Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Hermans, Dr. Cornelius Rudolphus]

HERMANS (Dr. Cornelius Rudolphus), geb. te Oss, N. Br., 22 Febr. 1805, overl. te 's Hertogenbosch 14 Dec. 1869, zoon van Hermanus Gijsbertus Hermans, goudsmid, later gemeente-ontvanger te Oss en Elisabeth Cornelia van de Goor.

Na de seminariën van het bisdom 's Hertogenbosch bezocht te hebben, studeerde hij aan de universiteit te Leiden, waar hij 26 Juni 1834 promoveerde tot doctor in de klassieke letteren, op de dissertatie: Introductio in notitiam rei litterariae, maxime Provinciae Brabantiae. Als candidaat in de letteren had hij het conrectoraat aan de latijnsche scholen te Eindhoven waargenomen; na zijn promotie werd hij aangesteld tot rector der latijnsche scholen, later het gymnasium te 's Hertogenbosch, welk ambt hij 14 Oct. 1834 aanvaardde en dat hij tot zijn dood heeft waargenomen. Tevens was hij leeraar in de wiskunde aan de Kon. school voor Nuttige en Beeldende Kunsten te 's Hertogenbosch en schoolopziener van het 1e schooldistrict in Noord Brabant.

In zijn proefschrift had hij de wenschelijkheid betoogd van de oprichting van een Genootschap van Kunsten en Wetenschappen voor de provincie Noord Brabant, welk genootschap, op 8 Maart 1837 tot stand kwam en waarvan hij medestichter en tot aan zijn dood volijverig bibliothecaris was.

Bijzondere verdiensten heeft Dr. Hermans voor de geschiedenis der provincie Noord Brabant zoowel door onderzoekingen naar oudheden in den bodem als door zijne navorschingen in oude documenten. Van het eerste getuigt het museum van het Prov. Gen. voor Kunsten en Wetenschappen te 's Hertogenbosch, van het laatste getuigen zijne talrijke werken op het gebied der geschiedenis van Noord Brabant. Hij was lid van onderscheidene binnenlandsche en buitenlandsche geleerde genootschappen. Door keizer Napoleon III werd hij geraadpleegd bij het schrijven van diens werk over Julius Caesar, omtrent de door hem gevonden romeinsche heirbaan in Noord-Brabant.

Hermans schreef de volgende werken: Wiskunde der ambachtslieden, Handleiding bij de Wiskundige lessen aan de Kon. School voor nuttige en Beeldende Kunsten te 's Hertogenbosch (1837); Geschiedkundig

[p. 569]

Mengelwerk over de Provincie Noord-Brabant (2 dln. 1839-1842); Analytische opgave der gedrukte Charters, diploma's, handvesten, plakaten, keuren, ordonnantiën, reglementen en andere staatsstukken betrekkelijk de Prov. N. Brab. van 704 tot en met 1648 (1844); Geschied- en aardrijkskundige Beschrijving van Noord-Brabant (1845); Bijdragen tot de Geschiedenis, Oudheden, Letteren, Statistiek en Beeldende Kunsten der Prov. N. Brab. (2 dln. 1845); Beredeneerd overzicht der Landbouwkundige geschriften betrekkelijk de Prov. N. Brab. (1845); Verzameling van Kronyken en Oorkonden betreffende de Stad en Meijerij van 's Hertogenbosch (1 dl., 3 stukken, 1840-1848); Charters en Geschiedkundige Bescheiden betrekkelijk het Land van Ravenstein (2 dln. 1848-1854, met medewerking van A.v. Hoogstraten, en M. van den Boogaard); Verzameling van zeldzame oorkonden betreffende de belegering van 's Hertogenbosch in den jare 1629 (4 dln. 1850-1874); Geschiedenis der Illustre en Latijnsche scholen te 's Hertogenbosch, vanaf haar ontstaan in 1630, tot hare opheffing in 1848 (1852); Annales Canonicorum Regularium Ord. S. Crucis (3 dln. 1858); Noord- Brabant's oudheden (1862); Geschiedenis der Rederijckers in Noord- Brabant (1867). Dit laatste werk en het Beredeneerd overz. der landbouwk. geschriften, als zijnde antwoorden op de door het Prov. Gen. uitgeschreven prijsvragen werden met de zilveren medaille van dit Gen. vereerd. Voor de Annales Canonic. Reg. O.S. Crucis mocht Dr. Hermans een zilveren medaille ontvangen van paus Pius IX.

Hermans verleende nog zijne medewerking aan: De Aardbol, Magazijn van hedendaagsche Landen Volkenkunde (1838-54), waarvan in deel III het hoofdstuk over N. Br. van zijne hand is. Eveneens was hij een der medewerkers van het Aardrijkskundig Woordenboek van A.J. van der Aa. Met zijne medewerking verscheen ook De Noord-Brabantsche Volks- Almanak (1841-1845). Enkele artikelen van zijn hand komen nog voor in de tijdschriften: De Navorscher, De Dietsche Warande (1855) en de Katholiek (1853).

Hermans was 9 Sept. 1837 gehuwd te 's Hertogenbosch met M.M. Laffertée, uit welk huwelijk drie kinderen geboren werden, één zoon, die in 1861 op 18-jarigen leeftijd overleed, en twee dochters.

In enkele exemplaren van het werk: Annales Canonicorum, komt zijn portret in steendruk voor. Het Prov. Gen. bezit zijn olieverf-portret, geschilderd door van Beers. In de Handelingen van dit Genootschap wordt zoowel tijdens zijn leven als na zijn dood aan hem hulde gebracht voor zijne onvermoeide werkzaamheid in het belang van deze stichting. In deze Handelingen komen ook zeer vele artikelen van Dr. Hermans voor over onderwerpen betreffende de Gesch. v.N. Br.

Behalve de catalogi der Bibliotheek v.h. Prov. Gen. stelde Hermans een catalogus van de Munt- en Penningverzameling van dit Genootschap samen, terwijl de voorwerpen van het Museum beschreven worden in zijn werk Noord-Brabant's oudheden.

Zie: Hand. v.h. Prov. Gen. 1837-1870.

Cunen