Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 9

[Casteleyn, Vincent (2)]

CASTELEYN (Vincent) (2), geb. te Haarlem 1609, overl. na 1664, kunstschilder en boekdrukker. Hij was de oudste zoon van Vincent (1), die voorgaat. In 1627 wordt hij vermeld als binder bij Abraham Hamer in zijn geboorteplaats. Daarna wijdde hij zich aan de studie en liet hij zich op 10 Febr. 1632 te Leiden als student in de medicijnen inschrijven, blijkbaar met de bedoeling om later doopsgezind voorganger te worden. De studie in de theologie aan de universiteit was nl. uit den aard der zaak den Mennonieten ontzegd. Hij gat evenwel de studie op en werd leerling bij den schilder Frans Pietersz de Grebber, als hoedanig hij op 21 Juli 1634 vermeld wordt. In 1636 werd hij lid van het haarlemsche St. Lucasgilde, terwijl hij op 1 Aug. 1638 te Haarlem voor schepenen trouwde met Janneke van de Rijp, die eveneens uit Haarlem geboortig was. Kort na zijn huwelijk verhuisde hij naar Amsterdam; in 1639 werden bij de Waterlandsche Gemeente der Doopsgezinden aldaar gedoopt ‘Vincent Castelein, schilder en boeckvercoper, met Janneke van de Rijp, sijn huisvrouw, wonen op de Nieuwendijck naest Isack Jacobs’ (laatstgenoemde is Izaäk Jacobsz Rooleeuw, de vader van den dichter Reinier Rooleeuw, dl. VII, kol. 1064). Later vestigde hij zich te Rotterdam: op 25 Juli 1646 was hij met den schilder Augustijn Vrooloo getuige bij het opmaken van het testament van den schilder Pieter de Bloot te Rotterdam, terwijl op 27 Juli 1647 Vincent Casteleyn Sr. en Maeycken van Elslant, weduwe van Emmereus van de Rijp (blijkbaar de moeder van Janneke van de Rijp) zich tot een bedrag van ƒ2200 borg stellen voor Vincent Casteleyn de Jonge, schilder en destillateur te Rotterdam. Het volgend jaar vindt men hem evenwel wederom te Amsterdam: in den inventaris van den rotterdamschen schilder Crijn Hendriksz Volmarijn, op 12 Mrt. 1648 bij de Weeskamer ingediend, wordt als crediteur vermeld ‘Vincent Casteleyn tot Amsterdam, voor geleverde verwe 16 gld., 10 st.’ Hij was dus behalve schilder ook verffabrikant. Eenige jaren later sloeg hij te Haarlem zijn tenten op en werd hij in 1661 ingeschreven als lid van het boekverkoopersgilde aldaar. In 1664 klaagde zijn jongste broeder Abraham, die voorgaat, bij de regeering van Haarlem, dat o.a. zijn broeders Johannes en Vincent ‘boeckedruckers binne deser stadt’ couranten lieten drukken ‘onder de naam van posttijdingen, ofte extraordinaris nouvelles’, welk recht alleen aan Abraham toekwam. Omtrent

[p. 142]

de persproducten van Vincent (2) is echter verder niets bekend.

Evenmin is er veel bekend omtrent zijn werkzaamheid als schilder. In een rotterdamschen inventaris uit 1669 vindt men vermeld ‘een stuck schilderije van Vincent Casteleyn daer de propheet het kind van de wed(uw)e levendigh gemaeckt heeft’, in een haarlemschen inventaris uit 1673 ‘een flora van Vincent Casteleyn’. Hieruit is voorshands weinig te concludeeren. Over de kwestie aan wien de talrijke in inventarissen voorkomende schilderijen van ‘Casteleyn’ moeten worden toegeschreven, zie men het art. over Caspar Casteleyn.

W. Hollar heeft in 1651 naar Vincent's teekening lıet portret van Franciscus van den Wijngaerde geëtst (Franciscus van den Wijngaerde, calcographus, Vincentius Castillanus delineavit, W. Hollar fecit anno 1651, F. van den Wijngaerde excudit).

Zie: A. van der Willigen Pzn., Geschiedkundige aanteekeningen over Haarlemsche schilders (1866), 94; dezelfde, Les artistes de Harlem (1870), 109; Van der Linde, Bibliographie van Haarlem, 102; A.M. Ledeboer, Alphabetische lijst der boekdrukkers enz. (1874), 33; W.P. Sautijn Kluit, De Haarlemsche Courant in Handelingen en Mededeelingen van de Maatschappij der Ned. Letterkunde te Leiden (1873), 9; Oud- Holland IX, 63, XII, 147; Album stud. Leiden; Wurzbach, Künstler- Lexikon I (1906), 248; Thieme-Becker, Allgem. Lexikon der bildenden Künstler VI (1921), 141; Bredius, Künstler- Inventare VI, 1993 e.v., 2038.

Wijnman