[Stempels, Gerard]
STEMPELS (Gerard) of Stempelius, geb. te Gouda, was kanunnik van St. Joris en domvicaris te Keulen, waar hij tevens keurvorstelijk mathematicus was. Omstreeks 1580 deed hij copieën van prenten van Dürer graveeren (ook Jan Sadeler heeft voor hem gegraveerd), terwijl Chrispijn van de Passe hem een gravure opdroeg. In 1587 gaf hij uit een Itinerarium Belgicum en ongeveer tegelijkertijd een Geographica descriptio territorii et dominii Kerpensis et Lommerschum. Op het Rijksarchief heeft men in handschrift d.d. 19 Febr. 1598 zijn kaart van de heerlijkheden gelegen aan de Maas tusschen Maastricht en Luik (Hingman, Inventaris II (1871), no. 3832). Ook vond hij een hemelglobe van een nieuw model uit en een eenvoudiger middel om de hoogte der sterren te meten. Op aanbeveling van prins Maurits werd hem bij resolutie d.d. 21 Juli 1598 door de Staten-Generaal octrooi verleend voor een geschrift, dat wel hetzelfde is als dat, hetwelk door S. en A. Zelst weldra werd uitgegeven als Utriusque astrolabii tam particularis quam universalis fabrica et usus (Leodii 1602) en dat twee herdrukken (Amst. 1619 en Arnhem 1629) beleefde.
Zie: Walvis, Beschrijving van Gouda I, 229; Merlo, Kunst und Künstler in Köln (Köln 1850); Kramm, Levens en werken der Hollandsche en Vlaamsche kunstschilders V (1861), 1571-1572 en Wurzbach, Niederländisches Künstlerlexikon II (1910), i.v.
de Waard
Auteursrecht onbekend