[Hirnius, Hieronymus]
HIRNIUS (Hieronymus), geb. te Maagdenburg in 1590, overl. te Rotterdam 30 Maart 1648. Hij studeerde te Giessen en te Leiden. Op 18 Mei 1617 is hij te Rotterdam als luthersch predikant beroepen, waarna hij te Wittenberg tot het ambt werd geordend. Op zijn voorstel en met medewerking ook van notaris Meesterman kwam met machtiging van ‘het Amsterdamsch Consistorie’ in 1620 een verbeterde herdruk van het luthersche psalmboek tot stand. Toen in 1619 ook te Rotterdam de remonstrantsche predikanten werden afgezet, lieten velen hun kinderen in de luthersche kerk doopen. Kort vóór 1624 heeft Hirnius in zijn gemeente in plaats van den ouwel bij het avondmaal het gebruik van brood ingevoerd dat ook gebroken werd. Zijn kerkeraad, die zijn toestemming gegeven had, legde de zaak op 15 en 16 Aug. 1624 ter beslissing voor aan een vergadering van afgevaardigden uit verschillende gemeenten die te Amsterdam bijeen kwam. Hier werd Hirnius in het ongelijk gesteld en voorloopig geschorst. Het oordeel van eenige duitsche academies zou worden ingeroepen, die ook beslisten dat het oude gebruik gehandhaafd moest blijven. Intusschen had de kerkeraad van zijn gemeente hem ontzet; maar het stedelijk bestuur handhaafde hem bij resolutie van 27 November 1624. De kerkeraad bleef hem evenwel als afgesneden beschouwen, zoodat er twee gemeenten ontstonden ieder met een eigen kerkeraad, met de helft van de kerkelijke uitgaven en met afzonderlijke administratie. Om beurten gebruikte men de kerk. Pogingen van Hirnius tot verzoening met het amsterdamsche consistorie bleven vruchteloos. De scheuring bleef, ook nadat de tegenpartij in 1630 zelf het gebruik van brood had ingevoerd, tot na den dood van Hirnius. Hij was
gehuwd met Jacobmina van Hensbergen. Hij vertaalde nog: Raet ende bedencken sommiger Lutherschen Hoogduitschen leeraers, van 't vrije en middelmatige gebruik: I. van tweederley Biecht.... II. van 't broodbreeken ende in de hand geeven in des Heeren H. Nachtmael, uit het Duitsch (Leid. 1629). Waarschijnlijk is nog een Hoogduitsche Catechismus, die in zijn tijd te Rotterdam verscheen, van zijn hand.
Zie: de Bie en Loosjes, Biogr. Woordenb. v. Prot. Godgel. in Ned. IV, 47 v.; J. Loosjes, Naamlijst van predikanten.... der Luth. Kerk in Ned. ('s Gravenh. 1925), 120 v.
Knipscheer
Auteursrecht onbekend