Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 9

[Sonmans, Petrus]

SONMANS (Petrus), of Sonnemans, geb. in Holland, waarschijnlijk te Rotterdam, eerste helft der 17e eeuw, vestigde zich te Mechelen, waar hij als Protestant overging naar de katholieke kerk. Zijn overgang zal wel in betrekking gestaan hebben met zijn verhuizing. In dien tijd leefde te Rotterdam Pieter Sonmans, burgemeester, overl. 1660, en te 's Gravenhage Jan Sonmans, beeldhouwer, ingeschreven in het gilde der beeldhouwers 1683 (dl. II, kol. 1346).

In het jaar 1683 werd S. aangenomen in het gilde der schilders te Mechelen. 14 Juni 1684 teekende hij als suppoost de verklaringen over het plan van de oprichting van een academie van schoone kunsten in Mechelen.

Sonmans is even weinig bekend als zijn werk. Hij heeft vooral geschilderd voor het klooster der Norbertinessen van Leliëndal, overgebracht naar Mechelen sinds de godsdiensttroebelen. In de

[p. 1052]

1662 opgebouwde kerk werkten verschillende kunstenaars. Hij schilderde voor de kerk van dit klooster twee groote doeken voorstellende: Sint Norbertus zijn goederen uitdeelende aan de armen voor het afieggen der kloostergelofte en Sint Norbertus bij een kardinaal en bisschop.

De schilderijen, die hingen tusschen de pilasters onder de vensters der kloosterkerk, nu in gebruik der paters Jezuïeten, kwamen, na de opheffing van het klooster 1784, in de kerk van Onze Lieve Vrouw op de Dyle. Opgeborgen tijdens den oorlog 1914, zijn ze zwaar beschadigd, doch met veel moeite hersteld, weder geplaatst in diezelfde kerk te Mechelen.

Het stadsmuseum van Mechelen bezat 1913 een portret geteekend door Sonmans 1663, voorstellende een non van Leliëndal, waarschijnlijk de priorin Elis. van Beke, overl. 11 Jan. 1673. Het portret is thans in een der zalen van het stadhuis.

Michael Burghers, graveur omstr. 1640, heeft een klein-folio-gravure uitgegeven, de onthoofding van een heilige, waarop: ‘Sonmans delineavit’. Tot 1925 bevonden zich twee schilderijen van Sonnemans in het Provinciaal museum te Hannover. Cat. 1905 no. 396 en 397. Zij zijn in veiling gebracht te Berlijn, Apr. 1926. Op den veilingscatalogus werden zij aangeduid; no. 152 Landschap met de H. Familie; een engel brengt bloemen aan het kindeke Jezus; op doek 49 × 66 cM.; en no. 153 Landschap met de H. Familie en den kleinen Johannes den Dooper, die het Jezuskind vereert; rechts beneden gemerkt: Sonnemans; op doek 51 × 70 cM. (mededeeling Dr. Schneider 's Gravenhage).

Zie: Biographie nat. Belg. XXIII, 179; Provincie stad ende district van Mechelen opgeheldert (Brussel 1770) II, 229; E. Neefs, Monast. du Val-des- Lys (Louv. 1868), 30; dez., Hist. de la peinture de Malines, 53; Kramm, De levens en werken der Holl. en VI. kunstschilders V, 1543; H.H. Füssli, Künstler- Lexikon II (Zürich 1806-21), 1678.

Fruytier