Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Taffin, Jean (1)]

TAFFIN (Jean) (1), geb. 1529 te Doornik, gest. 15 Juli 1602 te Amsterdam. Door welgestelde ouders opgevoed in het R.-K. geloof. Hij studeert te Padua, treedt daarna als bibliothecaris in dienst bij Antoine Perrenot, bisschop van Atrecht, algemeen bekend als Granvelle. Hij verlaat deze functie om zijn ontwakende overtuiging en gaat te Genève studeeren onder Calvijn en Béza; treedt 1558 te Antwerpen op als hervormer; bij de tegenpartij geducht om zijn invloed, moet hij vluchten naar Aken; de protestantsche gemeente aldaar zendt hem naar Worms om de belangen der nederlandsche vluchtelingen te bepleiten bij keurvorst Frederik IV. Na te Genève den doctorshoed behaald te hebben, werkt hij te Metz jaren lang met groot succes onder de protestantsche vluchtelingen en krijgt in 1562 een eigen kerk. In 1564 door Willem van Oranje uitgenoodigd tot een geheime conferentie pleit hij daar met Karel Niellius, François Baudouin, later met Guy de Brès voor de eenheid der protestantsche kerken en leest als practisch resultaat in 1566 na de godsdienstoefening in de St. Walburgkerk te Antwerpen de verkorte geloofsbelijdenis van Guy de Brès voor. Hij schrijft in dezen tijd een vlammend protest namens de Waalsche synode, waarna de banvloek over hem uitgesproken wordt. Verwisselend van woning, preekt hij nog eenigen tijd in het geheim, maar moet 17 April 1567 Antwerpen verlaten; trekt naar Metz, maar ook daar wordt hem bij edict van 4 April 1569 door den koning van Frankrijk het prediken verboden, terwijl zijn kerk verbrand wordt. Hij vlucht naar Heidelberg, waar de gemeente hem weldra tot prediker benoemt. Door zijn adviezen in het Consistorie opgemerkt, wordt hij in 1570 als vice-voorzitter der synode te Emden gekozen, strijdt aldaar voor vrijheid van confessie van Walen en Vlamingen en voor nauwe aansluiting bij de Hugenoten. Van 1572-75 treedt hij als reizend prediker op te Vlissingen, Middelburg en Vere. In 1578 wordt hij door den prins van Oranje met eenige andere

[p. 1012]

getrouwen uitgenoodigd om voor de Waalsche synode een schriftelijke verdediging van het protestantsche geloof op te stellen ten einde in anderen vorm de denkbeelden van de Pacificatie van Gent opnieuw naar voren te brengen. In een latijnsch tractaat heeft T. toen gepleit voor nagenoeg volkomen gelijkstelling van Protestanten en Roomsch-Katholieken. Bij den hoogloopenden twist tusschen de predikanten P. Cornelisz. (dl.II, kol. 333) en C. Jz. Coolhaes (dl. I, kol. 632), die de jonge kerk in twee kampen dreigt te splitsen, wordt hij door den prins van Oranje tot vredestichter geroepen. T. steunt in 1584-85, tijdens het beleg van Antwerpen, burgemeester Marnix. Vlucht na de overgave naar Leiden, waar hij 18-20 Sept. 1587 de Waalsche synode presideert. In 1588 te Haarlem beroepen bij de Waalsche gemeente, blijft hij daar 3 jaar werken om zich dan op verzoek aan de verstrooide waalsche ballingen te Amsterdam te verbinden. Binnen korten tijd kunnen dezen mede door zijn invloed bogen op 3 predikanten en een ruime kerk. Bemind om zijn breede vroomheid en humaniteit is hij in 1602, toen de pest te Amsterdam heerschte, aldaar overleden en diep betreurd.

Zijn geschriften zijn: Des marques des enfants de Dieu et des consolations dans leurs afflictions (een klein boekje bestemd voor de vervolgde Protestanten, dat bijna iedere balling met zich droeg); Traitè de l'amendement de vie, comprins en quatre livres (waarin hij scherp den afvalligen geloofsgenooten de les leest, maar waarin men het verlangen speurt hen terug te winnen voor de protestantsche zaak); Contre les Erreurs des Anabaptistes (waarin hij deze z.i. gevaarlijke vijanden van het ‘ware’ geloof als echt kind van zijn tijd bestrijdt).

Zijn portret is in prent gebracht door M. le Blon en D.J. Sluyter.

Zie: Chr. Rahlenbeck in het Bullet. des ègl. Wall. (1886), p. 1, 7 etc.; C. Sepp, Drie Evangeliedienaren uit den tijd der Herv. (Leid. 1879), 1-80; Brieven van en over Taffin bij: C. Sepp, Pol. en Iren. Theol., 2e druk, 81-94; Werken der Marnix-ver. Serie. III, dl. II en V, reg. i.v.; Hessels, 11, II en III, reg. i.v.; X. Dietsch, Die Evang. Kirche v. Metz (Wiesbaden 1888); de Jong, De Voorbereiding enz.; reg. i.v. onuitgeg. brieven in het Kerkel. archief te Delft.

Servatius