Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6

[Leempoel, Willem Walric van]

LEEMPOEL (Willem Walric van), oudste zoon van Jan Franciscus en Clara van den Bergh, priester, geb. te Rotterdam, gedoopt 28 Sept. 1750, overl. te Brussel 26 Sept. 1815, behaalde 1770 als student te Leuven van het Verken de 4e plaats bij de promotie der filosofie. Daarna volgde hij de lessen der theologie. 7 Febr. 1774 werd hij benoemd tot professor der filosofie in het Verken en bleef dit tot den ondergang der universiteit 25 Oct. 1797. Ofschoon hij de vereischte theses voor het licentiaat in de theologie verdedigd had, bekwam hij nooit dien graad. 21 Mei 1783 werd hij aangesteld als president van het Hollandsch College Pulcheria. In de verhandeling over de colleges Pulcheria en den Hoogen Heuvel in Bijdragen Bisdom Haarlem VIII, 337 en vv. schrijft men hem in den strijd van de universiteit met keizer Josef II een lage rol toe, die hij niet speelde. Men verwart en vereenzelvigt hem met zijn broeder, den professor en doctor in de medicijnen, den rectormagnificus-intrus. Ook anderen geven dezelfde fout. Wel stond abbé W. van Leempoel als rector magnificus aan het hoofd der universiteit, maar eerst nadat zij in hare rechten hersteld was, 1791. Dit is wel een bewijs, dat hij in de rij der tegenstanders tegenover zijn broeder stond. Deze Jan Willem Leempoel, geb. te Rotterdam 28 Dec. 1751, overl. te Wiesbaden 27 Febr. 1796, licentiaat in de medicijnen te Leiden en te Leuven 7 Nov. 1773, oud-leerling van Boerhaave, werd 1773 benoemd tot professor der Alma Mater te Leuven, die een groote verwachting van hem koesterde. 13 Nov. 1773 nam de nieuwe professor in de medicijnen bezit van zijn leerstoel en sprak een inleidingsrede uit die gedrukt werd (Annuaire Univers. Louv. 1842, 131). 22 Oct. 1783 werd hij tot doctor in de medicijnen (de laatste) gepromoveerd met eene allerschitterendste plechtigheid. Door zijne ongunstige rapporten over de universiteit, wist hij in blakende gunst te komen bij de regeering, die in hem, slechts een naam-katholiek, het gewenschte werktuig vond om

[p. 912]

de katholieke universiteit te sloopen. Hoe hij werd aangesteld door den keizer als rector magnificus tegen alle rechten in, hoe hij alle tyrannieke besluiten uitvoerde, de universiteit naar Brussel overplaatste, en over den strijd dien hij voerde tegen de verdedigers der universiteit, raadplege men: A. Verhagen, Les 50 dernières anneés de l'ancienne université de Louvain (Liège 1884) 133, 317-419.

Abbé Willem Walric van Leempoel was niet vrij van de josefistische ideeën van dien tijd en de regeering dacht ook in hem een handlanger te vinden, zooals in zijn broeder. Bij de oprichting van het Séminaire général werd hij benoemd tot bibliothecaris, Oct. 1786. Toen de strijd heviger werd, stond hij echter tegenover zijn broeder. Hij hield zich met de tegenpartij afwezig bij diens inhuldiging als rector magnificus in plaats van den rechtmatigen rector Clavers. Hij teekende met hen het Mémoire pour les membres de l'université de Louvain, decretés et cités par le soi-disant Recteur van Leempoel (12 pag. z.j. pl. of dr.) gericht aan de Staten van Brabant, vergaderd te Brussel 1788. Willem v.L. verliet Leuven met de andere professoren en men vindt hem verderop de lijst der tegenstanders van Jozef II (Analectes XXII, 83). Na de verdrijving der Oostenrijkers uit België bepleitte hij in den Haag, bij de Staten, bij van de Spiegel en bij de gevolmachtigden van Engeland, Pruisen en de Vereenigde Staten de belangen der universiteit (zie: P. Gachard, Documents politiques et diplomatiques sur la révolution belge). Van daar schreef hij een brief van gelukwenschen naar Leuven bij de heropening der universiteit, 1 Mrt. 1790 en drukte zijn spijt uit over zijne gedwongen afwezigheid.

