Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 9

[Schotel, Jan]

SCHOTEL (Jan), geb. te Dordrecht 21 Jan. 1845, overl. te Rotterdam 20 Oct. 1912, was de zoon van C.J. Schotel en C.S. van Scheers. Hij werd opgeleid in het bouwvak en werd in 1862 benoemd tot opzichter 5e klasse bij den aanleg der Staatsspoorwegen. Hij was achtereenvolgens werkzaam te Rotterdam, te Dordrecht, op het bureau van de ingenieurs in algemeenen dienst Waldorp en Kool te 's Gravenhage, bij den bouw der spoorwegbrug over het Hollandsch Diep aan den Moerdijk (van 1867 tot 1871) en eindelijk bij die over de Maas te Rotterdam. Langzamerhand klom hij op tot opzichter 1e klasse.

In 1880 ontving hij op zijn verzoek eervol ontslag als zoodanig en zette hij zich te Rotterdam neder als architect-ingenieur. Zijn eerste werk was de aanleg der rotterdamsche paardentram, en spoedig kreeg hij technischen arbeid van allerlei aard. Men had groot vertrouwen in zijn praktischen zin.

Hij was omstreeks 1900 de aanlegger van de lokaalspoorwegen der rotterdamsche tramwegmaatschappij op de zuidhollandsche en de noordelijke zeeuwsche eilanden, en zoowel voor als na dien tijd van verschillende andere paarden- en stoomtramwegen. Tot zijn overlijden bleef hij de technische adviseur van genoemde tramwegmaatschappij en van de rotterdamsche electrische tramwegmaatschappij, die van haar de lijnen binnen de stad Rotterdam overnam en electrifieerde.

De eerste electrische tramweg met bovengrondsche geleiding in Nederland, te Haarlem, werd door Schotel aangelegd.

Een zeer belangrijke werkzaamheid van hem lag op het gebied van den aanleg van waterleidingen. Hij heeft er zeer vele, waaronder de rivierwaterleidingen van Gouda, Gorinchem en Sliedrecht, en de bronwaterleidingen van Zwolle, Breda, Haarlem, Hengelo in Overijsel, Winschoten en Helmond aangelegd. Van laatstgenoemde waterleiding is de watertoren op 10 Febr. 1899, des avonds te half tien ingestort. Gelukkig geschiedde dit op een uur, dat niemand in of nabij den toren was, zoodat er niemand letsel bij heeft bekomen.

Ingevolge de gebruikelijke bepalingen werd door de gemeente, den aannemer van den bouw en den kantonrechter een commissie van arbitrage benoemd, bestaande uit H.J.L.M. van Schevichaven, G.J. de Jongh en K.P. Huenges, benoemd, die zich er toe bepaalde, vast te stellen, dat de schuld lag aan den ongelijken bodem, waardoor de toren eerst scheef gezakt moest zijn en dat de aannemer, daar hij niet den plicht had, vooraf boringen te doen om dien bodem te onderzoeken, vrij uitging. De gemeente werd dus tegenover den aannemer in het ongelijk gesteld.

Het bestuur der gemeente wilde nu weten of de

[p. 1002]

schuld aan Schotel lag en benoemde een tweede commissie, bestaande uit J.B. Kam, J.T.J. Cuypers en J.A. van der Kloes. Deze was van meening, dat de ondergrond niets met het ongeval te maken had, maar dat het deel van den onderbouw, hetwelk door de vensters doorbroken werd, te zwak was en dat zulks ook bleek uit een onderzoek, door haar in den puinhoop gedaan. Ook volgens deze commissie ging de aannemer vrij uit. Schotel bestreed de meening der commissie, en het eindresultaat was, dat er tusschen het gemeentebestuur en hem een overeenkomst gesloten werd, waarbij hij aannam, tegen betaling van ƒ 10000 nog in het jaar 1899 een nieuwen watertoren te leveren, waarvoor hij 10 jaren borg stond. In Jan. 1900 werd de waterleiding in gebruik genomen en zij heeft sedert goed gefunctionneerd.

Voor Nederlandsch-Indië en het buitenland heeft Schotel de ontwerpen gemaakt voor de waterleidingen te Medan op Sumatra en te Haifong in Tonkin. Deze zijn naar die ontwerpen tot stand gekomen.

In Mrt. 1903 werden Schotel, Dr. H.P. Kapteyn en P. Kleynhens door den raad van Amsterdam benoemd in een commissie om te adviseeren over de watervoorziening dier stad. Daar Kleynhens bedankte, werd in Juni d.a.v. H.E. de Bruyn in zijn plaats benoemd. De commissie bracht 18 Apr. 1905 verslag uit. Zij stelde daarbij, omdat de prise d'eau te Leiduin onder Bloemendaal op den duur niet genoeg water zou kunnen leveren, den aanleg eener prise d'eau in de Geldersche vallei bezuiden Amersfoort voor.

Schotel heeft bovendien eenige bierbrouwerijen en eenige andere fabrieken gebouwd.

Hij was van 1900 tot 1903 bestuurslid en van 1902 tot 1903 tevens voorzitter van de vereeniging voor waterleidingbelangen.

Hij huwde 1 Juni 1891 A.C. Schijff, geb. 4 Febr. 1851, overl. 14 Jan. 1906, bij wie hij 2 zonen en 4 dochters had.

Ramaer