Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Fierlants, Simon (2)]

FIERLANTS (Simon) (2) of de Fierlant, zoon van Martinus en Catharina van Eyck, geb. te 's Hertogenbosch 1602, overleed te Brussel 15 Aug. 1686. Foppens, Goet-

[p. 543]

hals en na hem Biogr. nat. Belg. zeggen, dat hij te Brussel is geboren. Coppens, van der Aa en de Lijst van kanseliers in Wekelijks nieuws van Loven VI, 225 noemen 's Hertogenbosch als zijn geboorteplaats, waar zijn vader, sinds 1596, als rentmeester-generaal woonde, en hij zeker zijn eerste jeugd doorbracht. Simon Fierlants studeerde de filosofie te Douai en behaalde bij de promotie de eereplaats van primus. Voor de studie in de rechten begaf hij zich naar de universiteit te Leuven, waar hij met hooge onderscheiding zijn theses verdedigde. 1637 was hij als licentiaat in de rechten en advocaat gevestigd te Brussel. 4 Mei 1657 werd hij benoemd tot raadsheer in den Grooten Raad te Mechelen; 1663 werd hij naar Madrid gezonden, volgens de Biogr. Nat. Hij was raadsheer geworden in den Hoogen Raad bij den Koning voor de zaken in de Nederlanden, Spanje en Indië. Hij kwam 1668 weder in Brussel als kanselier van Brabant en werd benoemd tot staatsraad 10 Juli 1668. Simon Fierlants was een rechtvaardig, stipt en plichtgetrouw ambtenaar, steeds voor iedereen toegankelijk. Zijn echt christelijke levenswandel dwong de algemeene achting af. De rechtsgeleerde besteedde zijn vrijen tijd aan de studie der theologie, waarin hij zeer bedreven was en die, zoo getuigt hij zelf, hem zeer van dienste was. Ook sprak hij vloeiend Latijn, Fransch, Duitsch, Italiaansch en Spaansch. Dan was hij nog letterkundige en gaf verscheidene latijnsche gedichten uit. Hij schreef vele werken en liet deze drukken, doch eerst op lateren leeftijd. Zij handelen over rechtswetenschap, doch, behalve eenige met gedichten, strekken zij tot verdediging van de eer en de leer der Katholieke kerk. Door zijn gezag, door woord en geschrift bestreed hij onversaagd de partij en de leer der Jansenisten en Rigoristen, die hierover zeer verbolgen waren. Voornamelijk bestreed hij in twee gedrukte geschriften met opdracht aan den Paus de stellingen van Bajus en Jansenius, voorkomende in het werk van P. Gillis de Gabriël, beggard of franciscaan der derde orde to Luik, Specimina moralis christianae et moralis diaboticae. De schrijver, die naar Rome gedaagd was, wist aldaar door het gezag van machtige vrienden te verkrijgen, dat een verbeterde, gezuiverde uitgave verscheen. Opnieuw werd door S. de Fierlant aangetoond, dat vele stellingen in deze uitgave nog niet overeenkwamen met de leer der Katholieke kerk. Het werk werd op den index geplaatst evenals de fransche vertaling door Dom. Gerberon, en nog een werkje van P. de Gabriël, Uyterste devoiren in den uytersten noodt. Kardinaal Cybo dankte en prees in een brief Simon de Fierlant namens den Paus om zijn trouw en ijver voor den H. Stoel 18 Dec. 1683. (Zie over de zaak van de Gabriël, H. Reusch, Der Index der verbotenen Bücher (Bonn 1885) II, 525, 1225.) Ook tegen Gom. Huygens en Marcarius Havermans, Norbertijn (dl. I, kol. 1034) trad Simon de Fierlant met de pen in het strijdperk.

Bij diploma van 11 Dec. 1664 stond de Koning toe, dat S. de Fierlant (zoo wordt hij genoemd en zoo teekent hij en deze naam bleef in gebruik) een gouden helm boven zijn familiewapen voegde. Een protest van de ridders van het Gulden Vlies tegen dit voorrecht, dat hun, zoo beweerden zij, alleen toekwam, bleef zonder gevolg. De Koning handhaalde 11 Mei 1665 zijn besluit ter wille van de Fierlant (J.B. Christijn, Jurisprudentia heroica, 366). Hij was gehuwd 10 Dec. 1642 met Anna van Reynegom, geb. te Mechelen 1 Febr. 1625, overleden 1681; zes hunner kinderen waren 1688 nog in leven en wor-

[p. 544]

den vermeld bij Goethals. Pater Franciscus Pauwens, augustijnerprior te Brussel en doctor der theologie, hield de lijkrede over S. de Fierlant op den 29en Aug. in de Sint Gudule. De aartsbisschop van Mechelen, Alphonsus de Berghen, onder invloed van zijn jansenistisch gezinde vertrouwelingen, verbood daarop door brieven van 17 Sept. 1686 aan pater Pauwens het prediken, zelfs in de kerken zijner orde. Daarop verscheen de lijkrede in druk met een: Appendix Oratoris adversus citatorias illustrissimi ac reverendissimi Domini ArchiEpiscopi Mechl. de die 17 Sept. 1686. Beide waren goedgekeurd door den professor van Leuven Nic de Bois, boekenkeurder, een vriend van de Fierlant. Tamelijk heftig verdedigde zich de pater, terwijl hij bewees, dat hij geen pauselijke noch bisschoppelijke decreten had overtreden. De zaak, zegt Paquot, Mem. hist. litt. XVIII, 159), werd door tusschenkomst van den nuntius en van den landvoogd te Brussel gesust, na Maart 1687, toen reeds een proces was begonnen. Zie het handschrift van 89 bladen over deze zaak in de Kon. Bibl. te Brussel. (v.d. Gheyn, Catal. bibl. royale de Brux. IV, 109-110, no. 2665.

