Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Donkersloot, Willem]

DONKERSLOOT (Willem), werd op 10 November 1758 te Gorinchem geboren en vertrok op 17-jarigen leeftijd naar Rotterdam, om zich onder leiding van den Stads-Chirurgijn, Dr. Gerard ten Haaff, te bekwamen in heelkunde. De uitnemende leiding van zijn beroemden leermeester en diens vriendschap, eerst als huisgenoot van ten Haaff en zijn vrouw Anna Henriette s' Jacob, en daarna gedurende zijn loopbaan ondervonden, waren op Willem Donkersloot van grooten invloed.

Toen in 1780 de vierde engelsche oorlog uitbrak, volgde Donkersloot den raad zijns leermeesters, om, na drie van de vier vereischte examens voor chirurgijn te hebben afgelegd, zich als Eerste Meester in 's lands dienst te begeven.

Na gedurende twee en half jaar op de oorlogsvloot zijn heelkundige ervaringen te hebben verrijkt, keerde hij in het voorjaar 1783 behouden in zijn vaderland weer. Op 4 Juni van dat jaar legde hij nu met succes zijn laatste examen af en ontving zijn brevet als Vrij-Meester in de chirurgie en eenige maanden later benoemde de Vroedschap hem als Visiteermeester van het Gasthuis; tevens volgde hij in 1786 zijn ouden leermeester op als Ordinaris Chirurgijn van Schieland.

In 1787 kreeg hij zitting in het college van het chirurgijnsgilde als hoofdman en werd alzoo lid van het Collegium Anatomico-chirurgicum, dat o.m. belast was met het examineeren der chirurgijns en vroedvrouwen. Op 8 October 1788 werd Willem Donkersloot gekozen tot directeur der vereeniging ‘De Instrumentkas’, welke in 1757 op aanstichting van den med. doctor en lector Pieter Vink was opgericht en in 1845 den naam ontving van ‘Vereeniging Heel- en Verloskundige Instrumenten’.

Toen in 1793 de Franschen ons land naderden, moest voor het Regiment Oranje-Gelderland een ‘Chirurgijn-Major’ worden aangewezen van onverdacht oranjegezind gehalte. ‘Op verzoek en voordracht van capitein Velthuyzen’ werd dit Willem Donkersloot.

Aan zijn vele benoemingen hebben wij nog toe

[p. 243]

te voegen die van chirurgijn aan het Gereformeerde Burgerweeshuis en het Armhuis, terwijl hem bij de opening van het in 1811 gestichte hofje ‘Kuyl's Fundatie’ de zorg der ‘16 weduwen of bejaarde vrijsters’, welke deze stichting zouden bevolken, werd toevertrouwd.

Willem Donkersloot was een boezemvriend van den predikant Dr. Jan Scharp en hun vriendschap vond ruim voedsel in het feit, dat deze beide Rotterdammers ondanks alle regimes en revoluties, trouwe Oranje-mannen bleven.

Vooral heeft Donkersloot zich onderscheiden door zijn onvermoeid streven om de heelkundigen tot hooger wetenschappelijk peil te voeren: hij was de man, die de resolutie van 3 Augustus 1801 wist uit te lokken, waarbij aan de chirurgijns de eisch gesteld werd, dat tot het verrichten van ‘operatiën op den steen, de breuk en de cataract’ een speciaal examen moest worden afgelegd, dat recht zou geven op den titel operateur, en de candidaten verplicht werden, om practische proeven op lijken te doen. Zijn verdiensten in deze werden erkend door de aanbieding van het lidmaatschap van het Genootschap ter Bevordering der Heelkunde te Amsterdam.

Verder heeft hij zich sterk beijverd voor de invoering der koepokinenting in Rotterdam en was een der oprichters van het Genootschap tot Bevordering der Koepokinenting onder de zinspreuk Ne Pestis Intret Vigila en met Dr. Davids een der directeuren van het ‘Instituut, opgericht binnen Rotterdam, teneinde de Inenting der koepokken aan minvermogenden op alle mogelijke wijze te bevorderen en desnoods gedurende het beloop derzelve, eenigen onderstand te bieden’.

Toen in 1798 de gilden waren afgeschaft en de hoofdlieden werden vervangen door Provisioneele Commissarissen, was Donkersloot een dezer functionarissen, terwijl hij bij de vervanging van het Collegium Chirurgicum door de Plaatselijke Commissie van Geneeskundig Toevoorzicht ook in dit college benoemd werd, zoodra zijn geprononceerde oranjegezindheid daarvoor geen beletsel meer was.

Willem Donkersloot, die gehuwd was met Margaretha Josina van Prooyen, overleed 29 Januari 1824 en werd 2 Februari d.a.v. in de Oosterkerk te Rotterdam begraven.

Donkersloot