Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6

[Sebastiaansz., Gerrit]

SEBASTIAANSZ. (Gerrit), bijgenaamd van Gorcum, ook wel Gerrit van Gorcum genaamd, geboren te Gorinchem, overl. op Vlieland 6 Mrt. 1572. Over zijn vroegere leven is niets bekend, wij lezen zijn naam voor het eerst op 23 Juni 1568, als hij met andere Watergeuzen in de haven van Emden een spaansch schip overrompelt; 8 Juli 1568 is hij de eenige kapitein, die Sonoy steunt bij diens aanval op de spaansche vloot op de Eems, en verovert twee groote hulken. 9 Juli 1568 is hij met zijn buit voor Delfzijl en stevent vervolgens naar Emden. Hij werd hier slecht ontvangen en op den burcht ontboden. De drost nam hem de twee schepen af en Sebastiaansz. kon tevreden zijn, dat hij op vrije voeten bleef; 13 Aug. 1568 kregen de rechtmatige eigenaars hun schepen terug. Gerrit Sebastiaansz. verdwijnt nu, tot wij hem in Juni 1571 weer ontmoeten; hij zeilt van de kust van Noorwegen naar Engeland en van daar naar Emden, waar hij 17 Juni 1571 op de Eems voor anker gaat liggen; hij nam op de Noordzee een schip uit Emden en bracht dat naar Dover. 23 Juni 1571 ontkwam hij aan de nederlaag der geuzenvloot. In Sept. 1571 is hij op de Eems met andere Watergeuzen en berokkent veel schade; met een buit van zes schepen kwamen de Watergeuzen 8 Oct. 1571 bij Juist voor anker om hun roof te verkoopen. Vergeefs eischte de graaf van Oostfriesland, dat zij zijn gebied zouden verlaten. Een

[p. 1236]

hevig onweder noodzaakte Gerrit Sebastiaansz. en zijn makkers 9 Oct. 1571 terug naar zee te gaan; hij ging bij het eiland Bant voor anker met een groot, weluitgerust schip. 5 Nov. trachtten de Oostfriezen hem te vergeefs met twee kleine scheepjes te verdrijven. 14 Nov. 1571 plunderde hij op de Ooster Eems een schip met zeep en schoot dagelijks op schepen op de Ooster Eems. In Dec. 1571 behoorde hij tot de Watergeuzen, die de vloot van Emden bij Westerackumer Diep plunderden. 22 Dec. dreef een storm zijn schip voor de haven van Greetsiel; bijna viel hij den Oostfriezen in handen, maar andere Watergeuzen ontzetten hem. De geheele maand Jan. 1572 zwierf hij op de Zuiderzee rond en nam 29 Jan. 1572 bij Marken het hoornsche veerschip, dat van Amsterdam kwam; toen de gevangenen rantsoen hadden betaald, sloeg hij ze toch dood. Begin Febr. 1572 ligt hij nog voor het Vlie met drie andere kapiteins der Watergeuzen; door de hevige vorst raakt zijn schip bij Vlieland vastgevroren. Caspar de Robles zendt soldaten, die 5 Mrt. 1572 een vergeefschen aanval doen; de Watergeuzen verdedigen zich dapper in schansen die ze op het eiland hebben gemaakt; 6 Mrt. 1572 doen de Spanjaarden een tweeden aanval en na een hevigen strijd verslaan ze de Watergeuzen; onder de gesneuvelden is ook Gerrit Sebastiaansz.

Zie: Bor, I, 237; Franz, Ostfriesland und die Niederl., 47, 48, 170, 199, 200, 224, 225, 227; van Vloten, Nederl. Volksopst. (1858) I, 191, 194, 196, 324, 329; Velius, Kroniek van Hoorn, 177; Twist, Kroniek, 1270, 1271; Hagedorn, Ostfr. Handel, 296, 299, 311; Hagedorn in Emder Jahrbuch XVII (1900), 401, 403; Defensionales, 116, 121.

Vogels