Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Randenraedt, Johanna van]

RANDENRAEDT (Johanna van), geb. te Brussel 18 Oct. 1610, overleden te Roermond 26 Juli 1684, was de dochter van Cornelius v.R., raad en onderkanselier van Gelder, en van Livina van den Merren. Reeds van hare prilste jeugd af onderscheidde Johanna zich door hare godsvrucht. Op 18-jarigen leeftijd wilde zij zich begeven in het klooster der arme Claren. Hare ouders waren zeer tegen dit plan en de abdis zelf spoorde haar aan om in de wereld te blijven als geestelijke dochter onder de leiding der Paters Jezuïeten. In de kerk van deze paters legde zij hare geloften af 17 Sept. 1630. Zij werd onderricht in het geestelijk leven, met woord en voorbeeld, door Agnes van Heilsbagh, geestelijke dochter te Roermond, bekend om haar vroom en heilig leven en die zich zeer verdienstelijk maakte door het godsdienst onderwijs der arme kinderen. Toen 1632 bij de inneming van Roermond de ouders van Johanna de stad moesten verlaten, verbleef zij bij haren oom, officiaal van den bisschop. Toen de oom ernstig ziek was, vertaalde Johanna, terwijl zij waakte aan zijn ziekbed, uit het Fransch het leven van Maria de Escobar, een godvreezende spaansche vrouw, 1633. Na den dood van haar oom woonde zij bij Agnes van Heilsbagh tot 1638, toen Roermond weer aan de spaansche zijde kwam en hare ouders terugkeerden. 1640 werd zij door het overlijden van Agnes van Heilsbagh meesteres van de geestelijke dochters, die zich onder leiding der Paters Jezuïeten op het geestelijk leven toelegden. Na den dood harer ouders woonde zij een tijd alleen met een dienstmaagd. Armoede dwong haar een verblijf te zoeken in het klooster Godsweerd te Roermond. De groote godsvrucht, boetplegingen en vasten van Johanna, haar voortdurend gebed, deden haar beschouwen als een heilige. Zij werd ver buiten de stad bekend en velen kwamen haren raad inwinnen en haar gebed verzoeken. Evenals hare leidster, Agnes van Heilsbagh, droeg zij er veel toe bij om de vereering van Onze Lieve Vrouwe in het Zand uit te breiden en te verspreiden. Uit hare geschriften en aanteekeningen heeft haar biechtvader, P. Daniël Huysmans S.J. (overl. 1704), haar levensbeschrijving anoniem uitgegeven, onder den titel: Kort begryp des levens ende der devghden vande Weerdighe Joanna van Randenraedt, geestelycke dochter onder de bestieringhe der Sociëteyt Jesu (T' Antw. by Augustinus Graet 1690, 8^o, 352 blz.), met portret gegraveerd door I.A. le Poivre. Dit leven werd 1857 opnieuw uitgegeven: Het stichtende leven der waerdige Joanna Randenraedt, Nieuwe uitgave (Doornik, Casterman). P. Huysmans deed ook een leven verschijnen van Agnes van Heilsbagh: Leven ende deugden van de Weerdighe Agnes van Heilsbagh, gheestelycke dochter onder de bestieringhe der Sociëteyt Jesu. Door eenen

[p. 1037]

Priester der selve Sociëteyt (T' Antw. by Mich. Knobbaert 1691, 4^o, 336 blz.) (vgl. Sommervogel, Biblioth. de la Compagnie de Jésus IV, 542). Toen de droevige tijding bekend werd, dat Weenen in gevaar was door de Turken te worden genomen, heeft Joanna van Randenraedt bijzonder geijverd voor den omgang met het Lieve Vrouwebeeld van de kapel in het Zand in de stad Roermond. Zij had met veel aandrang en door haar voorbeeld allen aangespoord om vurig te bidden ter bevrijding van Weenen uit de handen der Turken. Op wonderbare wijze kreeg zij de verzekering, dat Weenen ontzet was.

Zij stierf een heiligen dood, nadat zij nog te voren het bezoek ontvangen had van prins Frans van Nassau, gouverneur van Gelder, met zijn echtgenoote. Haar lijk werd in de kerk der paters Jezuïeten bijgezet. Toen men bij de opheffing der Sociëteit van Jezus de kerk te Roermond deed afbreken, werd op last van den bisschop het gebeente van de vrome Joanna van Randenraedt overgevoerd naar de domkerk, 4 Sept. 1777. Het werd bijgezet in het O.L. Vrouwekoor aan de epistelzijde en met denzelfden grafsteen met opschrift bedekt, zooals in de kerk der Paters.

Bisschop Paredis deed 7 Mrt. 1884 het graf onderzoeken en plechtig een nieuwen grafsteen plaatsen, gelijk aan den ouden. Albert, burggraaf van Aefferden, liet hetzelfde jaar tegen den muur nabij het graf een prachtig monument oprichten, waarop Joanna is afgebeeld, knielend voor het beeld van Onze Lieve Vrouw in het Zand. Boven haar is de overwinning der Christenen op de Turken voor Weenen afgebeeld.

Haar geschilderd portret door een onbekend kunstenaar bevindt zich bij den burggraaf van Aefferden te Roermond; er bestaat een gegraveerd portret door een onbekend kunstenaar.

Zie: Biographie Nation. Belg. XVIII, 654-656; J. Habets, Gesch. bisdom Roermond II, 579, 610; De laatste levensdagen en de grafstede van de waardige Dienaresse Gods Joanna Baptista Jonkvrouwe van Randenraedt, door een pater Redempthorist (Roermond J.J. Romen 1884), met portret; van Krugten, O.L. Vr. in 't Zand te Roermond (Roerm. 1884), 107; Kronenburg, Maria's Heerlijkheid in Nederland IV, 362, 363, 365.

Fruytier