Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Ossenberch, Willem Hendrik van]

OSSENBERCH (Willem Hendrik van), geb. te IJperen vermoedelijk omstreeks 1720, overl. te Batavia 21 Juli 1770. Hij ging in 1742 als vaandrig in dienst bij het leger der O.I.C., waarin hij het tot majoor bij de dragonders gebracht had, toen hij toegevoegd werd aan den G.-G. van Imhoff tijdens diens bekende javasche zee- en landreis (1746). Bevorderd tot luitenant-kolonel, verdreef hij de rebellen uit Bagelen, dat tot rust gebracht werd (1750), streed vervolgens in Bantam (1752), waar hij zich door zijn beleid en moed onderscheidde en werd daarna als veldoverste den zieken Joh. Andr. v. Hohendorff, gouverneur van Java's N.O. kust ter zijde gesteld. Daar had hij ruimschoots gelegenheid zich als bekwaam bestuursambtenaar te doen kennen; 1755 werd hij aangewezen als onze vertegenwoordiger in Bantam. Als welverdiende erkenning zijner prestaties aldaar viel hem de benoeming (1761) ten deel tot extra-ordin. lid in den Raad van Indië, om nog in Oct. van dat jaar Nicolaas Hartingh (dit dl. kol. 694) als gouverneur van Java (d.i. Java's N.O. kust met Semarang als standplaats) te vervangen. Hier was zijn pad eenigszins geëffend door zijn voorganger, die Java door zijn bestuur ‘van een seer drukkende lastpost in een winstbevend wingewest’ veranderd had. O. heeft daar zeer nuttig werk verricht door in de Vorstenlanden, dus zoowel in het gebied van den Sultan als in dat van den Soesoehoenan, de uitsluitende gangbaarheid van 's Compagnies pasmunt te bewerken. Ook wist hij de circulatie daarvan in de strandgewesten dermate te verzekeren, dat al spoedig voor den kleinen man een gangbare munt op Java was ingevoerd. Nadat sinds 1757 het rijk van Mataram in drie afzonder-

[p. 1246]

lijke gebieden verbrokkeld was, werd het de moeilijke taak der semarangsche gouverneurs om met behulp der residenten aan de vorstelijke hoven het staatkundig evenwicht te bewaren. Dit kostte hem, naar hij zelf schreef, menigen slapeloozen nacht. In 1765 werd hij afgelost en benoemd tot ord. raad, in welke functie hij het zijne er toe bijgedragen heeft, dat het Z.O. deel van de tegenwoordige afdeeling Banjoewangi, het landschap Balambangan, met het oog op de gevaarlijke nabijheid van Bali, door de Compagnie bezet werd. Ook de vrees, dat de Engelschen ons vóór zouden zijn, bewoog ons in 1767 tot dien maatregel.

Zie: Robidé v.d. Aa in Bijdr. v.d. T.-, L.- en Vk. van Ned.-Ind. V 1881; de Jonge Opkomst XI blz. LXII, waarin zijn Memorie van overgave is opgenomen; Kroniek Hist. Gen. (1882); van Deventer, De Nederl. op Java II (Haarl. z.j.) 198, 230; de Haan, Priangan III (Batav. 1912).

Bartelds