Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 9

[Gaveren, Conrard van (1)]

GAVEREN (Conrard van) (1), overl. te Elsloo 3 Mei 1570, zoon van Adriaan en van diens vrouw uit het geslacht de Vuls. Hij was brabantsch hoogschout te Maastricht 1516-1527, heer van Diepenbeek (1524-1535 als zoodanig vermeld) en Elsloo, met welke laatste heerlijkheid hij in 1537 na den dood zijns vaders werd beleend. Ook was hij heer van Geul, waarmede hij in 1554 de beleening ontving en welke heerlijkheid hij 20 Juni 1560, met hooge, lage en middele justitie, kocht van koning Philips II van Spanje voor de som van 6200 carolusgulden. Eveneens bezat hij, als buitenburger van Maastricht, een huis in de Kapoenstraat aldaar, genaamd de Poort van Gaveren. In dat huis, hetwelk vlak tegenover de Linkulenstraat was gelegen, maakte hij op 8 Juli 1561 met zijn echtgenoote zijn testament. Ook bezat hij te Maastricht een huis, gelegen in de Witmakerstraat, naast dat van Johan van Riempt, schepen van Maastricht. Hij wordt met zijn neef Wolter, heer van Hoensbroeck, genoemd in een handschrift, waarin sprake is van een oploop, die binnen de stad Maastricht, in de maanden Sept. en Nov. 1539 plaats vond. Als heer van Peer stelde hij op 26 Aug. 1561 Pieter van Erlinghen tot schout

[p. 266]

en stadhouder van het leenhof aldaar aan. In 1568, betrok hij, als hoogbejaard man, toen in Aug. het leger van Alva Elsloo naderde, zijn huis de Poort van Gaveren te Maastricht. Onder zijn bestuur kreeg Elsloo op 12 Sept. 1568 een sauvegarde van den hertog van Alva. Op 2 Oct. van dat jaar was Conrard wederom te Elsloo en stelde aldaar nieuwe schepenen aan. Zijn grafsteen, welke vroeger in de kerk van Elsloo lag en later naar het kerkhof werd overgebracht, is versierd met zijn beeltenis en blazoenen en heeft tot opschrift: Hier ligt begraven den edelen ende strengen Heere Conraet van Gavre, ridder, Heer tot Elsloe, Vrijhere van Diepenbeke, Geul, St. Aechtenrode en Hesfelde, die starf in het jaer 1570 den 3 dach Meij. Zijn echtgenoote, Catharina van Rechterghem, dochter van Nicolaas v.R. en Isabella of Johanna Kelmais, was in 1558 van vaderszijde erfgename van Lambert Munten, kanunnik van het kapittel van O.L. Vrouw te Aken, wiens moeder een van Rechterghem schijnt geweest te zijn. Zij schonk haar gemaal de volgende kinderen: Jan, Conrard (2) en Nicolaas (die allen volgen); Renier, kanunnik te Antwerpen; Adriana, religieuse in de abdij van Herckenrode, vermeld in 1552, en Catharina, abdis van Herckenrode (overl. in 1585).

Zie: Jos. M.H. Eversens, Lijst der Hoogschouten en hunne plaatsvervangers de Vice-Hoogschouten der beide Gerechten van Maastricht in Maasgouw (1890), 103; Jos. Habets, De leenen van Valkenburg in Publ. de la soc. hist. et arch. dans le duché de Limbourg XXI (1884), 253-255, 318-320; J. Schaepkens van Riempst, Eenige bijzonderheden omtrent straten, pleinen en bewoners van het oude Tricht in Publ. etc. XLIII (1907), 101, 102, 200, 346-347; Eg. Slanghen, Het markgraafschap Hoensbroeck (Maastricht 1859), 150-152; Aug. C. Kengen, Uit Geul's verleden (Sittard 1926), 33; J.L. Meulleners, Instructiën, aanstelling en beëediging van Pieter Erlingen tot schout van de stad Peer en tot stadhouder der leenen aldaar 1561 in Publ. etc. XXVII (1890), 361-367; dez., De Antwerpsche bankier Erasmus Schetz en zijne geassociëerden Jan Vleminck en Arnold Proenen in hunne betrekking tot Maastricht en Aken in Publ. etc. XXVII (1890), 307, 314-315; dez., Legertochten tusschen Maastricht en Mook, sedert 1568 tot 1575 en gelijktijdige belastingen en inkwartieringen te Elsloo in Publ. etc. XXV (1888), 182, 184, 215, 220, 330, 334, 335, 341; M.J. Wolters, Recherches sur l' ancien comté de Gronsveld et sur les anciennes seigneuries d' Elsloo et de Randenraedt (Gand 1854), 157-158; H. van den Berch, Nouveau Recueil d' épitaphes II, 132; Verzamelde opstellen door den geschied- en oudheidkundigen studiekring te Hasselt VII (1931), 53.

Verzijl