Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Hermannius, Henricus]

HERMANNIUS (Henricus), of Herman(n)i, geb. te Bremen omstr. 1620, overl. te Veendam in 1678. Hij was predikant te Pernambuco (Brazilië) bij de hollandsche Gemeente van 1645 tot 28 Jan. 1654, toen de Nederlanders Brazilië moesten verlaten. De West-Indische Compagnie ‘ter Kamer van Stad en Ommelanden’ had hem te Pernambuco als predikant aangesteld. Volgens zijn eigen verklaring keerde hij terug ‘vermits het overgeeven en verlies van die glorieuse Koninglyke Conqueste’. Met zijn gezin kwam hij naar Groningen en moest in 1655 aan de synode van Stad en Lande verzoeken om zijn achterstallig tractement en zoo mogelijk een beroep naar eene gemeente. Op 16 Dec. 1655 is hij te Veendam bevestigd. Hier hield hij zijn eerste preek in de ‘veenen’; het bedehuis was een schuur, de preekstoel een oud vat, hooi en stroo moesten voor banken en stoelen dienst doen. Eerst in 1662 kon hij op 5 Oct. de nieuwe kerk inwijden, op 26 April 1663 den preekstoel. Ruim een eeuw later werden de beide toen gehouden preeken ‘in de huisbezoeking’ ontdekt door Ds. H. Janssonius, en met eenige preeken van hemzelven uitgegeven. De titel hiervan is: Een vijftal

[p. 568]

van leerredenen. De twee eersten behelzen de inwijing van Veendammer Kerk en predikstoel, gedaan door Henrikus Hermannius, eerste predikant aldaar. De drie laatste vervatten: Veendammer Jubeljaar, Veendammer Kerk vergroot, en: Wildervank in rouw .... door Hillebrandus Janssonius (Gron. 1772). De tekst bij zijne intrede in de schuur was Matth. 9:1-8; in de nieuwe kerk Ex. 20:24, en op den nieuwen preekstoel Neh. 8:5-7.

Zie: de Bie en Loosjes, Biogr. Woordenb. van Prot. Godgel. in Ned. III, 745 v.; Kerkelijk Handboek (1914) Bijl. 171.

Knipscheer