[Gelder, Jan van]
GELDER (Jan van), geb. te Vlissingen 1647, gesneuveld bij Kijkduin 1673, zoon van Jan Paulusz. en van Anna van Gelder, die op 38-jarigen leeftijd hertrouwde (1652) met Michiel Adriaansz. de Ruyter en diens derde vrouw werd. Haar zoon, gewoonlijk jonker Jan v.G. genoemd, werd in 1667 tot kapitein bevorderd en maakte de verschillende krijgsbedrijven van zijn stiefvader mede, o.a. den tocht naar Chattam. Hij streed dapper in den beroemden slag bij Kijkduin, als kapitein van de Steenbergen, waar de Ruyter, Cornelis Tromp en Joost Bankert voor goed het gevaar van een engelsch-fransche landing hebben afgewend. Christelijk gelaten toonde de Ruyter zich bij het vernemen der doodstijding van zijn geliefden zoon. ‘Ik weet,’ zoo sprak hij, ‘dat dit de vruchten van den oorlog zijn, dat ik mijzelven aan Gods wil moet onderwerpen en daarin tevreden zijn. Heden was het zijn beurt, morgen zal het misschien de mijne zijn.’ Zijn stoffelijk overschot is later in den grafkelder van de Ruyter bijgezet. Van Gelder's wapen, helm, degen en handschoenen, zijn aan de naaste pilaren opgehangen. Daaronder leest men: ‘Hier rust, die dapper sich in Neerlants scheepsmagt droeg, Toen se in een jaar driemaal twee koningsvlooten sloeg; Hij is met zegenpraal voor 't Land op zee gestorven, En heeft, door lof en eer, hier 't heldengraf verworven.’
Van Gelder's portret van Jan Andries Lievens den jongere is in 1895 door het Rijksmuseum aangekocht. De romp van 's lands schip de ‘Steenbergen’, een teekening van Willem van de Velde den jonge, is daar eveneens aanwezig.
Zie: Brandt, Het leven en bedrijf van Michiel de Ruiter (1687); de Balbian Verster, De geschiedenis van 's lands schip de Steenbergen 1672-76 in Eigen Haard (1912) 39.
Bartelds
Auteursrecht onbekend