De volgende werken van Simon de Fierlant zijn vermeld vnl. bij Foppens en Biogr. nat.:

Christianissimi regis in Brabantiae ducatum praetentio refutata. authore D.S.D.F.A.C. S.B.C. (Col. Apud. Jud. Calchovium 1667), 4^o, 129 blz. (zonder voorwoord, opdracht of goedkeuring).

Speculum veritatis in quo cernitur cathoticae doctrinae candida lux et haerelicae fucus ac naevus.... per quatuor elementa detineatum authore illmo D.S.D.F.B.C.H.R.A.C.S. (Col. 1668) 4^o, 262 blz.

Vita Christi metrice descripta sensuque morali enucteata, qua filius Dei ab aeterno genitus mundo nascens, patiens, moriens et resurgens exhibetur, authore Imo ac Amo D.S.D.F.A.C.S. in Ho ac Bo B.C. (Brux. 1674) 4^o, 206 blz.

Tractatus de Imperio ac dignitatibus, authore Imo ac Amo B.C.D.S.D.F. (Col. 1675, 4^o, 195 blz.

Statera catholicae pietatis et haereticae invidiae auctore ill. D. Simone de Fierlant (Col. 1680) 4^o, 249 blz.

Austriacae domus ac gentis dilucidum jus in Burgundiae ducatum demonstratum (Col. 1680), 4^o 75 blz. waarbij gewoonlijk: Doctrina Christi parabolica eodem ab authore elegiaco metro delineata, 24 blz. en Hymniromanae Ecclesiae contra antiquos et modernos haereticos cantati et heroicum in metrum versi per eundem auctorem (1670), 24 blz.

Praecipua hic exhibetur catholicos inter ac hereticos super vera Christi religione ac fide antinomia seu controversia.... autore ill. D.S. de Fierlant (Col. 1680) 4^o, 206 blz.

Tres breves tractatus, primus de Calviano stigmate; secundus, de Martini Lutheri vita et morte; tertius complectitur Epigrammata varia contra hereticos (Col. 1682) 4^o, 126 blz.

Primaevum examen anatomica delineatione evulgans stupendas novitates, et infaustas opiniones a Rev.^αο Patre Aegidio Gabrielis, ordinis tertiariorum S. Francisci sac. theol. lic., mirum in modum in Belgium protrusas.... auctore illmo D. ac veritalis amatore S. de Fierlant. (Col. Ag. Just. Kalckovius 1682) 144 blz.; ook met den langeren titel:

Conamen, infelix omen et heterodoxi dogmatis varios per cuniculos dolosa congeries, e S. scripturae

[p. 545]

gremio concitarum.... primarium examen anatomica delineatione enz.

R.P. Aegidii Gabrielis moralis doctrinae reiteratum examen ejusque catholica repetita castigatio ab illustrissimo Domino S.D.F.H.A.I. R.I.H.E.A.C.S.B.C. e sacrae theologiae genuino sensu ac veris Christianae philosophiae principiis fideliter collecta (Leodii 1683) 4^o (niet gepagineerd), met brief van den kardinaal Cybo aan de Fierlant en antwoord van de Fierlant, en met het decreet van de congr. der inquisitie 1683, de werken van P. de Gabriël veroordeelende.

Illustim Domini S.D.F.B.C. Tractatus quatuor quorum primus continet horologium christianae politicae, secundus horologium christianae patientiae, tertius Satanae assiduum in christum molimen, quarlus alearum chartarum quando boni et mali.... (Col. 1683) 4^o. De traktaten hebben een afzonderlijke paginatie en een titel in den tekst van het boek, die niet overeenkomt met het titelblad, dat waarschijnlijk veranderd is.

Illmi Dom. Simonis de Fierlant cancellarii catholico ab affectu tractatus quo clarissime demonstratur Gabriellianae, Gummaristicae ac Macarianae triumviralis concordiae inane examen (Col. 1685) 4^o, 302 blz.

In handschrift vindt men in de Bibl. royale te Brussel: Illmi D. Simonis de Fierlant Hisp. ac Indiarum Regi in Hispania ac Belgio a concilio, status Brab. Cancellarii, recentior exactiorque indago (sic) ac castigatio novitatum protusarum post R.p. tegidium Gabrielis tertii ordinis Sancti Francisci per eximium D. ac mag. sanctae theologiae, Doctorem Gommardum Huygens in Academia lov. per R.D. Macarium Havermans ord. s. Norb. can. s. theol. prof. aliosque novatores, circa materiam sacramenti poenitentiae etc. opus collectum, 220 bladen (v.d. Gheyn, Catal. manuscr. bibl. royale de la Belge. III, no. 1794).

Zie: Oratio in funere ill. ac ampl. Domini D. Simonis de Fierlant. Anno 1686 die 15 Augusti ipso Deiparae Assumptae festo vita functi; dicta in D. Gudulae Bruxellis a D. Francisco Pauwens Bruxellensi Ord. s.P. Aug., die 29 Aug. 1686. Accessit: Appendix oratoris adversus citatorias R. ac M.D. Archi-episcopi Mechl. datas 16 Sept. (Col. Ag. 1686); Biogr. nat. Belg. VII, 55-60; Hurter, Nomenclator literarius (ed. 1910) IV, 410; Foppens, Bibl. Belg. II, 1099; Coppens, Nieuwe beschr. bisdom den Bosch II, 325 -326; Goethals, Dictionn. généal. II, in voce.

Fruytier