Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 5

[Schetz van Grobbendonck, Schets, Ignatius Augustinus]

SCHETZ VAN GROBBENDONCK (Schets, Ignatius Augustinus), geb. te den Bosch 29 Aug. 1629 gedurende het beleg der stad, welke zoo dapper door zijn vader Antonie verdedigd werd, was de jongste op één na der dertien kinderen uit diens tweede huwelijk met Maria van Malsen, overleed als bisschop van Gent 31 Mei 1680. Verkeerd geven alle schrijvers Butkens, Sanderus, v.d. Velde, Habets, Coppens, Hellin, Mees, Biogr. Nat. VIII 325, 1625 als geboortejaar van Ignatius op.

Sanderus noemt hem ‘secundo genitus’. Ook al de andere schrijvers, die de stamlijst der familie van Ant. Schetz aangeven (zie III kol. 1137) zijn onvolledig of onjuist. Het lijstje uit het doopboek van St. Jan Tax. XV, 7-8 is weder verbeterd in: Sassen van IJsselt, De voorname huizen en gebouwen van 's Bosch II, 14. Daaruit blijkt, dat Ignatius niet gedoopt werd in de St. Jan. Hij werd geboren middernacht 28-29 Aug., zooals bisschop Ophovius, wien een tijding werd gezonden der blijde gebeurtenis, aanteekent in zijn Diarium. Waarschijnlijk kon men voor die plechtigheid met den jonggeborene, die denzelfden dag gedoopt werd, wegens het hevig bombardement niet in St. Jan komen. Bij den uittocht van de dappere bezetting na de inneming der stad merkte men bijzonder de echtgenoote van den bevelhebber op met haar jongstgeborene op den arm. De zuster van Ignatius, de latere abdis der Bernardijner abdij la Cambre, Isabella Clara Eugenia, was de jongste der kinderen en niet de zesde, zooals III, kol. 1137 gezegd wordt, en waarschijnlijk 1630 of 31 geboren. Ook Goovaert Nicolaas, Jezuiet, geb. te den Bosch 1611, die aldaar beschouwd wordt als niet tot de familie te behooren, was een oudere broeder van den bisschop. Bij zijn doop vereerde de stad 's Hertogenbosch den doopeling van haar bevelhebber met een vrijgevige schenking. Zijne ouders, zeer bevriend met de Jezuïeten, werkten zijne plannen om Jezuïet te worden tegen, doch stemden ten laatste toe. Ter eere van den Ordenstichter werd zeker de jongste zoon Ignatius geheeten. De Jezuïet, Karel van Grobbendonck, was geen breeder van Ignatius. doch slechts een achterneef. Hij was wel de zoon van Antonie

[p. 689]

Schetz van Grobbendonck, maar deze was de zoon van Gaspar, oom van den vader van Ignatius. Ignatius studeerde te Leuven met onderscheiding. Na de theologische studiën voleind te hebben, behaalde bij den graad van licentiaat in de beide rechten. Reeds 1647 was hij kanunnik van de kathedraal te Doornik geworden. Na zijne studiën en priesterwijding vestigde hij zich aldaar, klom op tot eersten aartsdiaken en vicaris-generaal. Als eerste aartsdiaken komt hij voor de eerste maal op de diocesane synode 29 Apr. 1644 en werd benoemd tot examinator pastorum en judex synodalis. Als zoodanig was hij aanwezig op de synode 21 Apr. 1665. Hetzelfde jaar werd hij door het kapittel van Doornik aan den koning voorgedragen als bisschop voor den vacanten zetel van Doornik, doch zonder gevolg.

Alphons de Berghes werd door den koning benoemd, kon echter niet in het bezit van zijn zetel komen, omdat Doornik 24 Juni 1667 door de Franschen werd ingenomen en koning Lodewijk XIV, die Doornik behield, een franschen bisschop benoemde. De koning bestemde 1667 den talentvollen vicaris-generaal van Doornik voor het bisdom van Roermond, het armste en om zijne moeilijke ligging in verschillende staten het minst begeerde van alle nederlandsche diocesen.

