[Goltzius, Hubert]
GOLTZIUS (Hubert), oudheidkundige, schilder en graveur, werd 30 October 1525 te Venlo geboren, en overleed te Brugge 4 Maart 1583. Hij was de zoon van den schilder Rutger Goltz of Goltzius uit Würzburg, die zich in Venlo gevestigd had en die zijn familienaam eigenlijk ontleende aan zijn vrouw, een zuster van Jan (1) Goltzius (vgl. art. Hendrik G.); Rutger noemde zich te voren Rutger van Würzburg. Van Lambert Lombard te Antwerpen ontving Hubert het eerste onderricht in de schilderkunst. Daarna maakte hij op kosten van de gebroeders Marc en Guido Laurijn, beide geleerde penningkundigen, een studiereis door Duitschland, Italië en Frankrijk, om er een onderzoek in te stellen naar de penningen en gedenkteekenen der Oudheid. Negenhonderdvijftig numismatische verzamelingen bezocht hij; hij was de eerste, die in Nederland een werk over penningkunde schreef: Icones imperatorum romanorum, ex priscis numismatibus ad vivum delineatae, et brevi narratione historica illustratae. Dit boek, in Antwerpen in 1557 gedrukt, werd later in meerdere talen vertaald. In 1566 verschenen te Antwerpen zijn: Fasti magistratuum et triumphorum Romanorum ab Urbe condita ad Augusti obitum, ex antiquis tam numismatum quam marmorum monumentis, die Goltzius zelf illustreerde. De schrijver droeg zijn werk op aan den senaat van Rome, die hem uit dankbaarheid het burgerschap schonk. Andere werken van G. zijn: Gaius Julius Caesar seu illius vita ex numismatibus; Caesar Augustus seu illius vita ex mumismatibus; Graeciae eiusqui insutarum et Asiae minoris numismata, cum eiusdem Nonnii commentario; Sicilia et Magna Graecia sive Historiae urbium et populorum Graeciae ex antiquis numismatibus; Siciliae historia posterior, sive eorum quae post pacem sub Augusto terra marique partam usque
ad hoc saeculum gesta sunt, compendiosa narratio; Catalogus sive enumeratio consulum, qui post Augusti obitum usque ad Justinianum sub unoquoque imperatore fuere una cum triumphis; Thesaurus rei antiquariae uberrimus, ex antiquis tam numismatum quam marmorum inscriptionibus pari diligentia qua fide conquisitus ac descriptus.
Reeds in 1567 verscheen te Brugge, onder den titel: Opera omnia Huberti Goltzii de re nummaria, een verzameling der toenmaals bekende werken van Goltzius. Een volledige uitgave van al de werken van G. zag het licht in 1645 te Antwerpen en in 1708 verscheen een herdruk onder den titel: Huberti Goltzii de re nummaria antiqua, opera quae exstant universa.
Ook als schilder heeft Goltzius naam gemaakt. Zijn schilderstukken zijn vrij zeldzaam; het zijn meest portretten. Van zijn hand zijn o.a. eenige tafereelen van de feesten, die door het kapittel van het Gulden Vlies te Antwerpen gehouden