[Ewoutsz, Jan]
EWOUTSZ (Jan), figuursnijder, boekverkooper en uitgever, geboren waarschijnlijk te Emmerik, overleden te Amsterdam in 1564. In 1535 werd hij poorter van Amsterdam, in 1546 werd hij daar als boekverkooper geadmitteerd. Zijn oudste gedateerde uitgaat is Den Spiegel van Sassen (1550); voor 1556 en 1557 drukte hij de prognosticaties en almanakken van den vermaarden geneesheer Pieter van Foreest te Alkmaar (zie I, kol. 884), van 1558 af drukte hij geregeld voor de Generale Muntmeesters de Ordonnanties op de munt, en de daarbij behoorende valuacieboekjes, met tal van muntafbeeldingen in houtsnede. Ongedateerde uitgaven van hem zijn: een herdruk van den Kerstenspiegel van Dirck van Munster, en Een wtlegginghe des Pater noster van Erasmus.
Belangrijker was zijn werkzaamheid als uitgever van prenten. We kennen een aantal meesterwerken van de hand van Cornelis Anthonisz, in de jaren 1536 tot 1544 waarschijnlijk door den meester zelven uitgegeven, later door Jan Ewoutsz opnieuw in den handel gebracht. Op verscheidene er van heeft hij zijn naamteeken aangebracht, sommigen kennen wij in lateren herdruk van zijn zoon Harmen Jansz Muller (zie art. in dit deel). Houtsneewerken van beteekenis van zijn hand kunnen wij niet aanwiizen, maar wij mogen als zijn werk beschouwen de talrijke vignetten ter versiering in zijn uitgaven en die van zijn zoon geplaatst, de reeds vermelde muntafbeeldingen, en het uit houtsneeblokken samengestelde programma van den schietwedstrijd van 1561/62, door hem voor den Handboogdoelen gedrukt. Grooter verdienste dan door zijn eigen werk heeft hij als leermeester van zijn zoons Harmen en Cornelis, die beiden den familienaam Muller dragen, een naam door enkele levensbeschrijvers ook aan den vader gegeven, maar door dezen nooit gebruikt. Ook de vermaarde graveur Christoffel van Sichem, een zoon van den amsterdamschen boekverkooper Cornelis Karelsz, was een leerling van Jan Ewoutsz; het merkwaardige contract, waarin hij de opleiding van den zoon van den overleden vriend op zich neemt, is bewaard.
De boekhandel van Jan Ewoutz werd na zijn dood enkele jaren door zijn weduwe voortgezet, en ging daarna op den oudsten zoon Harmen Jansz Muller over. Ook een kleinzoon Ewout Cornelisz Muller is later boekverkooper en uitgever in Amsterdam geweest.
Auteursrecht onbekend