Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Graaf, Reinier of Regnerus de]

GRAAF (Reinier of Regnerus de) was omstreeks 1700 plaatsnijder te Haarlem. Hij was bovendien een geletterd man, die van allerlei dingen verstand had. Daar hij evenwel voor zijn losbandig leven zeer veel noodig had, moest hij op middelen zinnen om aan geld te komen. Zoo is hij op het denkbeeld gekomen om een valsche geschiedbron te vervaardigen en deze voor grof geld aan den man te brengen. Hij vervaardigde een kroniek van de oude hollandsche geschiedenis, die omstreeks 1170 zou geschreven zijn door den egmonder monnik Klaas Kolijn, een rijmkroniek, geschreven een eeuw vóór Melis Stoke. Het handschrift verkocht hij aan Cornelis van Alkemade, die er een afschrift van mededeelde aan Antonius Matthaeus. Uit diens nalatenschap werd de kroniek uitgegeven door Dumbar in zijn Analecta I, 245 vlg.: hij vermeldde evenwel niets omtrent het handschrift en in het algemeen de afkomst der kroniek. Deze uitgave, die vrij slordig was, bewoog van Alkemade en van der Schelling zelf een nieuwen afdruk ter hand te nemen. Maar van Loon, die dat wist, voorkwam hen en gaf de kroniek in een prachtuitgave uit (den Haag, 1745, fol.). Niemand twijfelde toen aan de echtheid. Zelfs Wagenaar heeft de kroniek nog ten behoeve van de eerste uitgave van zijn Vaderlandschen Historie als een echt historie-document gebruikt. De eerste, die de onechtheid vermoedde, was Huydecoper, die in zijn aanteekeningen op Stoke smaalt op ‘Kakolijn’. Door hem werd Wagenaar opgewekt de zaak opzettelijk te onderzoeken. Deze deed dat en bewees de onechtheid der kroniek in zijn Toets van de egtheid der Rijmchronijk van Klaas Kolijn, een model van methodische kritiek en juist betoog: hij verbeterde naar dat nieuwe inzicht de tweede uitgave van zijn

[p. 629]

groot geschiedwerk. Kluit en van Wijn wezen ten slotte als auteur aan onzen Reinier de Graaf, een man ‘niet onervaren in de Letteren en in 's Lands Oudheden.... en vaardig ter pen in 't schrijven en teekenen’. Het handschrift is thans in de Koninklijke Bibliotheek.

Zie, behalve de genoemde uitgaven: van der Schelling, De aloude Vrijheid, staatsregeering en wetten der Batavieren, 404 vlg.; Alewijn, Nieuwe bijdragen tot opbouw der Ned. letterk. II; Huydecoper op Stoke, vooral I, 17; Wagenaar, Toets als boven, in Werken der Maatsch. der Ned. Letterk. III, 201 vlg.; van Wijn, Hist. Avondstonden I, 139 vlg.; dez., Huiszittend Leeven I, 2, 129 vlg.; Muller, Over letterkundigen namaak in Tijdspiegel 1910.

Brugmans