Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6

[Menninck, Adriaan]

MENNINCK (Adriaan), geb. te Delft, wever, data van geb. en overl. onbekend, gehuwd met Trijn Duyst, dochter van Frans Duyst, van Voorhout; door haar was Menninck de zwager van den burgemeester Duyst. Hij was een welgesteld man, die in Delft verschillende huizen bezat.

Menninck komt het eerst voor in Oct. 1566, toen hij, in het geheim in Utrecht, daar een der leiders van den beeldenstorm was. In zijn woning te Delft huisvestte hij predikanten; hij was lid van den kerkeraad en kwam gewapend bij de predikatiën. Begin Jan. 1567 verzamelde hij volk voor Hendrik van Brederode te Bambrugge bij Antwerpen en trok er mede naar het land van Vianen en Hagestein. 12 Jan. 1567 werd het volk bij Vianen weer afgedankt. Het is niet zeker, of Menninck 2 Mrt. 1567 met Pieter Haeck op Walcheren was. Misschien vocht hij 13 Mrt. 1567 bij Oosterweel, 25 Aug. 1567 was hij een der aanvoerders van de beeldstormers in den Haag. 5 November 1567 werd hij door het gerecht van Delft verbannen en zijn goederen verbeurd verklaard. Hij vluchtte, maar zijn vrouw en kleine kinderen bleven in Delft wonen. In 1568-1569 komt zijn naam voor op de lijst dergenen, wier goederen zijn verbeurd verklaard.

In najaar 1568 sloot Menninck zich bij de Watergeuzen aan; hij behoorde in voorjaar 1569 tot de eersten, die van den prins van Oranje een kaperbrief kregen. Midden Mrt. 1570 is hij tijdelijk vice-admiraal van de vloot op de Eems; hij zeilt naar Engeland en is 13 Juni 1570 weer bij Borkum, gaat met van Troyen en Ruychaver een verbond aan en neemt volk in. 14 Juni is hij bij het Vlie en 15 Juni 1570 daar tegenwoordig bij het gevangennemen van Jan van Troyen. 3 Sept. 1570 is Menninck met veel geroofde schepen op de Oostereems en gaat bij Greetsiel voor anker. 6 Sept. 1570 plundert hij bij Ameland talrijke haringbuizen en krijgt met Entens en andere kapiteins twist. 23 Sept. 1570 geeft Oranje hem een opdracht om schepen op de Ooster- en Westereems te nemen. Hij woont in Emden in de Falderstraat en is nog tijdelijk admiraal van de vloot op de Eems. 30 Sept. 1570 is Menninck voor het Vlie en neemt vele schepen; het plan is om Enkhuizen te nemen, maar door den Allerheiligenvloed komt daar niets van. 24 Nov. 1570 krijgt hij van Oranje een instructie om geen schepen, geschikt voor de vloot, te rantsoeneeren. Dec. 1570 is Menninck in Emden en Norden; begin Dec. 1570 wordt zijn schip in Emden vast gehouden, midden Dec. 1570 komt het weer vrij, en einde Dec. 1570 zeilt Menninck naar Texel. 14 Juni 1571 gaat hij met jonker Lancelot van Brederode een accoord aan. In Dec. 1571 behoort hij tot de Watergeuzen, die de emder vloot bij Westerackumerdiep plunderen. 23 Jan. 1572 is hij bij Terschelling zonder schip, in voorjaar 1572 in la Rochelle; begin Apr. 1572 wordt hij naar Vlissingen gezonden als vice-admiraal van Zeeland. Vervolgens gaat Menninck naar Veere, waar hij tot 9 Aug. 1572 blijft. 15 Aug. 1572 helpt hij Steenwijk innemen; hij neemt

[p. 1018]

Lemmer en Sloten in. Verder wordt zijn naam niet meer genoemd.

Zie: Marcus, Sententiën, 285; Smit, den Haag in den Geuzentijd, 48, 50, 131, 152; te Water, Verbond der Edelen, IV, 327; Werken Hist. Gen. 3e serie, IV, 256, 259, 281, 283; Werken Hist. Gen. Codex Dipl. II, deel 2, 198; van Staveren, Mr. Johan Basius in Vrye Fries, XVIII, 249; van Groningen, Gesch. der Watergeuzen, 63, 276; Wagenaar, VI, 320; van Vloten, Nederl. Volksopst. (1858) I, 160, 166, 303, 305, 307, 312, 326; Hagedorn, Ostfr. Handel 292, 311; ter Gouw, Gesch. van Amsterdam, VI, 330; Franz, Ostfriesland und die Niederl. 138, 162 tot 167, 180 tot 183; Bor, I, 236, 289, 325; Altmeyer, Gueux de Mer, 39; Papieren van Nicolaas Ruychaver, in het Prov. Archief te Haarlem, en in afschrift in het Krijgskundig Archief van den Generalen Staf; Fruin, II, 145; van Someren, Corr. de Jacques de Wesenbeke 156, 208; Algem. Rijksarch. Holl. Div. Rekg. 1804.

Vogels