Hij keerde naar Leuven weer als professor der filosofie en als president van zijn college. De tucht onder de studenten aldaar liet te wenschen over. Bij de overheersching der Franschen werden klachten geuit over den president van Leempoel, die met hen zou geheuld hebben. Wel protesteerde hij nog tegen de inbeslagneming van zijn college, wel liet hij geen pogingen na deze beslagneming, omdat het een buitenlandsch college was, ongedaan te maken en poogde hij te redden wat mogelijk was, doch ten laatste werd hij niet meer vertrouwd door de provisoren en vergat hij zijn plicht als priester. Hij werd door het fransch bestuur als een der vijf commissarissen belast met het beheer der aangeslagen universiteits-bezittingen tot 1807. Met den bekenden Antonius van Gils, eersten president van het seminarie te 's Hertogenbosch en eertijds president van het college van Malderus, had hij nog eenige relaties. Voor dezen, zijn oud-student, die bevreesd was voor zijne veiligheid, gaf hij een schitterend getuigschrift 26 Dec. 1794, een bewijs hoe v. Leempoel toen reeds in goede betrekking stond met het republikeinsch bestuur. Van Gils verzocht hem 1803, om door zijne tusschenkomst nog eenige verschuldigde gelden terug te krijgen. Waarschijnlijk kwam ook door toedoen van v. Leempoel de prachtige verguld-zilveren beker, geschonken door Mr. Gerard van Loon, den beroemden penningkundige, aan de universiteit, derhalve in goede handen en zoo sinds 1834 aan het seminarie van 's Hertogenbosch, waar ook een gedeelte der archieven bleven, die van Leempoel in veiligheid hielp brengen, doch later opeischte. Hierover was hij 1803 in briefwisseling met den bibliothecaris J.F. van de Velde.

Sinds 1807 woonde de abbé W. van Leempoel te Brussel, waar hij 26 Sept. 1815 plotseling overleed. Hij had even voor 7 uur in den morgen nog gebeld, een weinig later vond men hem dood

[p. 913]

in den zetel zitten. Zijn overlijden is vermeld in de Elenchus der overleden geestelijken in Directorium ad usum cleri Mechliniensis 1816. Met inkt is in mijn exemplaar bij geschreven na obiit ‘sine ultimis sacramentis, apostata’.

In de bourg. bibliotheek te Brussel vindt men: Praedicatie over de tweede der hoofdzonden, de gierigheid en de deugd de mededeelzaamheid, openlijk gepredikt binnen de stad Gouda in de kerk der Eerw. P. der Soc. Jesu door Guielmus Walricus van Leempoel 28 Juli 1758, oud 7 jaren (v.d. Gheyn, Catal. des manuser. bibl. Royale Bruxelles III, 261, no. 2035).

Poplimont geeft hem nog den titel van souspréfet de l'arrondissement de Louvain, candidat au corps législatif, officier et inspecteur de l'université de France. Zijn broeder Jan Willem, de doctor in de medicijnen, huwde 10 Aug. 1794 te Düsseldorf met Sophia Maria Theresia Hergodts. Zijn eenig zoontje, Gustaaf Willem Walric, werd geboren te Frankfort aan de Main, 15 Dec. 1795 en in den adelstand verheven met den titel van vicomte 1817 en 1860. Zijne weduwe overleed te Brussel 1813.

Zie: Analectes hist. eccl. Belg. XIX (1883) 158 of Annuaire de l'université Cath. de Louvain, (1875), 399; Analectes XX (1886), 275; A. Verhagen, Les 50 dernières années de l'université de Louvain (Louvain 1884) 317, 321, 377, 386; H.J. Allard, Antonius van Gils en de kerkgebeurtenissen van zijn tijd (den Bosch 1875) 8, 32, 47, 59, 357-358; Archief aartsb. Utrecht XXXIX (1913), 2, 4. 199, 208, 211; Bijdr. Bisdom Haarlem III, 335; XLII (1923), 128, 131, 137, 138, 141-145, 149, 155; Wekelijks nieuws uyt Loven XXII (1783), 34, 134, 226, III (1786), 333, VIII (1789), 377; La sentence portée à charge du recteur Clavers par le recteur van Leempoel le 13 mai 1788, z. pl. of dr.; Poplimont, La Belgique héraldique (Paris 1866) VI, 235-236; Mélanges et histoire offerts à Charles Moeller (Louv. 1914) II, 506, 513, 514.

Fruytier