Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 5

[Wilsem, Hendrik van]

WILSEM (Hendrik van), 14 Jan. 1414 overl. als kloosterling te Windesheim. Hij was van aanzienlijke afkomst, fijnbeschaafd, vriendelijk in den omgang en nederig, praktisch waar het op handelen aankwam, reeds, terwijl hij nog wereldsche ambten bekleedde, algemeen geacht en bemind. Geboren te Kampen werd hij later schepen dier stad, drost van Salland, kastelein of slotvoogd van Arkelstein (onder Bathmen). De prediking van Gerrit de Groote maakte machtigen indruk op hem. Hij liet zich door dezen tot een devoot leven bekeeren, bleef zijn trouwe aanhanger en ging met diens leerling Florens Radewijns dagelijks om.

Toen De Groote (gest. 20 Aug. 1384) op zijn sterfbed aan zijne jongeren had bevolen een klooster te stichten, werd Hendrik van Wilsem de voornaamste uitvoerder van de opdracht des overledenen. Hij en vijf andere bekwame mannen - Berthold ten Hove, Johan van Kempen, Werner Keynkamp, Hendrik Klingebijl en Hendrik de Wilde - togen aan den arbeid: zij maakten een bestek, begonnen den bouw en begaven zich, ten einde over allerlei de noodige inlichtingen in te winnen, naar het convent Eemstein bij Dordrecht; met het gevolg dat weldra het beroemde klooster te Windesheim verrees, 17 Oct. 1387 ingewijd. Van Wilsem, op dienzelfden datum aldaar tegelijk met het genoemde vijftal ingekleed en geprofest, stond zijn gezamenlijke bezittingen aan het jeugdige klooster af. Tot de kerkelijke rangen kon hij niet toegelaten worden, omdat hij indertijd als schepen meermalen een doodvonnis

[p. 1133]

had moeten vellen of er zijn stem toe had moeten geven. Hij mocht dus geen regulier kanunnik worden, maar slechts ‘reddiet’ (vergel. J.G.R. Acquoy in het straks aan te halen werk, dl. I, blz. 106-108). Ook de betrekking van procurator nam hij gedurende eenige jaren waar, en in de Commissie tot het bijeenbrengen van de ‘Constitutiones capituli generalis de Windesem’ had hij als lid zitting. Ten dienste van zijn medebroeders verrijkte hij de kloosterbibliotheek met een menigte afschriften van zijne hand; de titels der door hem gekopiëerde geestelijke werken zijn bewaard gebleven: zij vormen tezamen een kleinen catalogus. Aan verval van krachten stierf hij, na ruim. zes en twintig jaar te Windesheim gewoond te hebben. - Hendrik van Wilsem had een broeder Jacobus, kanunnik van Sint-Jan te Utrecht, die het klooster te Windesheim begiftigd heeft; en een lateren bloedverwant Herbertus Wilsem te Parijs, die de Windesheimsche kloosterhervorming in Frankrijk heeft bevorderd.

Zie: J.G.R. Acquoy, Het klooster te Windesheim en zijn invloed, I (Utr. 1875), 248-251, waar blz. 248 aant. 3 de bronnen worden opgegeven; J.C. van Slee, De Kloostervereeniging van Windesheim (Leid. 1874), 20 volg., 32, 53, 141, 301; K.O. Meinsma, Middeleeuwsche bibliotheken (Zutph. 1903), 145, 146, 285 aant. 3.

Brinkerink