Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Beerstraten, de familie van]

BEERSTRATEN (de familie van), schilders. Verschillende leden van dit geslacht hebben als schilders in de 17de eeuw naam gemaakt. De bekendste zijn: Antonie, Jan Abrahamsz., Johannes of Jan, en Abraham van Beerstraten.

Antonie van Beerstraten woonde waarschijnlijk te Amsterdam, in 1671 schilderde hij nog. Hij schijnt zoowel havens als amsterdamsche stadsgezichten en winterlandschappen gemaakt te hebben, was echter een middelmatig schilder; zijn werk is hard en nuchter van kleur.

Jan Abrahamsz van Beerstraten werd 31 Mei 1622 te Amsterdam gedoopt en stierf aldaar 1 Juli 1666. In 1642 den 30 Aug. huwde hij met Magdalena Bronckhorst, bij had vier zoons en één dochter. In 1665, 11 April huwde hij voor den tweeden keer met Albertje Crale en stierf waarschijnlijk 1666 te Amsterdam. Hij schilderde amsterdamsche stadsgezichten, zeeslagen en havens. Zijn schilderijen zijn harmonischer, bruiner van kleur, dan die van A. van Beerstraten; Lingelbach schilderde dikwijls de figuren op zijn schilderijen.

Johannes van Beerstraten schilderde, zooals Ant. v. Beerstraten, winterlandschappen en zuidelijke zeehavens. Zijn werk is echter lichter en voornamer van kleur en zeer uitvoerig in de behandeling der huizen en boomen.

Abraham van Beerstraten, ook schilder van winterlandschappen en zuidelijke zeehavens, werd bekend door een schilderij, voorstellende het stadhuis van Kampen in het bezit van Lord Landsdowne te Bowood. Zijn schilderijen zijn bonter en zwaarder van kleur dan die van Jan Abrahamsz. en Joh. van Beerstraten, er is weinig atmosfeer in, zijn boomen zijn plomp, zijn figuren bont met sprekend lichtblauw en purper.

De werken der verschillende leden dezer schildersfamilie zijn uiterst moeilijk te onderscheiden, zoodat de toeschrijving onzeker is. Daarom volge hier een gezamenlijke opgave van hunne bewaard gebleven schilderijen en prenten,

Schilderijen van hun hand bevinden zich te: Amsterdam, 's Rijksmuseum: Regulierspoort, bouwvallen van het Oude Stadhuis te Amsterdam 1652, Blauwpoort te Leiden, Dam en bouw van het Nieuwe Stadhuis, hollandsche schepen in vreemde haven, zeeslag tusschen de holl. en engelsche vloot bij Terheide 10 Aug. 1653, gezicht op de Nieuwe brug en 't Paalhuis, winterlandschap; Amst., stadhuis: gezicht aan 't IJ te Amsterdam; Amst., verz. Six: S. Olofskapel; Rotterdam, Mus. Boymans: oude stadhuis te Amsterdam;

[p. 92]

's Hertogenbosch: het oude stadhuis te 's Hertogenbosch; Arnhem, Bronbeek: zeeslag; Utrecht, Museum: Mariakerk aan zuid-kust; 's Gravenhage, Sted. Museum: het Binnenhof; Dresden, Museum: rotsachtige kust; München, Oude Pinacotheek: schipbreuk op rotsachtige kust; Kopenhagen, Museum: gezicht op Haarlem bij winter; Berlijn, Museum: bevroren vaart met schaatsenrijders (2 stuks); Stockholm, coll. W.v. Hallwijl: zeeslag tusschen holl. en engelsche schepen; ald. Museum: rivierlandschap, stadhuis te Amsterdam; ald. Universiteit: zeehaven; ald. verz. M. Francke: een schilderij uit het jaar 1665; ald. verz. Tottie: rivierlandschap; ald. verz. Lind: winterlandschap; Aken, strand met vestingwerken; London, nat. Gallery: Muiderslot bij winter; Hamburg, Kunsthalle: ijsvermaak bij stadspoort, winterlandschap; Gal. Lebrun, Leipzig: strandgezicht; Parijs, Louvre: haven van Genua; Breihl (Gelsenkirchen); Lord Bowood: stadhuis te Kampen; op veilingen komen ook nog al eens werken van van Beerstraten voor.

