Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Terentius, Johannes Gerhardi]

TERENTIUS (Johannes Gerhardi), of van Teerns, ook Johannes Gerardi; geb. te Teerns, waar zijn vader, Gerardus Alberti (Gerrit Albrechts) predikant was, welke plaats een combinatie was met Hempens. Zijn moeder heette Ludje Jans. Hij is geb. in 1628 of 29, overl. 28 of 29 Sept. 1677. Zijn eerste vrouw, Jetske Oudgers, van Leeuwarden, schonk hem drie kinderen en overleed in 1658, 25 jaar oud. Hij hertrouwde met Eske Oosterzee, die in 1692 nog in kommervolle omstandigheden verkeerde. Bij zijn dood waren niet eens de middelen voor zijn begrafenis aanwezig. De ‘Oratio funebris’ is over hem uitgesproken door Nicolaas Blanckaert (zie dl. IV, kol. 154-156), doch niet gedrukt. Hij studeerde op de latijnsche school te Leeuwarden en aan de academiën te Franeker, misschien ook te Groningen, voornamelijk te Amsterdam o.a. bij Menasseh ben Israël (dit dl. kol. 604). Te Franeker reeds was hij een leerling van Johannes Coccejus (zie dl. I, kol. 616-618); in 1650 volgde hij dezen naar Leiden; op

[p. 1017]

11 April 1651 is hij tot diens opvolger te Franeker benoemd. Zijn inaugureele rede droeg den titel: De excellentio, utilitate, jucunditate et necessitate linguae Hebreae ad rem theologicam en is gehouden 22 Mei d.a.v. Te Franeker had hij gedisputeerd onder leiding van Christianus Schotanus (zie dl. V, kol. 700 v.) over ‘een tweetal vraagpunten betreffende Christus, den Mensch-God’. Deze zijn te Franeker in het Grieksch uitgegeven (1650). Zijn eerste uitgave ‘schijnt te zijn’: Institutio de recta lectione linguae Hebreae (Fran. 1651), ook opgenomen in Meditationum philologico- Hebraearum triades duo (Fran. 1654). Voorts verzorgde hij de uitgave van het boek Job in verschillende talen met aanteekeningen: Liber Jobi.... (Fran. 1662) en uitgaven van andere bijbelboeken (Fran. 1665-70). Eindelijk noemen wij nog: Gymnasium chaldaicum duabus partibus distinctum. I. Linguae praecepta. II. Manuale Lexici chaldaici. 2 dln. (Fran. 1664). Een ex. van dit hoogst zeldzame boek is op de Kon. Bibl. in den Haag.

Zijn geschilderd portret door een onbekend kunstenaar is in het stadhuis te Franeker.

Zie: B. Glasius, Godgeleerd Nederland III ('s Hert. 1856), 425; C. Sepp, Het godgeleerd onderwijs in Ned..... II (Leid. 1874), 69 v.; W.B.S. Boeles, Frieslands hoogeschool en het Rijksathenaeum te Franeker (Leeuw. 1879), 212-214; T.A. Romein, Naamlijst der predikanten.... van Friesland (Leeuw. 1886), 50; Kobus en de Rivecourt, Biogr. handwoordenboek III (Zutph. 1870), 13.

Knipscheer