Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Irhoven, Willem van]

IRHOVEN (Willem van), geb. te Kessel 2 Nov. 1698 (of 1696), overl. te Utrecht 18 Nov. 1760. Hij studeerde te 's Hertogenbosch en te Leiden in de godgeleerdheid en beoefende vooral de oude en de oostersche talen en ook, onder Boerhave (dl. VI, kol. 127-141), de scheikunde. Ook de wijsbegeerte had zijn liefde. Niet alleen verdedigde hij in 1720 een verhandeling De intellectu facultate vere activa, in 1738 herdrukt, maar in 1721 werd hij ook doctor in de wijsbegeerte en meester in de vrije kunsten op zijn Dissertatio de spatio vacuo. Hij werd predikant te Ede 27 Dec. 1722 en bleef hier tot 1 Sept. 1737, om hoogleeraar in de theologie te Utrecht te worden. Op 16 Sept. sprak hij ijn inaugureele rede uit: De sapientiae Christianae impedimentis (Utr. 1737), vert. door H. Altius als: Academische Redenvoering over de beletzelen der Christelijke Wijsheit (Utr. 1738). Op 22 Febr. 1740 werd hij ook hoogleeraar in de kerkgeschiedenis. Bovendien werd hem het doctoraat in de theologie toegekend. Tweemaal was hij rector magnificus. De overdracht van het rectoraat geschiedde met de redevoeringen: De necessario linguarum eruditarum, antiquitatum, historiae, philosophiae artiumque liberalium cum theologia connubio (1739) en: Oratio de revelationis praestantia, debitaque animorum erga eam disposítione (Utr. 1761).

Reeds als predikant te Ede gaf hij eenige geleerde

[p. 905]

werken uit, o.a.: Gronden van het verzekert christendom (Utr. 1729; herdr. 's Gravenh. 1737 en 1744). Als hoogleeraar gaven zijn lessen over de canones van Dordt aanleiding tot de uitgave: Canones Synodi nationalis Dordracenae, ofte oordeel des Synode Nationaal.... anno 1618 en 1619 over de bekende vijf hooftstucken der Leere (Utr. 1752; herdr. 1788).

F. Burman (4) (dl. IV, kol. 353) hield op hem 18 Dec. 1760 een Oratio funebris in obitum G. Irhovii (Traj. ad Rh. 1760), vert. door K.M. van Eelde. Behalve dat de laatstgenoemde en anderen aan deze vertaling eenige lijkdichten hebben toegevoegd, verscheen een bundel Lijkzangen (Utr. 1760). Hij is tweemaal gehuwd geweest, eerst met Catharina Altius, daarna met Debora Scheerings.

Zijn portret in 1754 geschilderd door J.M. Quinkhard bevindt zich in de Universiteit te Utrecht en is gegraveerd door P. Tanjé.

Zie: de Bie en Loosjes, Biogr. Woordenb. v. Prot. Godgel. in Ned. IV, 467-470; Kerkelijk Handboek (1880) 10, (1903) Bijl. 124; L. Knappert, Gesch. der Ned. Herv. Kerk II (Amst. 1912), 99; Naamregister van Nederd. boeken tot 1787, 267; W.P.C. Knuttel, Ned. bibliographie van Kerkgesch. (Amst. 1889) 59, 155; Bibliotheca theol. et philos. (Lugd. Bat., Burgersdijk en Niermans 1900) 294, 791 (no. 457-459); J.I. van Doorninck, Vermomde en naamlooze schrijvers (Leid. 1883), kol. 413.

Knipscheer