Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 9

[Gaveren, Jan van]

GAVEREN (Jan van), overl. te Elsloo vóór 9 Mei 1577. Hij was volgens Meulleners de oudste zoon van Conrard (1), die voorgaat, en Catharina van Rechterghem; hij volgde zijn vader als heer van Elsloo (daarmee beleend in 1570), Diepenbeek, St. Aechtenrode en Geul (daarmee beleend 27 Mrt. 1571) op. Den 25. Mrt. 1573 vergaderden op bevel van Jan, heer van Elsloo, de scholtis en schepenen van dat dorp en besloten een contributie te houden en schatting te heffen van de inwoners van Elsloo en wel ter betaling van de groote kosten, die zij gehad hadden in Oct. 1572, toen de hertog van Alva naar Maastricht trok. Den 20. Febr. 1574 legden schepenen en gerichtsmannen der heerlijkheid en dingsbank Elsloo de verklaring af, dat deze plaats een vrije rijksheerlijkheid was en toen toebehoorde aan Heer Johan van Gaveren, Heer tot Elsloe, Diepenbeeck, Sint Aechten-Roode, Ottenborch, Nethene, Erckenen, Bellenyes etc. Jan verbleef in Maart 1574 tijdelijk op zijn huis te Maastricht,

[p. 268]

want op 11 Maart hadden aldaar tusschen hem, de schepenen van Elsloo, Tysken op den Halle, Vaesen Dullens, Reyncken Custers, Willem Vullaers, bode van Geul, en den secretaris van Elsloo Joannes Rivius, besprekingen plaats, aangezien het gerucht ging, dat graaf Lodewijk van Nassau met krijgsvolk in het land van Valkenburg, waartoe Elsloo behoorde, lag, en de inwoners van die plaats voor schade vreesden. Den 15. Maart 1574 verbleef een gedeelte van de troepen van genoemden graaf te Elsloo. Van 17 tot 21 Febr. 1575 waren te Elsloo en te Stein de compagnieën van den ritmeester Hortensius d' Armengol ingekwartierd. Omstreeks dezen tijd bevond heer Jan zich op zijn kasteel te Diepenbeek, en moest de bode Jannen Cartels naar die plaats gaan, om zijn heer te berichten, dat het krijgsvolk, dat te Groot Meers (toenmaals onder Stein behoorende) en in het land van Valkenburg lag, over de Maas zou trekken. Den 4. April 1575 stelde hij in plaats van Lemmen Houben, die op Palmavond, Zaterdag den 26. Maart, jammerlijk buiten de Hochterpoort te Maastricht doodgestoken was, Peter Schalcken van Cleynen Mesch tot schepen zijner heerlijkheid Elsloo aan. Jan van Gaveren bezat ook een huis te Maastricht, in de Kapoenstraat, genaamd den Trepoel, hetwelk in 1576 verborgd was aan Jan Stael voor 1200 gulden brabants. Dionysius van Suetendael, waard in de herberg In de Kroon, gelegen aan den noord-oostenlijken hoek van het Vrijthof te Maastricht, die ook wijnhandelaar in het groot en stadsbetaalmeester was, had in 1574 veel geld van hem te vorderen wegens geleverde wijnen enz. Jan van Gaveren was gehuwd met Anna de Harchies (of de Herschie), vrouwe van Bellignies, welk huwelijk volgens Goethals kinderloos was. Maar H.F. Macco vermeldt in zijn werk Aachener Wappen und Genealogiën II, 58 een dochter van Jan van Gaveren, heer van Elsloo, die met Jan Pael, schepen van Maastricht, was gehuwd.

Zie: J.L. Meulleners, Legertochten tusschen Maastricht en Mook sedert 1568 tot 1575 en gelijktijdige belastingen en inkwartieringen te Elsloo in Publ. de la soc. hist. et arch. dans le duché de Limbourg XXV (1888), 185, 220, 223, 235, 238, 243, 254, 255, 276, 278, 286, 287, 294, 298, 347, 352; J. Schaepkens van Riempst, Eenige bijzonderheden omtrent straten, pleinen en bewoners van het oude Tricht in Publ. etc. XLIII (1907), 200-201, 339; F.V. Goethals, Dictionnaire généalogique et héraldique des familles nobles du royaume de Belgique (Bruxelles 1849) II, 398-400; deze noemt in zijn genealogie van Gavre Jan en Nicolaas van Gaveren, o.i. geheel ten onrechte als broeders van Conrard (1).

Verzijl