[Wassenaar, Johannes Nicolaï à]
WASSENAAR (Johannes Nicolaï à) uit een bastaardtak van het geslacht Wassenaar, meestal eenvoudig Jan Claesz. genoemd, broeder van Antonius (kol. 371), werd geboren te Gouda omstreeks 1540, overl. te Dockum omstreeks 1612. Overgegaan tot de hervorming, houdt hij te Leiden een bijschool en trouwt daar 1567 met Neeltje Gerritsdr. Buytenweg. Maar toen in 1569 ook in die stad de vervolgingen door Inquisitie en Raad van beroerten hevig woedden, week hij met vrouw en kind uit naar Emden. In 1572 roept Enkhuizen, geus geworden, hem als schoolmeester en twee jaar later, als Antonius naar Enkhuizen komt, wordt hij predikant te Wijdenes. Dan beroept hem de jonge, maar zich reeds uitbreidende gemeente van Amsterdam, 24 Juli 1578, zonder dat die van Wijdenes hem willen loslaten. De synode van 1578, te Amsterdam vergaderd, besluit Petrus Sychemius van Purmerend en Barthold Neerdenus van Hoorn naar Wijdenes te zenden om ‘wethouderen ende gemeynte te induceeren’ Jan Claesz. alsnog af te staan. Het duurde echter nog tot April 1580, vóór hij in de hoofdstad kon worden bevestigd. Daar heeft hij, in opdracht van den kerkeraad zich moeite gegeven om te Loenen eene gemeente te stichten, terwijl hij, toen dr. Otto Swalue als commissaris zoowel van de Staten van Friesland als van de eerste gereformeerde synode te Sneek gehouden, Mei 1580, naar Hoorn kwam om de synode om predikanten te vragen, ook werd aangewezen. Thans doet zich in zijne chronologie eene moeielijkheid op. Croese, Kerkel. Register, Ziepprecht, Predikantenlijst (ms. L. Bibl.) en van Alphen, Kerkel. Handb. 1908, bijl. P. 100 laten hem 28 Octob. 1580 te Amsterdam overlijden. Doch een vriendelijk voor mij ingesteld
onderzoek ten archieve te Amsterdam wees uit, dat, noch in de kerkelijke, noch in de burgerlijke registers, van dat overlijden iets bleek. Wel, dat hij reeds Juli 1580 ziek was en dat 10 Nov. ‘de broeders hebben beraadslaagd om eenen dienaer metten eerstens te beroepen’. Er was dus eene vacature. Daarom zien wij, met Romein, Naamlijst 344 en van Alphen, Nieuw Kerkel. Handboek 1911, bijl. S. 180 e.a. in hem dien Johannes Nicolaï à Wassenaar, die vóór 1584 in Rauwerd staat, in dat jaar te Hallum, in 1589 te Dokkum, alwaar hij 1612 of 1613 overleed.
Hij had een zoon, Claes Jansz. à Wassenaar, chirurgijn te Amsterdam en nog een, Johannes, predikant te Nieuwendam, overl. 26 Juli 1652, wiens dochter Adriana 24 April 1663 trouwde met Petrus van der Hagen, predt. te Amsterdam.
Schilderij door onbekende.
Zie: Vos, Amstels kerkel. leven 33, 61; Acta prov. syn. uitg. Reitsma en van Veen I, 59, 75, VI 496; Croese, Kerkel. reg. 21 vlg.; Romein, Naamlijst, reg. in voce; L. Knap-