Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[Ramaer, Johannes Nicolaas]

RAMAER (Johannes Nicolaas), geb. 20 April 1817 te 's Hertogenbosch, overl. 2 Nov. 1887 te Haarlem. Hij studeerde in de geneeskunde, eerst te Utrecht en later te Groningen, omdat zijne ouders daarheen verhuisd waren. In 1836 beantwoordde hij een prijsvraag over ‘het oxygenium’ en werd daarvoor bekroond met een gouden medaille. 19 Juli 1839 promoveerde hij op eene dissertatie: De aethiopica generis humani varietate. Daarna vertoefde hij langen tijd buitenslands en bezocht Weenen, München, Marseille en Parijs. Na zijne terugkomst vestigde hij zich als praktiseerend geneesheer te Rotterdam. 22 Mei 1841 werd hij bij besluit van Cedeputeerde Staten van Gelderland benoemd tot geneesheer aan het krankzinnigengesticht te Zutphen, kwam 18 Jan. 1842 in dienst en werd in 1843 bevorderd tot 1en geneesheer, welke betrekking hij waarnam tot 1 Oct. 1863. Talrijk waren de verbeteringen door hem in dat gesticht en de behandeling der patiënten tot stand gebracht, alles in verband met de wet van 20 Mei 1841 op die gestichten, regelende de opname en het ontslag der patiënten. Gedurende zijn verblijf te Zutphen behoorde hij tot hen, die den stoot gaven tot de oprichting van de Nederl. Maatschappij ter bevordering der Geneeskunst en als secretaris van het hoofdbestuur bracht hij in de eerste algemeene vergadering, gehouden te Arnhem op 23 Oct. 1850, verslag uit omtrent ‘de oprichting en den tegenwoordigen staat der Maatschappij’ (zie Tijds. d. Nederl. Maats. t.b.d. Geneesk. 1850, I, 27). 26 Juli 1863 werd hij benoemd tot geneesheer-directeur van het krankzinnigengesticht te Delft en bleef daar werkzaam tot 1 Juli 1869. Hierna vestigde hijz ich te 's Gravenhage als consulteerend geneesheer, maar bleef verbonden aan het gesticht te Delft, omdat de Regenten er prijs op stelden zijne hulp en raad te kunnen blijven inroepen. Hiervan werd hij echter op zijn verzoek ontheven op 24 Aug. 1872, daar hij 19 Juli d.a. voorafg. benoemd was tot inspecteur der gestichten voor krankzinnigen. Deze functie verwisselde hij 1 Oct. 1884, met die van inspecteur voor het Staats-toezicht op krankzinnigen en verhuisde in Maart 1886 naar Haarlem. In deze verschillende betrekkingen heeft hij grooten invloed uitgeoefend op de ontwikkeling en verbetering der krankzinnigenverpleging hier te lande. Zijne rijke bibliotheek vermaakte hij aan de Nederlandsche Vereeniging voor psychiatrie met de bepaling, dat die zou worden geplaatst in het rijks-krankzinnigengesticht te Medemblik. In deze vereeniging van welke hij een der medeoprichters was, hield hij als voorzitter ettelijke redevoeringen, welke getuigen van zijn critischen geest, zijn diepen blik, zijn veel omvattende kennis en zijne toewijding aan zijn vak, met hartelijke vriendschappelijke belangstelling, voor al degenen van de hoogst tot de laagst geplaatsten, met wie hij bij de uitoefening zijner ambtsbezigheden in aanraking kwam.

Bibliographie: Over de aanwending van het microscoop tot geneeskundig onderzoek, in Archief voor geneesk. uitgeg. d.I.P. Heye I; Blik op

[p. 1112]

de dierlijke vermogens en hunne betrekking tot de ziel (Rott. 1845); Een woord aan niet-geneeskundigen over krankzinnigheid en krankzinnigenverpteging (Rott. 1846); Voorlezing over den terugkeer der krankzinnigheid en de middelen om deze te voorkomen (Rott. 1846); Wat is waar, wat onwaar in het dierlijk magnetisme? Kritische beschouwing der Mesmerische daadzaken en theoriën door Daniel Noble, geneesheer te Manchester. Uit het Engelsch vertaald (Zutphen 1847); De wetenschap der natuur. in Gids 1848, II, 1; Anatomico-pathotogische aanteekeningen de hersenen en hare bekleedseten betreffende: 1^o. over ecchymoses subarachnoïdeae, in Tijds. d. Ned. Maatsch. t. bev. d. Geneesk. 1850, I, 2e afd. 69 en 274; De geneeskunde als stellige wetenschap, Ibid. 1851, II, 2de afd. 3; Over de verwerping van het begrip ontsteking, Ibid. 130; Over ongelijke pupillen bij krankzinnigen, Ibid. 210; Aanteekeningen over varicositeit van de aderen der pia mater, Ibid. 1852, III, 2de afd. 102; Dronkenschap en krankzinnigheid. Eene voorlezing (Tiel 1852); Talrijke bijdragen op psychiatrisch gebied in het Nederl. Tijds. voor gerechtelijke geneeskunde en psychiatrie, onder zijne redactie, I en II (1853-54); De verhouding van de hersenschors tot de witte zelfstandigheid, welke zij begrenst, in Aant. v.h. prov. Utr. genoots. 25 Juli 1855; Brieven over de behandeling der krankzinnigen vóór hunne plaatsing in de gestichten in Ned. Tijds. v. Geneesk., 1857, 113; Aanteekening over het nut van den pyrophosphas ferrico-natricus bij krankzinnigen, Ibid. 715; Over den tegenwoordigen toestand der psychiatrie, Ibid. 1878, I, 597; Gerechtelijk-zielkundig verslag betreffende den van poging tot moord verdachten M.... K.... B..., Ibid. 1879, II, I; Wils-bepaling, wetsbepaling, Ibid. 1880, I, 725; De ontwikkeling van het krankzinnigengesticht in deze eeuw, Ibid. 1886, I, 365; Verslagen betreffende het gesticht voor krankzinnigen te Zutphen, ingediend aan H.H. Gedeputeerde Staten der prov. Gelderland 1843-63; Verslag betreffende eenige krankzinnigengestichten in Frankrijk en het daaraan verbonden landbouwbedrijf der verpleegden uitgebr. met C.J. Feith en P.F. Hubrecht (1873); Verslag van den staat der gestichten voor kranzinnigen in de jaren 1869-74 met Dr. H. van Cappelle ('s Grav. 1878); hetzelfde over 1875-77 ('s Grav. 1887); Die Pflichten des Staates in Beziehung auf Geisteskranke in Compte-rendu van het internat. geneesk. Congres te Amsterdam 1879; Psychiatrische aanteekeningen op het ontwerp van wet tot vaststelling van een Wetboek van strafrecht ('s Grav. 1880); Die psychische Analyse als Grundlage der psychiatrischen Diagnose, in Compte-rendu v.h. internat. geneesk. congres te Kopenhagen, 1884; Verslag van de Nederl. psych. vereen. uitgebracht in opdracht van het internat. congres van beoefenaars der psychiatrie in 1885 te Antwerpen gehouden, over Classificatie der Psychosen, in Psychiatr bladen, Sept. 1887 (Haarlem).

Zie over hem: Johannes Nicolaas Ramaer door A.H. van Andel in Ned. Tijds. v. Geneesk. 1887, II, 541; Dr. Johannes Nicolaas Ramaer, door H. van Cappelle in Eigen Haard 1887, 592; Wilhelmina-gids Mei 1917; zie ook: Geslacht Ramaer, in Maandbl. Ned. Leeuw, XVIII, 222.

Simon Thomas