Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 9

[Katz, Mr. Samuel]

KATZ (Mr. Samuel), zich noemende Siegfried Katz, geb. te Zaltbommel 20 Juni 1845, overl. te Amsterdam 17 Jan. 1890, rechtsgeleerde. Zijn vader Jacob Katz, van joodsche origine, was als tandmeester te Tirschtigel (in de voorm. pruisische prov. Posen, thans op de grens van Polen en Duitschland) woonachtig, doch heeft - daar hij zijn beroep reizend uitoefende - in verschillende plaatsen in ons land vertoefd (o.a. in 1845 te Zaltbommel en later te Amsterdam) en overleed te Antwerpen; zijn moeder heette Amalia Bethman (n). Samuel was de oudste van een zeer talrijk gezin. Reeds op jeugdigen leeftijd moest hij te Amsterdam zijn brood verdienen met journalistieken en letterkundigen arbeid; o.a. was hij medewerker van het toenmalige Volksblad voor Nederland, later van de Telegraaf, terwijl hij eenige jaren de redactie voerde van Het Volksmuseum. Tijdschrift voor Nederland, lectuur voor alle standen (4e en 5e j., Amst. 1867-68). Hij schreef ook in zijn jonge jaren een tweetal romantische verhalen Remus di Salvadi, de rooverhoofdman in de Ardennen. Een historische roman uit den tijd der Franschen in Italië op het einde der 18e eeuw (Amst. 1862) en Misdaad ontmaskerd. Historische roman (2 dln., Amst. 1864); verder verscheen nog van zijn hand in deze periode Het levensmagnetismus. Wat het is en hoe het werkt (Amst. 1863) en Handboek der welsprekendheid. Gids en leidraad bij de beoefening der welsprekendheid (Amst. 1869). Intusschen vond hij ondanks zijn moeilijke financieele omstandigheden gelegenheid in de rechten te studeeren aan het Athenaeum te Amsterdam (1866-74); ook te Leiden (22 Apr. 1869) en te Utrecht (19 Apr. 1873, 21 Oct. 1874 en 24 Sept. 1875) liet hij zich aan de universiteit inschrijven. Men zegt, dat Thorbecke tijdens zijn studietijd een levendige belangstelling voor hem had. Na zijn uit den aard der zaak langdurige studie, schreef hij een lijvig proefschrift, getiteld Partieele herziening onzer wetboeken. Historisch staatsrechterlijke studie (Haarlem 1875), waarop hij te Utrecht tot doctor in de rechten promoveerde.

Reeds tijdens zijn studie had Katz zich tot het openbare leven aangetrokken gevoeld. Hij was een der eersten, die in volksbijeenkomsten zich beijverde kennis te verspreiden omtrent onze staatsregeling. Gaarne noemde hij zich democraat, zooals men in zijn levensbericht in het Alg. Handelsblad leest.

Na zijn promotie kreeg hij al spoedig een groote praktijk vooral in strafzaken. Als jong advocaat maakte hij naam in de zaak van Bruyn, den secretaris der Kanaal-Maatschappij, en in het toenmaals bekende proces van den koetsier van den heer Bieruma Oosting te Heerenveen. Hij werd een der meest bekenden onder de jongere leden der balie, vooral na de invoering van het nieuwe Wetboek van Strafrecht (1886). Mr. L.W. van Gigch, Mr. J.P.A.N. Caroli (zie kol. 286 en kol. 126) en de latere hoogleeraar Mr. D. Simons hebben toen op gelijke wijze naam gemaakt. Katz was een welsprekend en veelsprekend advocaat. met een eigenaardige meesleepende overtuigingskracht. Ondanks zijn drukke praktijk liet hij zijn werkzaamheid op staatkundig gebied evenwel niet varen en zoowel in geschrifte als in vergaderingen bleef hij aan zijn overtuiging uiting

[p. 493]

geven. Bij de afscheiding der radicalen uit de kiesvereeniging ‘Burgerplicht’ bleef hij aan het liberale vaandel trouw; als een van de uiterste linkerzijde bleef hij strijden voor openbaar onderwijs en evenredige vertegenwoordiging. Bekend was zijn bewondering voor Multatuli.

In 1882 behoorde hij met Mrs. H.L. Drucker en W.L.P.A. Molengraaf tot de oprichters en eerste redacteuren van het Rechtsgeleerd Magazijn. Na het verschijnen van den derden jaargang (1884) trad hij wegens drukke werkzaamheden uit de redactie; de eerste drie jaargangen bevatten belangrijke bijdragen van zijn hand.

Hij stierf plotseling, na een kortstondige ziekte, aan longontsteking.

In Jeanne Collette van Mr. Paap werd Katz als hoofdpersoon geteekend. Jongere zusters van S. Katz waren o.a. Julia (gehuwd met Mr. L.W. van Gigch, zie kol. 286) en Sophia (gehuwd met Pieter Horjus van Gestel, auteur op calligrafisch gebied, thans te Apeldoorn woonachtig).

Uit zijn op 24 Apr. 1879 te Amsterdam gesloten huwelijk met Catharina Maria Anna Charlotta Henriette Geesink (een zuster van den bekenden hoogleeraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam) werden een drietal kinderen geboren. De oudste zoon, Dr. Johan Rudolf Katz, geb. te Amsterdam 30 Apr. 1880, is thans privaat-docent in de biochemie aan de Universiteit te Amsterdam, de tweede zoon Mr. Karel Fredrik Katz, geb. te Amsterdam 12 Mei 1883, is als advocaat te 's Gravenhage gevestigd, terwijl de dochter, Mr. Cornelia Frida Katz, geb. te Amsterdam 29 Juli 1885, advocate te Amsterdam en lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal is.

Zie: Alba Studiosorum van Amsterdam, Leiden, Utrecht; Weekblad van het Recht, no. 5814 (22 Jan. 1890), 4; Algemeen Handelsblad, 18 Jan. (Ochtendbl.), 19 Jan. 1890 (Av.bl.); Brinkman's Catalogus; Wie is dat? (1931), 131, i.v. C.F. Katz.

Wijnman