Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Leemans, Arnoldus]

LEEMANS (Arnoldus), ged. in de Ger. kerk te Helmond 6 Dec. 1711, overl. te Helmond 1765, zoon van Gijsbert L. en van Martijntje de Mater. Deze eenvoudige jongen, die noch lezen noch schrijven kon, heeft jaren lang van zich doen spreken en heel wat pennen in beweging gebracht. Na den dood van zijn vader (omstr. 1728), werd hij door diakenen uitbesteed om het kleermakersambacht te leeren, ‘'t welk geleert hebbende (is hij) vertrokken ende paaps geworden’. Dit geschiedde 12 Febr. 1730. Daags daarna zou hij naar Leiden zijn vertrokken om bij zijn zwager het ambacht verder te leeren. Omdat de kerkeraad meende, dat hij ‘apparentelyck door quaetaerdige menschen was geseduceert ende misleit geworden’, kwam 15 Febr. d.a.v. een deputatie bij den drossaard Jan de Cassemajor, om hem hiervan in kennis te stellen, waarop deze den pastoor verzocht te willen zorgen, dat Leemans weer onder de gehoorzaamheid van den kerkeraad mocht worden gebracht. Pastoor Mus (zie art. in dit deel) moest in gebreke blijven dit verzoek in te willigen. Den 28sten dierzelfde maand verklaarde Leemans bij notarieele akte te Turnhout, ‘dat hij over jaren ende daegen (nogtans sonder inductie ofte persuatie van iemandt) van intentie is geweest de Roomsche religie te aenveerden.’ Bij resolutie

[p. 736]

van den Raad van State, 1 Febr. 1731, werd den pastoor aangezegd te zorgen, dat de minderjarige jongeling weer binnen Helmond en in handen van den kerkeraad kwam, wijl anders zou worden overgegaan tot sluiting van de kerkschuur. De pastoor slaagde in zijn pogen en begin Maart diende Nol Leemans zich bij hem aan. Den 17den van die maand vergaderde de kerkeraad, waarop de geroepene verscheen. Hier hield hij zijn geloof moedig staande en werd nu uitbesteed bij den vorster Cornelis Ponderoyen. Daar ontvluchtte de jonge man enkele dagen later en hield zich bij zijn eveneens Roomsch-geworden broeder te Helmond schuil. Ondertusschen was ook de classis van Peel- en Kemperland zich met het geval gaan bemoeien. Zij bespraken het in hun zittingen van 19 Jan. en 29 April 1732, echter zonder resultaat. Ondertusschen was de persoon in kwestie meerderjarig geworden. Hij vestigde zich als kleermaker te H. en was van 1738 tot aan zijn dood meermalen deken van het lakencoopersambacht. Hij huwde 6 Sept. 1733 voor schepenen van Helmond met Geurtje Hendriks Becx, uit welk huwelijk meerdere kinderen werden geboren en in de R.K. kerk gedoopt.

Zie: H.J. Allard in Studiën XXVI (1886); J. Heeren, Biogr. Wdb. van Helmond, 142-143.

Heeren