Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 8

[Bergh, Engela Apollonia]

BERGH (Engela Apollonia), moeder van A.R. Falck (dl. I, kol. 845), geb. aan de Kaap 22 Nov. 1756, overl. op Sandenburg in Utrecht 2 Sept. 1790. Zij was de oudste dochter en het vijfde der elf kinderen van Egberta Boesses van Heusden en van Olof Martini Bergh, secretaris der kaapsche regeering, zoon van Martinus, in 1719 gehuwd met Catharina Ley, en kleinzoon van Olof van Gothenburg, die, omstreeks 1680 als kapitein van de troepen aan de Kaap in dienst der O.I.C. getreden, gehuwd was met Anna Koningh. Aan Engela's opvoeding werden geen zorgen of kosten gespaard. Zij sprak en schreef met groote vaardigheid niet alleen Nederlandsch maar ook Engelsch en Fransch. Er bestaat een anonieme fransche reisbeschrijving, welker auteur haar als een sieraad der kolonie beschrijft, en in een teekening afbeeldt, hoe zij haar vader in het toezicht op de jongere, kinderen hielp. Het heele huis, dat om zijn gastvrijheid zelfs bij vreemde natiën bekend en geroemd was, wist zij volgens hem te veraangenamen en op te vroolijken. Ofschoon haar vader nooit in Europa geweest was, stelde hij grooten prijs op europeesche beschaving. Vandaar dat hij misschien meer uitgaf dan zijn vermogen toeliet aan boeken, schilderijen en andere kunstproducten. Met geleerden van naam in ons land, Engeland en vooral Frankrijk stond hij in gestage briefwisseling. Geo Forster zegt in zijn Voyage round the world 1, 74 van bem: ‘Mr. Bergh, the secretary, a man of science, of a noble philosophic turn of mind, with a family who distinguish themselves in every mental and bodily accomplishment above the whole rising generation of the Cape’.

Toen Otto Willem Falck (2) in 1774 op het schip Bothland naar de Kaap was uitgezeild, was ook hem de gastvrijheid van dit gezin zeer aangenaam en vertoefde hij er zoo lang mogelijk. De kennismaking met Engela leidde tot een verloving.

[p. 86]

De toekomstige echtgenoot vertrok eerst alleen naar het moederland, waar hij op het schip Willem V in Juli 1775 aankwam te Middelburg, om zich van den compagniesdienst, die hem geen langer oponthoud aan de Kaap had toegelaten, geheel los te maken. Daarna scheepte hij zich weer in op de Ceres, 1 Nov. 1775. In Kaapstad had het huwelijk plaats, en het paar trok op de Pauw van de kamer Middelburg naar Utrecht, de woonplaats hunner keuze. Het hollandsche klimaat schijnt minder gunstig op haar gestel gewerkt te hebben; vooral de verhuizing naar Amsterdam had den achteruitgang van haar gezondheid ten gevolge. Te Utrecht had zij zich gelukkig en tevreden bevonden, maar in de hoofdstad begon zij te sukkelen. ‘De stroefheid in het accueil van de zijde der amsterdamsche dames’ en vooral het verlies van twee bloeiende kinderen tastten het zenuwgestel aan. Na een slopende ziekte van twee jaar overleed zij op het huis Sandenburg bij haar bloedverwante Mevrouw v. Reede van Oudtshoorn, geb. Wilhelmina Elisabeth Brommert, dochter van Nicolaas en van Sara Kruger, en gemalin van Barend Hendrik v. Reede van Oudtshoorn, geb. aan de Kaap 1742, gest. te Utrecht 6 Maart 1793 (deel III, kol. 1027). Voor de kinderen uit haar huwelijk zie men het art. Otto Willem Falck (2) (dit deel).

Bartelds