Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 5

[Yvon, Pierre]

YVON (Pierre), wiens leven voor een goed deel vervlochten is met dat van zijn vriend en leidsman Jean de Labadie (II 743), werd in 1640 te Montauban geboren en was dus tien jaar, toen de Labadie daar tot het protestantisme overging. Zijne ouders behoorden tot 's mans geestdriftige volgelingen. Hij hoorde hem daarna te Genève en volgde hem naar Middelburg 1666. Mèt hem en du Lignon werd hij 27 Maart 1669 door de Waalsche synode van Dordrecht uit zijn ambt ontzet (Livre synodal I 685). Als de Labadie vrijwillig Veere voor Amsterdam verlaat en van den Raad een vleiend getuigschrift mede krijgt, ziet ook Yvon zich daarin met lof vermeld. De Labadie's algemeenen zendbrief aan de getrouwen van Middelburg, 17 Aug. 1669, vindt men bij Yvon in zijne Leere van den h. doop, 358-366. Poiret, de schrijver van La vie de demoiselle Antoinette Bourignon, 1683, wiens brieven zich ter amsterdamsche bibliotheek bevinden, stond met Yvon in briefwisseling, wat niet wegneemt, dat hij Antoinette later bestreden heeft. In 1670 gaat ook hij met de overige leden der huisgemeente naar Herford, waar hij in het huwelijk getreden is, volgens sommigen met eene der freules van Aerssen van Sommelsdijk, volgens anderen met juffrouw Martini. Daar Koelman, Der labadisten dwaling ontdekt 344 tot deze laatsten behoort, volgen wij zijn bericht. Dat du Lignon met eene der dames van der

[p. 1165]

Haer huwde, die in het kraambed bezweek, weten wij door Yvon. Dat deze huwelijken te Herford ‘clandestinement’ gesloten werden, slaat op de Labadie's prediking van de wettigheid der verbintenis, als zij in het midden der broeders werd aangegaan. Op aandringen van prinses Elisabeth werden ze burgerlijk bevestigd. Juni 1672 gingen de labadisten naar Altona, waar de Labadie 13 Febr. 1674 overleed. Yvon werd toen hun leider en hij voerde hen naar Wieuwerd bij Bozum in Baarderadeel, waar zij zich vestigden op Walthastate. Hier heeft de huisgemeente, als een soort van godsdienstig-communistische gemeenschap, beter misschien nog als een labadistisch Windesheim, eene korte poos gebloeid. Van hun geestestoestand, van hun ekstatisch sterven en mystiek verlangen om Jezus te omhelzen verhaalt Yvon in zijn Fidelle narré, 1683, dat zelfs Heppe nooit zag, dat Goeters kende en waarvan de Thysiana een zeldzaam exemplaar bezit. Met talent schildert Yvon de mystieke aandoeningen der geloovigen als b.v. van Elisabeth Sluyter .. ‘tellement en amour de Dieu et de Jésus Christ qu'on la voyait s'écouler comme toute en Luy et brûler à vue d'oeuil de ses divines flammes ..’ (20 ss.); ook voor de geschiedenis der geneeskunde bevat het niet weinig materiaal (105, 189 ss., 211 s., 215, 218 s., 255, 270, 294). Eigenlijk lastig gevallen zijn de labadisten niet; over den wensch der kerkelijken om Yvon te doen verbannen uit ‘Vrieslants palen’ Acta Zuid Holland, uitg. Knuttel V 96. Tegen het einde der eeuw trad het verval in. Van Deventers uittreden uit de gemeenschap, 1688, verhaastte de ontbinding, zij werden niet langer gevreesd, reeds in 1680 besloot de synode van Rotterdam het artikel ‘labadisten’ voortaan uit de Acta te schrappen (Acta Z. Holl., uitg. Knuttel, V 314). Yvon stierf 1707, de laatste dergenen, die de Labadie nog gekend hadden.

Zie: de literatuur over de Labadie boven II 746.

Wat Yvon's geschriften aangaat, de optelling van Glasius, Godg. Ned., III 637 vlg. is onvolledig. Men voege daar bij Yvon's Leere van den heiligen doop (reeds genoemd); Het heylige voor de heyligen, ook uit het fransch, 1687, door ‘Petrus Yvon, herder der gereformeerde en van de werelt afgezonderde gemeynte tegenwoordig ten deele vergadert te Wieuwert in Vrieslant’; La voie au ciel ou traité de la prière, 1683, 2 tom. van veel belang voor de kennis der labadistische

[p. 1166]

vroomheid; Van de wereltsche vercierselen, uit het Fransch 1685; eindelijk de ook reeds genoemde Fidelle narré des états et des dernières paroles et dispositions de diverses personnes que Dieu a prises à soy du milieu de l' Eglise reformée retirée du monde et recueillie cy-devant à Herfort et à Altena et maintenant à Wiwert 1683. Over den mummieficeerenden grafkelder te Wieuwerd De vrije Fries VI 201-252 en Tijdschr. Mij. geneesk. 1850, 158 vlgg. Van de kerk met den ouden toren, afgebr. 1888, bezit ik eene foto naar eene teekening van J. ten Cate.

L. Knappert