Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Someren, Gerardus van]

SOMEREN (Gerardus van), v. Soemeren of v. Zoemeren, heer van Berkel, rechtsgeleerde, geb. 28 Juli 1574 te 's Hertogenbosch, overl. 17 Nov. 1652 aldaar, zoon van notaris Nicolaas Gerardsz. (rentmeester van het Groot Ziekengasthuis, overl. 1625) en van Helwig van der Straten (overl. 1634), deed zijn voorbereidende studiën aan de latijnsche school in zijn geboortestad en behaalde den titel van licentiaat in de beide rechten, waarschijnlijk aan de universiteit van Leuven, waarna hij zich eenigen tijd naar Brussel begaf om zich onder leiding van Mr. H. Kinschot in de practijk te bekwamen. Omstreeks 1600 vestigde hij zich als advocaat te 's Hertogenbosch en werd reeds in 1604 tot den schepenstoel geroepen, waarop hij tot 1626 meerdere jaren zitting had.

In opdracht van de regeering der stad bracht hij in 1605, met eenige harer leden de Costuymen en landrechten der Stad en Meierij van 's Hertogenbosch op schrift. Hoewel tot de jongste der commissieleden behoorende, nam Mr. van Someren het grootste deel van de samenstelling van dit werk op zich. Hierop maakte hij een ‘uytlegginge en verificatie, geverifieert met vonnissen en turben, in twee folianten manuscript, wesende jegenwoordig in de Raadkamer van den Rade van Brabant te 's Gravenhage’ (M. Balen, Beschr. v. Dordrecht, 1234). Van dit laatste werk bezit het Prov. Gen. voor Kunsten en Wetenschappen te 's Hertogenbosch eenige afschriften (Cat. Oork. en Handschr. nos. 438-442.) Toen in 1636 de bossche costuimen andermaal aan een onderzoek en herziening moesten worden onderworpen, zag v.S. zich (hoewel geen regeeringspersoon) wederom aan de commissie toegevoegd, die daartoe vanwege de stadsregeering werd benoemd. Toen in 1629 de stad genoodzaakt was zich aan Frederik Hendrik over te geven, werd aan van Someren met anderen gelast zich met den bisschop en de geestelijkheid te verstaan over de voorwaarden, waarop men de stad zou overgeven. Hij behoorde ook tot de ontwerpers der artikelen van het tractaat der capitulatie. Na dien tijd schijnt v.S. zich uitsluitend met de uitoefening der rechtspractijk te hebben bezig gehouden. Alleen vervulde hij o.a. in 1640 de betrekking van arm- of blokmeester in de Kerkstraat. Hij woonde daar sinds 1615 in het huis ‘de Rosenboom’. In dit huis overleed hij en werd van daaruit begraven in de St. Janskerk in het familiegraf van zijn eerste vrouw.

Hij huwde in 1604 Maria Kelders, overl.

[p. 951]

22 Maart. 1622 (dochter van Jan Hogaerts K., griffier van het geestelijk gerechtshof in het bisdom 's Hertogenbosch en van Walburga van der Beke) en hertrouwde kort daarna Elisabeth Oliviers van Berchuysen, ged. 15 Aug. 1598 te 's Hert. (St. Cath. Kerk) en overl. 1631 (dochter van Willem O.v.B. en van Anna van den Berghe). Van zijn eerste vrouw had hij o.m.: Helena, erfdochter van Berkel na den dood van haar broer Nicolaas, huwde 4 Sept. 1634 met Mr. Norbertus Mutsaerts Peterszn, lic. in de beide rechten, oomzegger van abt Nic. Mudtsaerts (deel IV, kol. 1012); Nicolaas, heer van Berkel, lic. in de beide rechten, cantor van Hilvarenbeek; Walborch, ged. 22 Mei 1617 in St. Jan te 's Hert., huwde 4 Maart 1646 met Gijsbrecht Eelkens, geb. te Breda, oudgriffier dier stad en drossaard der heerlijkheid van Rethy. Haar vader vermaakte haar het huis ‘de Rosenboom’, dat o.m. in de jaren 1657 en 1659 als geheim katholiek bedehuis werd gebruikt.

Zie: C. Hermans, Bijdragen tot de Gesch. van de Prov. Noord-Braband II, 5-48; A.F.O. v. Sasse v. IJsselt, Voorn. Huizen en Geb. van 's Hert., II 28, 326-328; Taxandria, XVIII, 276-277; C.F. Xav. Smits, De Grafzerken in de Kath. St. Janskerk van 's Hert., blz. 151; Levensbeschr. van Gerard van Zoemeren, in handschrift van begin 19e eeuw, berustende bij het Prov. Gen. v.K. en W. te 's Hert. (Cat. Oork. en Handschr. no. 437).

Heeren