Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Westendorp, dr. Nicolaas]

WESTENDORP (dr. Nicolaas), geb. te Farmsum 11 Febr. 1773, gest. te Losdorp 5 Juli 1836, genoot zijn opleiding aan de Latijnsche school te Appingedam. Hij werd daarna 15 Sept. 1789 als student in de godgeleerdheid ingeschreven aan de academie te Groningen. Na het afleggen van zijn proponentsexamen werd hij 1794 beroepen tot predikant te Sebaldeburen. Vandaar ging hij omstreeks 1815 over naar de gemeente te Losdorp, waar hij tot zijn dood den dienst heeft waargenomen. Bovendien was hij schoolopziener in het vierde district van Groningen, welk ambt hij tot zijn dood heeft bekleed. Maar zijn groote beteekenis heeft Westendorp gehad als archaeoloog; als zoodanig heeft hij met weinig hulpmiddelen en in een tijd, die weinig aandacht en aanmoediging aan zijn studiën schonk, veel tot stand gebracht. In 1809 gaf hij zijn eerste oudheidkundige verhandeling uit, de Eerste leerrede, gehouden in de nieuwe kerk te Sebaldeburen, benevens eene oudheidkundige verhandeling (nam. over dat dorp; Gron. 1809). In 1815 zond hij een antwoord in op de door de Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen uitgeschreven prijsvraag: Welke volkeren hebben de zoogenaamde hunnebedden gesticht? in welke tijden kan men onderstellen, dat zij deze oorden hebben bewoond?; het werd met goud bekroond en verscheen onder den titel Verhandeling ter beantwoording der vrage: welke volkeren enz. (Haarl. 1815; 2e dr. Gron. 1822). In de Verhandelingen van de Maatsch. der Ned. Letterkunde III: 2 (Leiden 1824) verscheen van zijn hand een bijdrage Over het oud runisch letterschrift en ontdekte sporen van hetzelve in ons land. Toen dezelfde maatschappij een prijsvraag uitschreef naar Eene beknopte voordragt van de Nederlandsche mythologie, ontleend uit de oorspronkelijke gedenkstukken, met aanwijzing van het gebruik,

[p. 1446]

dat hiervan in de Nederlandsche dichtkunde zou kunnen gemaakt worden, werd Westendorp's antwoord in 1826 met goud bekroond; het is gedrukt in de Nieuwe Werken II der genoemde maatschappij (Dordrecht 1830). Een groot excerpt uit de toen nog niet gedrukte kroniek van Abet Eppens gaf hij in zijn Bijzonderheden uit de geschiedenis der hervorming in de provincie Groningen tusschen 1545 en 1580, ontleend uit een ongedrukt handschrift van dien tijd (Gron. 1832). Zeer veel studiën zijn door Westendorp bewerkt en geplaatst in tijdschriften; zij werden door hem verzameld in Verhandelingen over onderwerpen uit het gebied der oudheidkunde en godenleer (Delft 1826). In het belang van zijn wetenschap richtte hij op Antiquiteiten. Een oudheidkundig tijdschrift (Gron. 1820-26, dl. I-III 1), dat hij eerst alleen, later met Reuvens uitgaf. Zijn voornaamste afzonderlijk verschenen werk zijn de Jaarboeken van en voor de provincie Groningen (Gron. 1829-32, 2 dln.), waarin hij de geschiedenis van Groningen en de Ommelanden van de vroegste tijden tot 1493 in kroniekvorm beschreef. Een Plaatsbeschrijving der provincie Groningen lag bij zijn overlijden gereed, maar bleef ongedrukt. Lang na zijn dood verscheen zijn Algemeen overzigt der Romeinsche oudheden in de Noordelijke Nederlanden (Verh. Gen. Pro Excolendo Iure Patrio VI; ook afzond. Gron. 1846). Westendorp was doctor in de letteren honoris causa door de Groningsche hoogeschool. Hij behoorde tot de eerste wetenschappelijke beoefenaars der archaeologie in Nederland; in een eenzaam dorp, ver van de centra der wetenschap en van de musea heeft hij voor zijn tijd goed werk verricht. Zijn ijver en belangstelling werden niet steeds geëvenaard door zijn critiek; ook zijn methode liet bij een beginnende wetenschap nog te wenschen over. Westendorp bleef ongehuwd.

Zie: Alg. Konst en Letterbode 1836 II, 33 vlg.; Hand. Letterk. 1837, 3 vlg.; Glasius, Godgel. Ned. in voce; De kroniek van Abel Eppens, uitg. door Feith en Brugmans (Werken Hist. Gen. Derde Serie, 27-28), I, blz. XXII vlg.; Mr. H. van A., Herinneringen, 54 vlg.

Brugmans