Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6

[Gorkum, Joannes van]

GORKUM (Joannes van) of de Gorcum, priester, geb. naar men veronderstelt te Gorkum, zoon van Willem, overleed te 's Hertogenbosch 29 Oct. 1628. Het jaartal van zijn dood is niet juist bij Sweertius, Athenae Belg. 431, die 1618 opgeeft. Paquot meent 1623, Foppens 1628. Joannes van Gorkum was opgevoed in den protestantschen godsdienst. Peregrinus van Pullen bracht hem tot de moederkerk. Hij werd priester en bracht zijn leven door te 's Hertogenbosch met het opstellen en uitgeven van godsdienstige, ascetische boeken en stichtte zijne medeburgers door zijn woorden en werken. Hij werd begraven in het klooster der Clarissen. Het meest is hij bekend door zijne gedrukte werken, het nauwkeurigst vermeld door Paquot, overgenomen door Coppens, Beschr. bisdom den Bosch II, 257. Foppens, Bibl. Belg. I, 649, geeft alleen de titels in het latijn.

Het zijn: Verhandeling om de vereeniging van

[p. 607]

God op te wekken op de woorden van Ps. 72. (Antw. Hier. Verdussen; door Paquot alleen in het Fransch vermeld); Den gheestelijcken Schildt aller Catholycken teghen het daghelijcx opwerpen onser Wederpartye, seer bequam: 't samen vergadert uyt de H. Schriftuere ende Oudtvaders der Heyligher Kercke, Hier achter is noch bij ghevoecht een Verclaringhe van de twaalf Artyckelen des Gheloofs (Antw. Hier. Verdussen 1610; de derde uitgave, 's Hertogenb. Jan Scheffer 1616 ‘seer vermeerdert ende verbetert’; het werkje verscheen nogmaals 1625); De gheestelycke Bruiloft ('s Hert. 1613, door Paquot alleen in het Fransch opgegeven); Den gheestelijcken Bloemhof, inhoudende veele schoone leeringen van de Deuchden te beminnen ende d'ondeuchden te haten met Vragen ende Antwoorden verciert wt verscheyde plaetsen bijeen vergadert ende ghestelt by ordre van A.B.C. ('s Hertogenbosch, J. Scheffer, 1613, 12^o, 358 blz. met eenige houtgravuren en eenige gezangen); Troost der zieken ('s Hertogenbosch, J. Scheffer, 1614, titel alleen in het Fransch bij Paquot); Gheestelijcke Verclaringe ofte Uytlegginge op Cantica Canticorum ('s Hertogenbosch 1616, 12^o); Spiegel van een meer volmaakte kennis (Antw. Guilelm. van Tongen 1618, 12^o; bij Paquot alleen met franschen titel); Epitome commentariorum Guilielmi Estii St. Theol. Doctoris et Cornelii a Lapide e S.J. Theologi in omnes D. Pauli Epistolas per J. a Gorcum presb. collecta (Antv. Haeredes Mart. Nutii 1619 12^o; een nieuwe editie kwam uit te Leuven 1754); dit Epitome, vermeerderd, doch niet verbeterd en onder een anderen titel: Medulla Paulina seu compendium commentariorum G. Estii etc. kwam uit te Lugd. 1623 en Parijs 1623; Epitome Librorum R.P. Jacobi Alvari de Paz. Soc. Jesu, de vita Spirituali, ejusque Perfectione (Antv. Hier. Verdussius et Haeredes M. Nutii 1620); De innighe alleen-sprake des eerw. Br. Gerlacus Peterssen, overgestelt uit den lat. in duyts door Nic. van Heese, ende nu ghecorr. door Jan van Gorcum ('s Hertogenbosch 1621, 8^o. m. pl.).

Zie: Paquot, Mémoires litt. I, 65-68.

Fruytier