Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 9

[Valkenburg, Dirk heer van (2)]

VALKENBURG (Dirk heer van) (2), overl. 15 Oct. 1268, zoon van Dirk (1) uit diens tweede huwelijk: wij vinden hem vermeld in 1237 en 1246, in een oorkonde, waar hij den lateren aartsbisschop van Keulen Engelbert II zijn broeder en Otto van Everstein, proost van Aken, zijn moederlijken oom noemt. De eerste jaren zijner regeering gingen rustig voorbij, althans wij vernemen niets bijzonders van hem vóór het jaar 1264. In het begin van dat jaar werd hij, toen hij zich bij zijn broeder den aartsbisschop van Keulen bevond, door de bewoners dier stad, die tegen hun heer in opstand waren gekomen, tezamen met zijn broeder gevangen genomen. In 1267 werd hij leenman van den hertog van Brabant. Aleida, diens weduwe, die voor haar minderjarigen zoon Jan het hertogdom bestuurde, stond aan hem een jaarren te af van 200 leuvensche ponden, te beuren uit de opbrengsten der Maasbrug te Maastricht. Dirk stond haar als leenman bij tegen den bisschop van Luik en diens broeder den graaf van Gelder, die, nadat zij het beleg van Mechelen moesten opbreken, een poging deden om Maastricht te veroveren, wat hun ook gelukte. 14 Dec. 1267 werd Dirk door den bisschop van Luik en diens bondgenooten verslagen, terwijl zijn broeder aartsbisschop Engelbert door Willem IV graaf van Gulik werd gevangen genomen. Dirk sloot een verbond met hertog Walram van Limburg, Dirk VI graaf van Cleef en anderen om Keulen te overrompelen. De aanslag had in den nacht van 14 op 15 Oct. 1268 plaats, Dirk verloor er echter zijn leven bij. Hij was in eerste huwelijk getrouwd met Bertha, dochter van Walram van Limburg, heer van Monjoie en Sittard, en van Isabella van Bar, en hertrouwde Johanna ot Aleidis, een dochter van Arnold III graaf van Loon. Uit het eerste huwelijk had hij de volgende kinderen: Walram (die volgt), Isabella of Elisabeth, welke in 1265 Engelbert graaf van der Marck (overl. 16 Nov. 1277) huwde en Bertha, sedert 1269 gehuwd met Richard van Cornwallis, broeder van Hendrik III van Engeland, Roomsch Koning 1257 (overl. 1272).

Zie: De bronnen bij Dirk (1): Eduard Rosenkrantz, Julemont in Maasgouw (1894), 82; E. Franquinet, De heerlijkheid Valkenburg in de Nedermaas (April 1926), 104; Jos. Habets, Geschiedenis van het bisdom Roermond I, 574-577; S.P. Ernst, Histoire de Limbourg IV, 270, V, 266-272.

Verzijl