Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Goeree, Willem]

GOEREE (Willem), geb. te Middelburg 11 Dec. 1635, overl. te Amsterdam 3 Mei 1711, was de zoon van Hugo Willemsz. G., doctor in de godgeleerdheid en sedert 1625 med. doctor te Middelburg, en Anna Ewouds. Door den vroegtijdigen dood van zijn vader, kon zijn wensch om te studeeren niet vervuld worden. Hij werd boekhandelaar en woonde van 1666 tot 1677 te Middelburg (Burg, huis ‘Cicero’), later te Amsterdam. In 1666 was hij getrouwd met Elisabeth van Waesbergen (hun zoon Jan, zie dl. I, kol. 948).

Van zijn hand verscheen: Joodsche Oudheden of Voorbereidselen tot de Bijbelsche Wijsheit 2 dln. (Amsterd. 1690 en 1700); Mosaïsche Historie der Hebreeusche Kerke 4 dln. (Amsterd. 1700); Kerkelijke en Wereldlijke Historien (Amsterd. 1705; 2e dr. Leiden 1730); Algemeene Bouwkunde, volgens de antyke en hedendaagsche manier (Amsterd. 1681; 2e dr. 1705); Natuurlijk en schilderkonstig ontwerp der menschkunde (Amsterd. 1662; 2e dr. 1704); Inleiding tot de praktijk der algemeene schilderkonst (4e dr. Amsterd. 1704); Inleiding tot de algemeene teykenkonst (Middelb. 1668; 4e dr. Amsterd. 1705); Verligteriekunde of regt gebruik der waterverwen, eertijds uytgegeven door Mr. G. ter Brugge, met aanmerkingen vermeerderd door W. Goeree (Amsterd. 1697, 4e dr. 1705). Hij gaf ook uit met een voorrede de vertaling door zijn vader van Petrus Cunaeus, De Republijk der Hebreëen. Uit diens nagelaten handschriften stelde hij de 2 vervolgen op dat werk samen. Het is niet zeker of het 3e vervolg van hem zelf of van zijns vaders hand is. Sommige zijner werken zijn in het Duitsch vertaald. In hsch. is bewaard Lexicon Vitruvianum of verklaaring der konstwoorden die in d' Architectuur van Vitruvius voorkomen; Werkwoorden der Bouw-

[p. 480]

lieden, zijnde alle benamingen van gereedschappen, stoffen, woorden van commando enz. die bij de werkers aan den bouw dagelyx gebruikt worden; Woordenboek der architecture, waarin alle de konst- of werkwoorden die dagelyx in 't bouwen voorkomen, in hare gronden worden verktaard; Aanteekeningen over Persepolis.

Zijn portret is geschilderd door D.v.d. Plaets, waarnaar een gravure door P. van Gunst, met bijschrift van F. Halma (Zelandia Illustrata I, 353); een miniatuur door A. van Halen in het Panpoëticon Batavum thans in 's Rijks Museum te Amsterdam.

Zie: de la Rue, Geletterd Zeeland² 66; van Kampen, Geschiedenis der letterkunde en wetenschap III, 185; Nagtglas, Levensber. v. Zeeuwen, 271 v.

Mulder