Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Rodrigo de Castel-Branco, Juan, alias Amatus Lusitanus]

RODRIGO DE CASTEL-BRANCO (Juan, alias Amatus Lusitanus), geb. te Castel-Branco (Port.) 1511, gest. te Saloniki 1568. Deze portugeesche arts, de beroemdste van zijn tijd, behoorde tot de marraansche familie Chabib (=Amatus) en was in den joodschen godsdienst opgevoed. Na aan de universiteit te Salamanca als m. doctor te zijn gepromoveerd, ontvluchtte hij de Inquisitie en vertrok naar Antwerpen, waar een portugeesche marranenkolonie gevestigd was. Van hier ging hij naar Holland, klaarblijkelijk met het doel om het wetenschappelijke centrum Leiden te bezoeken. Voorts vertrok hij naar Frankrijk en vestigde zich in Italië. Hij behandelde o.m. onder zijn patiënten paus Julius III, diens nicht en diens zuster. Door zijn onderzoek en voordrachten heeft hij de ontdekking van de functies der kleppen bij de

[p. 1058]

bloedcirculatie mogelijk gemaakt. Voor de joodsche zaak maakte hij zich verdienstelijk door paus Paulus IV te bewegen, het lijden der marranen te Ancona te verzachten, die door dezen paus vervolgd werden. In Saloniki is hij ten slotte openlijk weder tot het Jodendom teruggekeerd. ‘Amatus’, onder welken naam hij langen tijd met groote reputatie bekend was, verrijkte de medische wetenschap met vele waardevolle geschriften, waarvan het bekenst zijn: Centuriae, dat in 7 deelen verscheen en waarin hij zijn verschillende gevallen en hun behandeling uiteenzet: Curationum Medicinatium centuriae Septem (Leiden 1560 en 1570). Verder schreef hij o.a.: Enegmata in Duos Priores Dioscoridis de Arte Medica Libros (Antwerpen 1536) en In Dioscoridis Anazarbei de Medica Materia Libros Quinque (Leiden 1558). Hier zijn alleen de nederlandsche edities vermeld.

Zie: Isaac Broydé in Jewish Encyclopaedia (New York, Londen 1904) VII, 299.

Zwarts