Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Cos, Simon]

COS (Simon), zoon van Jacob, geb. 1614, overl. op Amboina 24 Febr. 1664. Deze bekwame Compagniesdienaar doorliep de verschillende rangen in burgerlijken dienst, werd in 1643 onderkoopman, in 1647 tijdelijk fiscaal, kreeg in 1648 den rang van opperkoopman en hoofd op Loehoe (Klein Ceram), werd in 1650 secunde op Ternate, waar hij in 1654 als president en twee jaar later als gouverneur optrad. In 1660 volgde zijn benoeming tot raad-extraord.; in 1662 werd hij aangesteld tot commissaris der oostersche provinciën en tot gouverneur van Amboina. Den 7den Juli van dat jaar aanvaardde hij de teugels van het bewind over dat gewest uit handen van Jacob Hustaart, die met het schip ‘de Walvisch’ naar Java

[p. 319]

vertrok. Een zijner eerste regeeringsdaden was de bouw van het steenen fort te Kajeli op Boeroe, dat naar hem den naam Cosburg, later Oostburg, ontving. Met den later zoo beroemd geworden George Everhard Rumphius (dl. III, kol. 1104), die aanvankelijk in militairen dienst was, ondernam hij een commissie-reis naar de Banda-eilanden ter inspectie van de fortificatiën aldaar. Kort na zijn terugkomst kreeg hij een abces aan een zijner beenen, dat zware koortsen veroorzaakte, waaraan hij overleden is. In de herv. kerk op Ambon, gebouwd op de plek waar vroeger de maleische stond, bevindt zich thans nog zijn gebeeldhouwde zerk met een bondig grafschrift.

Hij was gehuwd met Elisabeth Abbema, geb. 8 Nov. 1638, dochter van Fredericus (dl. VI, kol. 2) en van Cecilia Elisabeth du Vayer. Zij stond bekend als een schoone, deugdzame, opgewekte vrouw, een aanwinst voor de kleine samenleving op Ternate en Ambon. Op 2 Aug. 1664 hertrouwde zij met Johan Maatsuyker, G.-G. van Ned.-Ind. (zie dl. III, kol. 983). Beide huwelijken bleven kinderloos. Zij overleed 19 Nov. 1674.

Zie: van de Wall, Vrouwen uit den compagnieslijd (Weltevreden 1923).

Bartelds