Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Rue, Pieter de la]

RUE (Pieter de la), geb. 30 Mei 1695, als jongste zoon van Pieter de la Rue, een voornaam koopman te Middelburg, en Elisabeth van Claver, overl. 1 Dec. 1770 te Middelburg. Hij wenschte voor den koophandel opgeleid te worden, doch zijn vader wilde dat hij studeeren zou, waarschijnlijk om later des te gemakkelijker in de regeeringskringen te worden opgenomen. Met tegenzin ging hij naar de latijnsche school, maar eenmaal op dien weg gekomen, schreed hij ijverig voort en stond ook te Leiden als een goed en begaafd student bekend. In 1715 werd hij doctor in de rechten op een dissertatie: De modis quibus testamentis informantur. Hij vestigde zich nu als advocaat te Middelburg, werd in 1718 schepen en in 1719 raad, thesaurier en voorzitter van het college van kleine zaken. In 1720 stoorde een aan krankzinnigheid grenzende zwaarmoedigheid iederen arbeid, doch zelf schijnt hij dit niet te hebben ingezien, daar hij in zijn aanteekeningen meer dan eens spreekt van een hem door zijn naaste bloedverwanten ‘opgetichten waanzin’. Twee jaar later was hij echter volkomen hersteld, en kon de bovengenoemde betrekkingen weer waarnemen, totdat hij in 1725 tot rekenmeester van Zeeland werd benoemd. Deze betrekking liet de la Rue den tijd om een bewonderenswaardige werkkracht op geschied- en letterkundig gebied te ontwikkelen. Omstreeks 1741 kwam de vroegere ziekte hem weer besluipen en werd zóó hevig, dat hij als wezenloos was en geen enkel oogenblik onbewaakt kon blijven. In Sept. 1759 moest hij als rekenmeester ontslagen worden. Hoe Petrus Burmannus Secundus in 1761 de la Rue aantrof, toen hij hem te Middelburg bezocht, wordt verhaald in een dagboek van dien geleerde op een reisje door Zeeland. Eindelijk maakte de dood een eind aan dit droevig lijden. Hij werd in het Auditorium begraven onder een zerk met inschrift, waarboven een gedenkbord werd gehangen, thans

[p. 1073]

in het museum bewaard. Zijn bibliotheek, waarin veel kostbare en zeldzame werken, werd in April 1771 in het Heerenlogement te Middelburg verkocht, doch een aantal aanteekeningen, latijnsche en nederlandsche bijschriften onder portretten en andere gedichten, bleven onder de familie. Een door Daniel Radermacher, heer van Nieuwerkerk, in Maart 1774 opgemaakte lijst wordt in de verzameling van het Zeeuwsch Genootschap bewaard.

Als knaap reeds begon de la Rue te rijmen, tot verbazing zijner grootmoeder, bij wie hij werd opgevoed, daar zijn moeder reeds vroeg gestorven was. Later heeft hij veel gedichten uitgegeven, die meestal beneden het middelmatige bleven, hoewel hij er nu en dan in slaagde vrij kernachtige en welklinkende bijschriften te maken. In zijn tijd werd hij echter door sommige letterkundigen, o.a. door Lucas Pater, hoog geprezen. De la Rue schreef: Christelijke Geloofsbelijdenis en het Gebed des Heeren in rijm gebracht (Middelburg 1729); Stichtelijke gedichten (Rotterd. 1731); Zeeland's stedekroon. Bijschriften op de groote en smalle steden van Zeeland (Middelb. 1731); Berijmde Bijbelstoffen (Middelb. 1732). Met zijn vrienden Johan Steengracht, pensionaris van Middelburg en Pieter Boddaert, griffier en raad der admiraliteit, had hij reeds sedert 1715 een wekelijksche letterkundige samenkomst; zie daarover Dichtlievende tijdkortingen (Leiden 1718-1728); voorts zijn zeer bekende werken: Geletterd Zeeland (Middelb. 1734; 2e veel vermeerderde uitgave, Middelb. 1741); Staatkundig en Heldhaftig Zeeland (Middelb. 1736). De aanleiding tot dit laatste werk was de schampere wijze, waarop prof. Petrus Burmannus over Zeeland en de Zeeuwen gesproken had, in zijn redevoering van het 150-jarig bestaan der hoogeschool te Leiden op 8 Febr. 1725. Nadat de la Rue een gedicht, onderteekend Pro Patria, geschreven had: Rechtvaardige verdediging van Zeelands luister, tegen den onverdienden blaam, daarop gelegd door Pieter Burman, begon hij zijn merkwaardig werk. Hij bracht Laurent Drélincourt (1626-1680) Sonnets chrétiens (Amst. 1723) onder den titel Christelijke klinkdichten (Middelb. 1727) in nederlandsch rijm. Hij bezorgde de uitgaaf der nagelaten gedichten van Anna Rethaan en Anna Maria Vincentius. Hij zag de spelling na en maakte vele der eerste gedichten van Jacobus Willemsen voor de pers gereed; eveneens het veel besproken werk van J. Plevier over de Handelingen der apostelen. Voor het Groot algemeen woordenboek van D. van Hoogstraten (Amst. 1723-1725) bewerkte hij het uitvoerige artikel over Middelburg. Zijn geschreven Mengeling van aanteekeningen over zaken en gevallen van onderscheiden aard (1722-1740) 6 dln, berustten onder zijn naneef Mr. Eduard Pieter Schorer te Middelburg.

In 1802 liet Daniel Radermacher een portret van zijn oom door George Kockers graveeren. Een geschilderd portret is in het Zeeuwsch Genootschap te Middelburg. Zie: Zelandia illustrata I, 363. In 1727 werd de la Rue door Cornelis Troost in zwart krijt geteekend en in 1735 geschilderd door J.M. Quinkhart voor de aan den amsterdamschen makelaar M. de Roode toebehoorende verzameling, bekend als Pan Poëticon Batavum.

In de Nieuwe Verhandelingen van het Zeeuwsch Genootschap III, laatste stuk, schreef Mr. N.C. Lambrechtsen een Hulde aan de nagedachtenis van Pieter de la Rue. Zie ook:

[p. 1074]

Nagtglas, Levensberichten van Zeeuwen II, 551 vv.

Versprille