Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 6

[Chalmot, Jacques Alexandre de]

CHALMOT (Jacques Alexandre de), zoon van Aemilius Alexandre de Chalmot en Emilie Charlotte de Savois, geb. omstreeks 1730, gest. te Kampen den 19 Sept. 1801. Hij ging eerst in militairen dienst, waarin hij het tot vaandrig bracht in het eerste bataljon van generaal baron van Aylva. In 1758 nam hij evenwel ontslag uit den dienst en vestigde zich als drukker en boekverkooper te Leeuwarden Later zette bij de zaak op naam van zijn zoon Hendrik Aemilius, opdat deze hem op den duur gemakkelijk zou kunnen opvolgen. Toen deze daarvoor geen neiging bleek te hebben en naar Indië vertrok, hief de Chalmot in 1778 de zaak op. Hij vestigde zich te Kampen, waar hij het overige van zijn leven heeft doorgebracht. Hij huwde eerst met Albertina Cornelia Fransen en, na van deze te zijn gescheiden, met Sara Wilhelmina van Laar.

[p. 295]

De Chalmot heeft zich vooral met encyclopaedischen arbeid bezig gehouden; de toenmalige maatschappij, die vooral naar parate kennis vroeg, had aan zulke naslawerken behoefte. Het eerst gaf hij uit Chomel's Algemeen huishoudelijk, natuur-, zedekundig en kunstwoordenboek .... tweede druk, geheel verbetert en meer als de helfte vermeerdert (Leiden en Leeuwarden 1768-1777, 7 dln. 4o.), later nog vermeerderd met een Vervolg op Chomel .... (Kampen, 1785, 9 dln. 4o.). Later zette hij op een Biographisch woordenboek der Nederlanden .... (Amsterdam 1797-1800, dl. I-VIII, 4o.). Dit werk was door hem met medewerking van Meinard Tydeman en anderen ondernomen, het is evenwel blijven steken in de letter D (Dreb.) door den dood van de Chalmot zelf; het was trouwens zoo groot opgezet, dat aan de geheele voltooiing met recht kon worden getwijfeld. Nog gaf de Chalmot onder den naam Catharina Zierikhoven een Volkomen Nederlandsch kookkundig woordenboek (Leeuwarden z.j. 2 dln.).

Een andere werkzaamheid van de Chalmot was de publicatie van rechtsbronnen en andere officieele stukken. Met P. Wierdsma en P. Brandsma gaf hij uit Oude Friesche wetten met een Nederduitsche vertaaling en opmerkende aanteekeningen (Kampen en Leeuwarden 1782, 2 st. 8o.). Daarna publiceerde hij Melchior Winhoff Landrecht van Overijssel, met aanteekeningen (Kampen 1782, 8o.) naar den ouden druk van 1559. Een uitnemend hulpmiddel gaf hij in Register der resolutiën en placcaten van de Heeren Staaten van Friesland, 1570-1780 (Kampen 1784, 2 dln. 4o.). Voor de geschiedenis van de restauratie van 1787 en van de volgende jaren gaf hij een nuttige bronnenpublicatie in zijn Verzameling van placaten, resolutiën en andere authentieke stukken, betrekkelijk tot de gebeurtenissen in September 1787 enz. met de registers en korte begrippen (Kampen 1794, 50 dln. 8o.), gevolgd door een Nieuwe verzameling van placaten, resolutiën en andere authentyke stukken betrekking hebbende tot de gebeurtenissen sedert het begin van het jaar 1793 (Kampen 1795, 3 dln. 8o.). Een geheel ander werk was ten slotte zijn Beredeneerd register op de natuur- en zedekundige beschouwing der aarde en hare bewoonderen: naar het hoogduitsch van J.F. Zollner en J.L. Langen (Amsterdam 1795, 8o.).

Zie: Boekzaal der geleerde wereld 1853, 416 vlg.; Bouman, Geschied. der Geld. hoogeschool I, XXII, en de gewone biogr. woordenboeken.

Brugmans