Teekeningen van hun hand vindt men: te Amsterdam, 's Rijks Prentenkabinet: huizen aan het Rokin, brand van het stadhuis te Amsterdam 1652, een straat, stadspoort, Schoonhoven, Schreyerstoren en omgeving, zeeslag bij Katwijk onder Tromp, kerk, Heiligewegspoort, kerk te Soelemon bij Beusichem, zeegevecht, huis Kostverloren, kasteel, studieblad met kolvers, triomfpoort op hoogte met zeehaven, Ital. zeehaven, Groote Kerk te Haarlem, Hooglandsche kerk te Leiden, huis te Gassel, schip der admiraliteit; Amst. verz. Six; idem, archief: Schreyerstoren; Amst., Mus. Fodor: puinhoopen van het oude stadhuis; Amst., Mus. Fodor (atlas Splitgerber) o.a. Heilige Wegspoort, trap van het Elisabeth's gasthuis enz.; Maartensdijk, verz. Lugt: kerk en twee torens; Haarlem, Mus. Teyler: Zuiderzee, kasteel Teylingen, ruïne stadhuis te Amsterdam, de Waag te Haarlem; Rotterdam, Mus. Boymans: Dieverpoort te Zwolle, markt en hal te Haarlem, Hasselt, Oude Hooft te Leeuwarden, stadsgezicht, huis ter Horst (2), huis Ypestein, stadhuis, Engelsche driemaster, aak, zeilend schip, booten met volk; Weimar: schepen.

Prenten van hun hand zijn: schip op zee met walvisch, Christus op het water.

Naar hun ontwerp maakten prenten: A. Carse, F.C. Bierweiler, J.W. Vos, W. Unger, J.L. Zeutner.

Zie: Thieme-Becker, Allgem. Künstlerlexikon, 170, 171; A.v. Wurzbach, Niederl. Künstlerlexikon I, 71, 72, III, 21; Cat. Kaiser Friedr. Museum te Berlijn II, 236; C. Hofstede de Groot in Oud-Holland XXII, 1904, 114; H. Havard, L'art et les artistes hollandais (Paris 1880), III, 1, 1725 (met lijst van schilderijen en teekeningen); Cat. Nat. Gallery I; W. Bode in Repertorium für Kunstwissenschaft III, 442; A. Bredius, Meisterwerke d. Rijksmuseums zu Amsterdam (München 1887), 68; A. de Vries Azn., Biographische aanteekeningen in Oud-Holland III, 1885, 62; R.v.d. Eyndenen A. van der Willigen, Geschiedenis der vadert. schilderkonst sederl de helft der 18de eeuw (Haarlem 1816-42), I, 141; C. Kramm, De Levens en werken der holl. en vlaamsche kunstschilders etc. (Amst. 1857-64), I, 67; G.K. Nagler, A. Andresen en C. Clausz., Die Monogrammisten etc. (München 1871-79), I, 160; J. Meyer, Allgem. Künstlerlexikon (Leipzig 1872), III, 287; F.C. Willis in Monatsheft für Kunstwissenschaft 1913, VI, 160; E.W. Moes, aanteekeningen 's Rijks Prentenkabinet afd. schilders; F.C. Willis, Die Niederländische Marinemalerei (Leipzig 1911), 99;

[p. 93]

O. Granberg, Inventaire général des trésors d'art en Suède (Stockholm 1912) II, 25; O. Granberg, Catalogue raisonné de tableaux anciens, inconnus jusqu'ici dans les collections privées de la Suède (Stockholm 1886), 3, 273; A. Bredius, Künstlerinventare, G. 104, 106*, G. 110, G. 216, G. 423, G. 426, G. 543, Seg. 556, G. 769, G. 1251, G. 1361*, G. 2149, G. 119 n., 819, G. 820*, 820, G. 109, G. 820, 817, 818, 814-20, G. 848, G. 1257 13 n.; Musée national d' Amsterdam, 27; Carl, G. Heiseu. G. Pauli, Die Kunsthalte zu Hamburg, sämmtl. holl. Meister XVII (1893) 1; Die Kongelige Billed Gallerien 7; Die Gallerien von München 1, 304; Gallerie Lebrun III.

J.M. Blok