Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Lydius, Balthasar]

LYDIUS (Balthasar), geb. te Umstadt (bij Darmstad) in 1576 of 1577, overl. te Dordrecht 20 Jan. 1629. Hij studeerde in de godgeleerdheid te Leiden en werd in 1602 tijdelijk, in 1604 gewoon predikant te Dordrecht. Zijn vader was Martinus Lydius (zie hieronder). Eerst zocht hij vrede met de Remonstranten te houden, maar op de dordtsche synode was hij hun besliste tegenstander. Deze synode opende hij 13 Nov. 1618 met een preek over Hand. 15; hij sloot haar 29 Mei 1619 met een toespraak over Jes. 12:1-3. In de zuidhollandsche synoden was hij sedert 1607 een trouw lid; ook in die van Juli-Aug. 1619 en Aug. 1620; in de

[p. 1086]

synoden van de volgende jaren werd hem bij voorkeur wetenschappelijke arbeid toevertrouwd. Van zijn geschriften zijn het belangrijkst de studiën over de Waldensen: Waldensia, id est conservatio verae ecclesiae, demonstrata ex confessionibus cum Taboritarum ante CC fere annos, tum Bohemorum circa tempora Reformationis scriptis I (Rot. 1616), II (Dordr. 1617); herdrukt (Rott. 1622). Vriemoet, Athenarum frisiacarum libri duo (Leov. 1758, 20-28) meent dat hij ook schreel: Facula accensa historiae Waldensium. Zijn plan om een uitvoerige geschiedenis van de Waldensen te schrijven is niet uitgevoerd. Ten onrechte meent men, dat hij J.P. Perrin's Histoire des Vaudois et Albigeois (Genève 1618) heeft vertaald (S.D. van Veen). Lydius heeft alleen aan die vertaling (Dordr. 1624) toegevoegd Dry historische Tractaetgens (welke dus ook niet in 1634 zijn uitgegeven, zooals sommigen melden). Overigens schreef hij: Novus orbis sive de navigationibus primis in Americam; Super loco Mosis de cruentato sponsarum linteo et aliis virginitatis signis en De Lyncuro lapide (de laatste twee werken zijn verhandelingen, no. 5 en 16 in Epistolicae quaestiones cum doctorum responsis van Joh. Beverwijck (dl. I, kol. 327-332) (Dordr. 1644). Wat in het Grool rechtgevoelende christenmartelarenboek van Abraham Mellinus (dl. VII, kol. 858) over de Waldensen en Albigensen voorkomt is aan hem te danken. De opdracht van de zuidhollandsche synode van 1622 om laatstgenoemd werk, waarvan slechts één deel verscheen, voort te zetten is door Lydius wel aanvaard maar niet volvoerd. Hij was gehuwd, eerst met Anna de Witt, daarna met Anna van der Myle. Hij had vier zonen: Isaac die volgt, Martinus, Jacobus (zie hieronder) en Samuel, allen predikant geworden.

Zijn portret is gegraveerd door G. Shalcken.

Zie: Herzog's Realencykclopädie für protest. Theologie und Kirche (Leipz. 1903), 26 v.; Reitsma en van Veen, Acta III, register; W.P.C. Knuttel, Acta der part. syn. v. Z.-Holl. I ('s Gravenh. 1908), register; dez., Nedert. bibliographie van Kerkgesch. (Amst. 1889), 207, 251 v.; J. Reitsma, Gesch. v.d. Hervorming en de Herv. Kerk (Utr. 1916), 524, 631; L. Knappert, Gesch. der Ned. Herv. Kerk I (Amst. 1911), 118 v., 134 v.; Bibliotheca theol. et philos. (Lugd. Bat., Burgersdijk en Niermans 1900), 385; Kerkelijk Handboek (1907) Bijl. 112.

Knipscheer