoons naar Holland met de bedoeling handel te gaan drijven. Echter benoemde Lodewijk Napoleon hem tot commandant-generaal ter kuste van Guinea. Op reis daarheen werd hij door de Engelschen gevangen genomen, doch spoedig vrijgelaten op eerewoord, dat hij gedurende den oorlog niet zou dienen, alvorens uitgewisseld te zijn. Dit geschiedde in 1809 en toen vertrok hij over Amerika naar de Goudkust.

Te Elmina aangekomen, vond hij het kasteel belegerd door 35000 Fantijnen, die door de Engelschen met kruit, lood en provisie ondersteund werden. Hij wist hen tot terugkeeren te bewegen en sloot een verdrag met hen.

Toen Holland bij Frankrijk was ingelijfd,

[p. 1078]

werden de Veers wissels geprotesteerd en teruggezonden. Hij was op zijn eenzamen post op zichzelf aangewezen. Van dag tot dag steeg de ellende. Er waren zelfs geen schrijfbehoeften om de administratie te voeren, zoodat uit de oude boeken de nog onbeschreven bladzijden moesten worden gescheurd. Na zes jaar kon hij het bestuur aan Daendels overdragen.

Het eerste, wat hij in den Haag na zijn terugkomst hoorde, was, dat hem geen cent achterstallig salaris zou worden uitbetaald, vóór hij rekening en verantwoording had gedaan. Voor ƒ 1000 liet de Veer uit de losse bladen zijn rekening opbouwen. Nu moest hij weer op de verifieering wachten. Inmiddels was hij gouverneur geworden van de bovenwindsche eilanden St. Martin, St. Eustatius en Saba. 19 Febr. 1817 vertrok hij daarheen. Toen hij hier eenigen tijd was, hoorde hij, dat zijn rekening was goedgekeurd, en dat ƒ 40.000 ter hand gesteld was aan zijn gevolmachtigden Severijn en Haesebroeck, maar tevens dat die firma acht dagen later een frauduleus bankroet had gehad, zoodat geen stuiver van het genoemde bedrag hem in handen kwam.

In 1822 volgde zijn benoeming tot gouverneur van Suriname, waar hij zich verdienstelijk maakte door bestrijding van den sluikschen slavenhandel en door financieele maatregelen. Van zijn bezoldiging ad ƒ 50.000 's jaars kreeg hij door den stand van het surinaamsche geld niet meer dan een ƒ 16.000 in handen. Ernstige beschuldigingen werden tegen hem ingebracht door den gescheiden echtgenoot van een zijner dochters. Het onderzoek daarvan was een der opdrachten van den commissaris-generaal van den Bosch in 1828, waarbij de Veer gerehabiliteerd werd. De commissaris-generaal vond de Veer echter niet krachtig genoeg om het bestuur der toen voor het eerst vereenigde west-indische bezittingen als gouverneur-generaal op zich te nemen. Hij kreeg ƒ 8000 wachtgeld, en bleef tot zijn dood in Suriname wonen.

Een brief van de Veer aan den commissarisgeneraal van den Bosch in 1828 bevat bovenstaande gegevens over zijn levensloop, zie Koloniaal Weekblad 10 Nov. 1927; voorts De West-Indische Gids (Maart 1929), In Suriname voor honderd jaar.

de Gaay Fortman