Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 7

[Backer, Jacob]

BACKER (Jacob), kartuizer, geboortig uit Amsterdam, overl. bij Utrecht op 2 Maart, omstr. 1472. Zijne ouders waren Geertruida en Willem Symonsz. Hij trad in het kartuizerklooster Nieuwlicht buiten Utrecht en werd aldaar geprofest. Men koos hem - wellicht in

[p. 68]

1466 - als opvolger van Nicolaas Gerritsz. (zie art.) tot prior van dit huis, welk ambt hij tot 1470 heeft bekleed. Hij is toen opgevolgd door Adrianus Storm (VI, 1264) en schijnt daarna nog eenigen tijd het ambt van vicarius te hebben bekleed. Zijn graf bevond zich aan de westzijde van het groote claustrum bij den buitenwand. Het klooster Nieuwlicht was in zijn tijd een bloeiend centrum voor het vervaardigen en versieren van handschriften. In het Rijksarchief te Utrecht bevindt zich een hs., in 1889 uit de collectie van Thomas Philipps te Cheltenham aangekocht, hetwelk op den omslag den titel draagt: Recepta et exposita domini Jacobi Backer prioris huius domus in annis LXVIJ, LXVIIJ, LXIX et LXX usque ad eius absolutionem. (In den Atlas der Ned. Palaeographie bij plaat XVII, waar bl. 39a van dit hs. gereproduceerd is, wordt het hs. abusievelijk beschreven als ‘Rekeningboek van het karthuizerklooster Nieuwlicht bij Utrecht 1527-1533’). Deze kladrekeningen bevatten zeer belangwekkende bijzonderheden betreffende de uitgaven, door het klooster in deze jaren gedaan, ten behoeve der boekerij. In de Universiteitsbibliotheek te Utrecht, waar niet minder dan 145 hss., 73 incunabelen en vele zestiende-eeuwsche drukwerken bewaard worden, afkomstig van het voormalige klooster Nieuwlicht, vindt men nog een codex (no. 35 van den catalogus), waarvan Backer de eerste helft (fol. 1-60), S. Ambrosii Hexaëmeron libri VI, op 6 Sept. 1471 en de tweede helft (fol. 61-98), S. Basilii homiliae IX in Hexaëmeron, op 11 Febr. 1472 heeft voltooid. Hij schijnt dus ook zelf naarstig te hebben gewerkt als afschrijver.

Zie: Bijdr. en Meded. Hist. Gen. Utr. IX, 156, 226, 244, 355; A. Hulshof, Uitgaven voor de Boekerij van het Karthuizerklooster te Utrecht in de jaren 1466-1470 (in Buch und Bucheinband, Aufsätze und Graphische Blätter zum 60. Geburtstage von Hans Loubier (Leipzig 1923) 170-175; Catal. codicum manu scriptorum Biblioth. Univ. Rheno-Trajectinae, t.a.p.

Scholtens