[Hals, Dirck]
HALS (Dirck), hollandsch schilder, in 1591 te Haarlem geboren en daar in 1656 gestorven. Hij was elf jaar jonger dan zijn beroemde broeder Frans (die volgt) en onderging diens invloed. Zijn schilderijen zijn meest onderteekend, en ook vaak gedateerd, zoodat we in staat zijn zijn ontwikkelingsgang te volgen van 1619 af tot 1654 toe. Zijn werk uit de latere jaren doet een inzinking zien. Dirck Hals is een van de hoofdvertegenwoordigers geweest van den ouderen vorm van het ‘gezelschapsstuk’, de milieu-schildering in huis en in de natuur van de welgestelde burgerij in feeststemming: dans partijen, muziekvoorstellingen met galante meisjes en vroolijke cavaliers, feestgelagen enz. Wat hij gaf, behoort tot het beste, dat onze schilderkunst in haar typeering van de ‘groote wereld’ kan aanwijzen. Of echter zijn invloed op de groote groep van milieu-schilders zoo groot geweest is als aangenomen wordt, is tegenwoordig min of meer twijfelachtig.
Zijn werk heeft een groote zuiverheid van observatie en realisme in de weergave, is vaak belangrijk van compositie en kleur, en geeft zóó een voortzetting van wat zijn broer Frans nieuw in de schilderkunst dier dagen bracht, al is diens werk veel genialer. Het ernstige, dramatische element ontbreekt in de schilderijen van Dirck Hals. Daarentegen is hij een meester in het verwekken van vroolijke effecten door groepeering, houding, uitdrukking der gezichten, door keuze van kleur en kleeding. Hij stoffeert zijn milieu's vaak zeer rijk, als in prachtige parken met paleizen op den achtergrond.
Zie: Thieme-Becker, Allg. Lex. der bildenden Künstler, Bd. XV en de literatuur-opgave aldaar.
van Strien
Auteursrecht onbekend