Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 9

[Cellarius, Christianus]

CELLARIUS (Christianus), geb. te Isenberge, bij Veurne in West-Vlaanderen, overl. te Maastricht omstreeks Aug. 1554.

Cellarius is de latijnsche vertaling van zijn eigenlijken naam, dien men niet kent. Hij heeft te Leuven openbare lessen in het Grieksch gegeven en te St. Winoxbergen, bij Duinkerken, een latijnsche school opgericht en bestuurd. In deze periode van zijn leven heeft hij onder den naam van Chr. Cellarius Furnensis verschillende latijnsche werken in dicht en ondicht uitgegeven, waarvan er slechts drie, naar het schijnt, tot ons zijn gekomen. Hij schreef o.a. over de openbare bedelarij, destijds een actueele kwestie in Vlaanderen. Veurne was de eerste stad, die de openbare bedelarij in 1531 verboden heeft. Blijkens zijn publicaties was Cellarius in 1530 voorstander en het volgend jaar tegenstander van de bedelorden.

In den aanvang van 1551 kwam Mr. Christiaan in gezelschap van Jacob Bathen, gewezen boekdrukker van de universiteit van Leuven, te Maastricht aan. Deze ‘constenaers van boecken te drucken’, gelijk zij in de maastrichtsche raadsnotulen van 13 April 1551 genoemd worden, wenschten hier een drukkerij op te zetten, waartoe zij dan ook van de betrokken autoriteiten verlof kregen. Jacob Bathen is de eerste met naam bekende boekdrukker van Maastricht geweest

[p. 145]

en Mr. Christiaan is met hem meegekomen als intellectueel in zijn dienst.

Nadat de stadsregeering vernomen had wie Mr. Christiaan was, nl. ‘een geleerd man met veel ervaring op het gebied van onderwijs en voorzien van goede getuigschriften’, heeft zij hem terstond het rectoraat der latijnsche stadsschool aangeboden. Deze school had men in 1532 moeten opheffen bij ontstentenis van een geschikten rector. Mr. Christiaan nam het ambt van rector der opnieuw op te richten school aan, want dat was geen beletsel, om in zijn vrijen tijd wetenschappelijken arbeid ten behoeve van Bathen's drukkerij te verrichten, aanvaardde dat ambt omstreeks Juni 1551 en bekleedde het tot aan zijn dood, d.i. tot omstreeks Aug. 1554. Zijn weduwe verliet kort daarop de stad, om naar haar geboorteplaats terug te keeren, en de drukker Bathen is ruim een jaar later ook uit Maastricht vertrokken.

Rector Christiaan wordt in de benoemingsakte tot rector, ingeschreven in het Register der raadsnotulen op 28 Sept. 1551, Mr. Christianus Furnius naar zijn geboorteplaats bij Veurne genoemd, en hijzelf noemt zich aldus als de auteur van Carmina scholastica, gedrukt in 1533 te Maastricht bij J. Bathen, welke bundel gedichten naar het schijnt, echter niet tot ons is gekomen.

Werken van Chr. Cellarius, waarvan nog exemplaren bewaard zijn gebleven: Oratio Pro Pauperibus, ut eis liceat mendicare (Antv., H. Petri Middelburgensis 1530); Oratio, Contra Mendicitatem pro nova pauperum sudventione (Ibid. 1531); Pronosticatio Ridicula Sed Semper Verissima in Moriopago calculata. Item Carmen rhitmicum ad Bacchum (Antv., J. Grapheus 1533).

Zie: Valerius Andreas, Bibl. Belg. (Lovanii 1623); Bibl. Belg. (Gand et la Haye 1880-90); Brunet, Manuel du libraire (Paris 1860) I, 1724; Publ. Limb. (1930).

Blonden