Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Sarcerius, Dirk]

SARCERIUS (Dirk), geb. te Utrecht, waarschijnlijk omstreeks 1610. Hij kan behoord hebben tot het utrechtsche geslacht van dien naam, dat in de 17de eeuw vele verdienstelijke rechtsgeleerden heeft voortgebracht. Hij ging in dienst der O.I.C., waarbij hij in 1641 met den rang van koopman werkzaam was te Gamron (nu Bender Abbas), waar de compagnie toentertijd vertegenwoordigd was door Geleynsz. de Jongh. Daar besloten was een kantoor te Basra of Bassora (aan de Shat-el-arab) te vestigen, werd hij met een zending daarheen belast. Tegelijk werd zijn verbintenis voor vijf jaren vernieuwd, waarvan hij er drie in den rang van koopman en twee als opperkoopman dienen zou. Zijn optreden te Basra, zijn weinig krachtige houding na het verbranden van het schip de ‘Schelvis’ wettigen de vraag, of hij de rechte man op de rechte plaats geweest is. In 1646 werd hij althans vervangen en weer te Gamron geplaatst,

[p. 1098]

van waaruit Cunaeus (dl. I, kol. 657) een tocht zou ondernemen (1651-52) naar het hof van den Koning van Perzië te Isfahan ter beslechting van de hangende geschillen tusschen dit rijk en de O.I.C. Van dit gezantschap maakte ook hij deel uit. In Cunaeus' instructie van 14 Sept. 1651 wordt omtrent S., die nog altijd slechts provisioneel directeur van den handel te Gamron was en geen ‘continuatie’ wenschte, dat ‘zijnen persoon aldaer gexperimeneert ende in goede achtinghe zij’ en daar al die verwisselingen ‘de compagnie niet voirderlijck en zijn, soo sagen Zijn Edele ten dienste van de generale Compagnie gaerne continueren’. Gedurende de gevoerde onderhandelingen met 's Konings ministers komt hij niet op den voorgrond. Het blijkt ook nergens, dat hij van de taal des lands op de hoogte was. Uit de resol. van G.G. en raden van 14 en 17 Sept. 1653 blijkt dat hij toen benoemd werd tot lid van den raad van Indië en tot ontvangergeneraal, in welk ambt hij zijn schoonvader van den Boogaard opvolgde. Voorts staat van hem nog aangeteekend, dat hem op 11 Jan. 1665 werd aangezegd niet meer in den raad te verschijnen vóór hij zich verantwoord had omtrent 14 pakken lijnwaad en een kistje juweelen te zijnen overstaan verkocht, welke afkomstig waren uit de nalatenschap van den koopman Jan Maertensz. Ham, die indertijd ook deel had genomen aan de perzische missie. Op 14 Jan. 1656 werd hij op verzoek uit 's compagnies dienst ontslagen en naar het vaderland ‘gelicentieerd’. Hij schijnt niet bepaald in ongenade gevallen te zijn, want op den 28sten dier maand staat hij vermeld als commandeur eener retourvloot van vier schepen. Van zijn verder leven is niets bekend.

Zie: A. Hotz, Journaal der reis .... enz. van Cunaeus (Amsterd. 1908); Anderssen, Orientalische Reisebeschreibung, uitgeg. door Adam Olearius, 55 (Hamburg 1696), in 't Nederl. vertaald door J.M. Glazemaker (Amsterd. 1670); Roobacker, Scheepsjournaal Gamron-Basra (1645), uitgeg. door A. Hotz in het Tijdschr. v.h. ned. aardr. gen. XXIV, 2e serie.

Bartelds