Het kapittel van Roermond had hem op de lijst ter benoeming aan den koning voorgedragen. 26 April 1667 maakte Schetz van Grobbendonck zijne benoeming tot bisschop bekend aan den vicaris-generaal van Roermond. 29 Nov. 1667 liet de benoemde bisschop een onderzoek instellen naar den toestand van het Roermondsche bisdom. Terwijl de pauselijke bevestiging uitbleef, werd de bisschop van Namen J.v. Wachtendonk bevorderd tot aartsbisschop van Mechelen en Ignatius Schetz van Grobbendonck in diens plaats benoemd tot bisschop van Namen. Bij brief van 29 Maart 1668 deelde de bisschop aan het roermondsche kapittel deze benoeming mede en het besluit dat hij hierom van zijne benoeming voor den roermondschen zetel had afgezien. Bij brief van Nov. 1668 had dit kapittel bisschop Ignatius voorgedragen voor den aartsbisschoppelijken zetel van Mechelen. Door pauselijke breve van 24 Apr. 1669 werd de benoeming van Namen bevestigd, waarop de nieuwe bisschop 5 Mei bezit nam van zijn bisdom door zijn procurator Simon Polchet, proost van Nijmegen.

12 Mei 1669 werd hij door den bisschop van Antwerpen, Ambr. de Capello, bijgestaan door de bisschoppen Allamont van Gent en Nic. French van Ferns in Ierland, plechtig gewijd in de kapel der Karmelietessen te Antwerpen. Ignatius Schetz van Grobbendonck bestuurde op zeer verdienstelijke wijze zijn bisdom, dat zeer veel te lijden had door de oorlogen van Lodewijk XIV. 20 Aug. 1669 gaf de nieuwe bisschop een verordening uit op de studiebeurzen in zijn bisdom. 1670 hield hij eene diocesane synode en regelde voor zijn diocees de te vieren feesten der bijzondere heiligen. 25 Jan. 1671 assisteerde hij den bisschop van Antwerpen bij de wijding van Alfons de Berghes tot aartsbisschop van Mechelen en 1672, 16 Oct., assisteerde hij dezen aartsbisschop van Mechelen bij de wijding van de Gottignies zijn opvolger als bisschop van Roermond, die reeds het volgend jaar overleed. Gedurende zijn bestuur in Namen had de bisschop voortdurend moeilijkheden met de abdij St. Gérard O.S.B., die geheel ver-

[p. 690]

vallen was door de incorporatie van het bisdom. Mrt. 1679 benoemde de koning den bisschop van Namen voor den openstaanden zetel van Gent. In het consistorie 15 Sept. 1679 werd hij door Paus Innocentius XI als zoodanig bevestigd. 8 Jan. 1680 deed hij onder veel pracht en praal zijn intocht in de nieuwe bisschopsstad. Slechts vijf maanden bekleedde hij dezen bisschopszetel; de dood maakte een einde aan de veelbelovende verwachtingen, die men van den nieuwen kerkvoogd koesterde. Hij werd in de crypte zijner kathedraal begraven zonder grafteeken of opschrift. Het devies van den bisschop was: In labore requies. Een schoon portret met zijn familiewapen vindt men in Sanderus, Flandria Illustrata I (ed. 1732) 235. Geschilderde portretten van den bisschop worden nog bewaard in de kapittelzaal van de kathedraal te Gent, in het bisschoppelijk paleis te Namen en op het kasteel te Hingene (prov. Antw.) van den hertog d'Ursel, afstammeling van Koenraad Schetz van Grobbendonck, oom van den bisschop.

Zie: Gallia Christiana III, 245, 547; V, 168; Jos. Habets, Gesch. Bisdom Roermond II, 503-506; Hartzheim, Concilia Germaniae X, 9-11, 18-21 (Colon. 1775); Berlière, Monasticon Belge I, 36; Analectes Hist. Eccl. Belg. III, 451-52; Mededeeling Z.E.P.v. Miert.

Fruytier